Ôn tập giữa HK1 - Môn Ngữ Văn 12 - Trạm số 1

Bạn chưa hoàn thành bài thi

Bảng xếp hạng

Kết quả chi tiết

Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi:

(1) Đất nước

 Của những người con gái, con trai

 Đẹp như hoa hồng, cứng hơn sắt thép
 Xa nhau không hề rơi nước mắt
 Nước mắt để dành cho ngày gặp mặt.

 (2)  Đất nước
  Của Bác Hồ
 Của óc thông minh và lòng dũng cảm
 Của những đèn pha Cách mạng
 Soi sáng chân trời, xuyên suốt đại dương.

 {…}
(3) Ôi tuổi thanh xuân !

Mang bốn nghìn năm lịch sử trong tim
Ta sung sướng được làm người con Đất nước

Ta băng tới trước quân thù như triều như thác
Ta làm bão làm giông

Ta lay chuyển trời đất
Ta trút hờn căm để làm nên những vinh quang bất diệt

Sức mạnh bốn ngàn năm đã biến thành bão lửa ngút trời.

(Trích Chúng con chiến đấu cho Người sống mãi Việt Nam ơi!, Nam Hà, Cái đẹp trong thơ kháng chiến, NXB Giáo dục năm 2001, tr 305).

* Chú thích: Nhà văn Nam Hà tên thật là Nguyễn Anh Công. Sinh năm 1935 tại Đô Lương, Nghệ An. Nam Hà đã in 5 tập tiểu thuyết, 3 tập truyện ngắn, 1 tập thơ và nhiều tập bút ký, ký sự. Song, dù chỉ có một tập thơ nhưng ông được nhiều người coi là nhà thơ bởi những bài thơ của ông khá xuất sắc, đặc biệt là bài “Chúng con chiến đấu” được viết tại Mặt trận Trường Sơn năm 1966.

Trả lời cho các câu 1, 2, 3, 4, 5 dưới đây:

Câu hỏi số 1:
Nhận biết

Xác định thể thơ và chỉ ra dấu hiệu nhận biết thể thơ trong đoạn trích trên.

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức đã học về thơ tự do

Giải chi tiết

- Thể thơ: Tự do

- Dấu hiệu: Số chữ trong một câu thơ không bằng nhau.

Câu hỏi số 2:
Thông hiểu

Tìm trong đoạn trích các từ ngữ, hình ảnh chỉ chủ thể của Đất nước.

Phương pháp giải

Đọc kĩ, tìm ý

Giải chi tiết

Những từ ngữ, hình ảnh chỉ chủ thể của Đất nước: những người con gái, con trai; Bác Hồ, đèn pha Cách mạng

Câu hỏi số 3:
Thông hiểu

Gọi tên và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ  trong khổ thơ sau:

                                                     Đất nước

                                                     Của những người con gái, con trai

                                                     Đẹp như hoa hồng, cứng hơn sắt thép

                                                     Xa nhau không hề rơi nước mắt

                                                     Nước mắt để dành cho ngày gặp mặt.

Phương pháp giải

Đọc, phân tích.

Giải chi tiết

- Biện pháp tu từ: So sánh (so sánh ngang bằng và không ngang bằng)

- Tác dụng: Tái hiện rõ nét hình ảnh những chủ thể của Đất nước. Họ không những mang vẻ đẹp tựa hoa hồng mà còn có ý chí kiên cường, sự rắn giỏi, kiên định như sắt thép. Từ đó thể hiện sự ngợi ca và lòng tự hào đối với chủ thể của Đất nước.

Câu hỏi số 4:
Thông hiểu

Nêu ý nghĩa của hình ảnh "Những đèn pha cách mạng” trong khổ thơ thứ (2).

Phương pháp giải

Đọc, phân tích.

Giải chi tiết

- Hình ảnh những đèn pha Cách mạng thể hiện sự sáng suốt, thông minh, tầm nhìn xa của những người chiến sĩ Cách mạng – những người con của Đất Nước

Câu hỏi số 5:
Vận dụng

Trình bày suy nghĩ của anh/ chị về cảm xúc của tác giả trong khổ thơ thứ (3).

Phương pháp giải

Đọc, phân tích.

Giải chi tiết

Học sinh có thể trình dựa trên quan điểm của mình, chú ý tính hợp lý. Sau đây là gợi ý:

- Niềm tự hào đối với Đất nước, con người. Tự hào khi được là người xon của Đất nước.

- Sự ngưỡng mộ, lòng biết ơn đối với cống hiến của những người con của Đất nước.

- …….

Câu hỏi số 6:
Vận dụng

Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) đánh giá đặc sắc về nội dung đoạn thơ sau:

Đất Nước

Của thơ ca

Của bốn mùa hoa nở

Đọc trang Kiều tưởng câu hát dân gian

Nghe xôn xao trong gió hội mây ngàn


Đất Nước

Của những dòng sông

Gọi tên nghe mát rượi tầm hồn

Ngọt lịm những giọng hò xứ sở

Trong sáng như trời xanh, mượt mà như nhung lụa

 

Đất Nước

Của những người mẹ

Mặc áo thay vai

Hạt lúa củ khoai

Bền bỉ nuôi chồng, nuôi con chiến đấu.

 (Nam Hà, trích Chúng con chiến đấu cho Người sống mãi Việt Nam ơi!, in trong Trường Sơn - Đường khát vọng, NXB Chính trị Quốc gia, 2009).

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức về cách viết đoạn văn nghị luận.

Giải chi tiết

Gợi ý:

- Xác định được vấn đề nghị luận: Nội dung đoạn trích

- Xác định được các ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận, sau đây là một số gợi ý:

I. Mở đoạn:

Giới thiệu tác giả, tác phẩm và khái quát vấn đề nghị luận.

II. Thân đoạn:

- Đất Nước hiện lên qua vẻ đẹp văn hóa và truyền thống dân tộc:

+ “Thơ ca”, “bốn mùa hoa nở”, “trang Kiều”, “hát dân gian”, “hội mây ngàn”

→ thể hiện truyền thống nghệ thuật phong phú, tinh thần lạc quan và niềm vui sống của dân tộc.

- Đất Nước trong vẻ đẹp thiên nhiên hiền hòa:

“Những dòng sông” gợi sự trong trẻo, mát lành, gắn bó với tâm hồn con người Việt.

“Giọng hò xứ sở” tượng trưng cho sự ngọt ngào, tình cảm đậm đà.

- Đất Nước hiện thân trong con người bình dị mà anh hùng:

+ Hình ảnh “những người mẹ” tảo tần, chịu thương chịu khó, là biểu tượng của hậu phương bền bỉ, kiên cường trong kháng chiến.

+ Các chi tiết như “mặc áo thay vai”, “nuôi chồng, nuôi con chiến đấu” vừa cụ thể, vừa xúc động.

- Nghệ thuật:

+ Giọng điệu đoạn thơ:

+ Giọng thơ trữ tình, nhẹ nhàng, chan chứa yêu thương và tự hào.

III. Kết đoạn:

Tổng kết vấn đề nghị luận

Câu hỏi số 7:
Vận dụng

“Ước mơ có thể lớn lao hay nhỏ bé nhưng đều  làm cho cuộc sống của mỗi người thêm tươi đẹp, ý nghĩa”. Hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) bày tỏ suy nghĩ của anh/chị về việc theo đuổi ước mơ đối với tuổi trẻ.

Phương pháp giải

- Vận dụng kiến thức về cách viết bài văn nghị luận.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp, kết hợp chặt chẽ lí lẽ, dẫn chứng.

Giải chi tiết

Xác định đúng vấn đề nghị luận: Vai trò của ước mơ đối với tuổi trẻ

Gợi ý:

I. Mở bài:

Nêu vấn đề nghị luận: Theo đuổi ước mơ có vai trò đặc biệt quan trọng với tuổi trẻ – quãng đời đẹp đẽ nhất để nuôi dưỡng, khát khao và hiện thực hóa ước mơ.

II. Thân bài:

1. Giải thích:

- Ước mơ là những điều tốt đẹp, mục tiêu mà con người mong muốn đạt được trong tương lai (ví dụ: trở thành bác sĩ, nhà khoa học, nghệ sĩ, sống có ích, hạnh phúc...).

- Ước mơ có thể lớn lao (giúp ích cho xã hội, thay đổi thế giới) hay giản dị (sống an yên, giúp đỡ gia đình), nhưng đều làm cho con người sống tích cực hơn.

2. Vai trò, ý nghĩa của việc theo đuổi ước mơ đối với tuổi trẻ:

- Định hướng cho hành động và nỗ lực: Ước mơ giống như kim chỉ nam giúp tuổi trẻ biết mình phải làm gì, cần học tập, rèn luyện ra sao.

- Khơi dậy khát vọng sống tích cực, sáng tạo: Giúp người trẻ dám nghĩ, dám làm, dám vượt qua khó khăn.

- Làm cho cuộc sống trở nên ý nghĩa và có mục đích hơn: Không sống buông trôi, vô định mà sống có kế hoạch và niềm tin vào tương lai.

- Góp phần xây dựng xã hội tiến bộ: Khi người trẻ theo đuổi ước mơ, đóng góp vào nhiều lĩnh vực sẽ tạo ra những giá trị tốt đẹp cho cộng đồng.

3. Bàn luận mở rộng vấn đề:

- Trong hành trình theo đuổi ước mơ sẽ gặp không ít khó khăn, thất bại, bị hoài nghi hoặc thiếu điều kiện. Tâm lý dễ bỏ cuộc nếu không kiên trì. Tuy nhiên, vượt qua thử thách sẽ giúp rèn luyện bản lĩnh, sự trưởng thành.

- Làm thế nào để theo đuổi và hiện thực hóa ước mơ?

+ Xác định ước mơ rõ ràng, phù hợp với khả năng và giá trị sống. Lập kế hoạch cụ thể, học tập và rèn luyện nghiêm túc.

+ Giữ vững niềm tin, không ngại khó khăn, dám thử thách bản thân. Biết học hỏi từ người khác, tiếp thu ý kiến tích cực.

III. Kết bài:

Khẳng định lại vai trò quan trọng và ý nghĩa của việc theo đuổi ước mơ đối với tuổi trẻ.