Ôn tập giữa HK1 - Môn Lịch sử 10 - Trạm số 1

Hiện thực lịch sử là tất cả những điều đã diễn ra trong quá khứ tồn tại một cách khách quan, độc lập.

Sử học có mối quan hệ với di sản văn hoá là bảo tồn và phát huy giá trị các di sản.

Sự phát triển của du lịch sẽ góp phần quảng bá lịch sử, văn hoá cộng đồng ra bên ngoài.

Văn hóa: toàn bộ những giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo ra trong suốt quá trình lịch sử.

Văn minh: chỉ giai đoạn phát triển cao của xã hội, phản ánh trình độ tiến bộ về kinh tế, chính trị, văn hóa, khoa học - kỹ thuật.

Sử học có chức năng Khoa học và xã hội.

Một số phương pháp cơ bản trong nghiên cứu lịch sử các phương pháp: lịch sử, lo – gic, lịch đại, đồng đại, liên ngành.

- Văn hóa: toàn bộ những giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo trong quá trình lịch sử.

- Văn minh: thành tựu ở trình độ phát triển cao, cũng gồm cả giá trị vật chất và tinh thần.

=> Điểm giống nhau cơ bản: cả hai đều là sản phẩm sáng tạo của con người, bao gồm giá trị vật chất và tinh thần.

Bảo tồn di sản phải đảm bảo tính nguyên trạng, yếu tố gốc, tính xác thực, không được “làm mới” hay thay đổi bản chất di sản.

Các biện pháp gồm: quản lý nhà nước hiệu quả, tuyên truyền, giáo dục pháp luật, và phát huy vai trò cộng đồng.

Cần phải học tập và khám phá lịch sử vì học lịch sử giúp chúng ta hiểu được cội nguồn của bản thân, gia đình, quê hương.

Một trong những vai trò quan trọng của tri thức lịch sử đối với cuộc sống của con người là cung cấp những thông tin hữu ích về quá khứ cho con người.

Tri thức lịch sử giúp chúng ta hiểu rõ hơn về các sự kiện, con người và quá trình đã diễn ra trong quá khứ, từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm và áp dụng vào hiện tại và tương lai. Nếu bạn có thêm câu hỏi nào khác, hãy cho tôi biết nhé!

Vai trò của Sử học trong sự phát triển công nghiệp văn hoá là cung cấp tri thức, ý tưởng, cảm hứng sáng tạo cho công nghiệp văn hoá.

Góp phần dự báo về tương lai của đất nước không phải là chức năng của Sử học.

Con người nhận thức hiện thực lịch sử bằng cách tìm kiếm sử liệu, dùng những phương pháp và cách tiếp cận phù hợp.

Hiện thực lịch sử là những gì đã diễn ra trong quá khứ, khách quan, chỉ xảy ra một lần và không thay đổi.

Lịch sử được nhận thức là sự tái hiện lại quá khứ thông qua nghiên cứu, ghi chép, đánh giá có thể khác nhau, đa dạng và thay đổi theo quan điểm, mục đích, phương pháp nghiên cứu ở từng thời kỳ.

Tri thức lịch sử và nhận thức lịch sử đều liên quan đến những hiểu biết của con người về quá khứ. Cả hai đều phản ánh cách con người hiểu và diễn giải các sự kiện lịch sử dựa trên các nguồn tài liệu và bằng chứng.

Quan điểm trên có thể được hiểu là để nhận thức được lịch sử cần có sự tương tác không ngừng giữa nhà sử học, giữa hiện tại với quá khứ.

Giúp các dân tộc xóa bỏ hết mọi áp bức và sựu bất công trong xã hội phản ánh không đúng sự cần thiết phải học tập lịch sử suốt đời.

Trong hoạt động bảo tồn di sản cần phải đảm bảo một số yêu cầu như: tính nguyên trạng, giữ được “yếu tố gốc cấu thành di tích”, đảm bảo ‘tính xác thực, “giá trị nổi bật” và dựa trên cơ sở các cứ liệu và phương pháp khoa học,... Các yêu cầu đó thể hiện điểm chung cốt lõi là cần đảm bảo những giá trị lịch sử của di sản trên cơ sở khoa học.

Người Ai Cập cổ đại nổi bật với các thành tựu khoa học - kĩ thuật như:

- Toán học: biết đo diện tích ruộng đất, tính toán trong xây dựng kim tự tháp.

- Thiên văn học: tính được một năm có 365 ngày, chia thành 12 tháng.

Cần phải học tập và khám phá lịch sử suốt đời vì tri thức lịch sử rất rộng lớn và đa dạng, nên muốn hiểu đúng đắn và đầy đủ về lịch sử cần có một quá trình lâu dài.

Lịch sử rất quan trọng nhưng không phải môn học chi phối tất cả các môn khác.

Những lí do đúng để cần học tập lịch sử suốt đời là:

- Tri thức lịch sử luôn biến đổi, phát triển.

- Lịch sử mở ra cơ hội nghề nghiệp trong nghiên cứu, giáo dục, bảo tồn di sản…

- Lịch sử rộng lớn, đa dạng, cần học lâu dài mới hiểu sâu sắc.

=> Lịch sử là môn học cơ bản, chi phối tất cả các môn học khác phản ánh không đúng lí do cần học tập lịch sử suốt đời.

a) Sai, Kim tự tháp có kích thước lớn nhưng không phải công trình duy nhất nhìn thấy từ Mặt Trăng bằng mắt thường. NASA đã khẳng định điều này không chính xác.

b) Sai, vì các thành tựu nổi bật (kiến trúc, toán học, thiên văn, y học…) khác đều quan trọng, không chỉ tập trung vào văn học.

c) Đúng, trong “7 kì quan thế giới cổ đại”, chỉ còn Kim tự tháp Giza (Ai Cập) là tồn tại đến ngày nay.

d) Sai, Kim tự tháp thực chất là lăng mộ của các Pharaon, được xây dựng bằng sức lao động khổ sai của hàng vạn nô lệ và dân thường, gây nhiều đau khổ cho nhân dân, chứ không đem lại lợi ích trực tiếp nào cho họ.

a) Sai, tư liệu nêu rõ: thời trung đại chỉ còn ba trung tâm lớn: A Rập, Ấn Độ, Trung Quốc. Ai Cập lúc này đã nằm trong bản đồ đế quốc A Rập.

b) Đúng, người Ấn Độ đã phát minh ra số 0 và hệ thống chữ số hiện nay gọi là “chữ số Ấn Độ - Ả Rập”, có ảnh hưởng sâu rộng tới nhân loại.

c) Sai, ngược lại, các nền văn minh phương Đông có giao lưu mạnh mẽ: ví dụ, văn minh Ấn Độ ảnh hưởng đến Đông Nam Á, văn minh Trung Quốc ảnh hưởng tới Triều Tiên, Nhật Bản, Việt Nam; văn minh A Rập truyền bá chữ số Ấn Độ sang châu Âu…

d) Đúng, nhiều thành tựu của phương Đông (toán học, thiên văn, chữ viết, tôn giáo…) đã trở thành tiền đề quan trọng để phương Tây cổ đại (Hy Lạp - La Mã) phát triển lên trình độ cao hơn.

a) Đúng, tư liệu nêu rõ: “Thời phong kiến, vua sai coi việc chép sử…”, khẳng định việc viết sử nằm trong tay triều đình.

b) Sai, tác giả nhận xét rõ: “sự chép sử cũng không được tự do, thường có ý thiên vị về nhà vua”. Điều này cho thấy tính phiến diện và thiếu khách quan của sử phong kiến.

c) Đúng, Trần Trọng Kim khẳng định: trong sử, “chỉ cần chép những chuyện quan hệ đến nhà vua, hơn là những quan hệ đến sự tiến hóa của nhân dân”. Điều này phản ánh hạn chế về nội dung của sử phong kiến.

d) Sai, tư liệu nhấn mạnh: sử phong kiến thiên vị nhà vua, “chỉ cần chép những chuyện quan hệ đến nhà vua, hơn là quan hệ đến sự tiến hóa của nhân dân trong nước”. Điều này chứng tỏ: sử phong kiến không phản ánh khách quan đời sống nhân dân và sự phát triển toàn diện của xã hội, mà chủ yếu phục vụ cho lợi ích giai cấp thống trị.

a) Đúng, trong tư liệu, Đại tướng Võ Nguyên Giáp khẳng định chính Bác Hồ đã yêu cầu tìm Việt Nam sử lược vì đó là cuốn sách duy nhất viết mạch lạc về lịch sử dân tộc vào thời điểm ấy.

b) Đúng, việc sử dụng Việt Nam sử lược cho thấy Sử học không chỉ giúp hiểu về quá khứ mà còn cung cấp bài học thực tiễn cho công cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc ở thế kỉ XX.

c) Đúng, việc Bác Hồ trao Việt Nam sử lược cho các lãnh đạo kháng chiến cho thấy Người muốn vận dụng kinh nghiệm từ lịch sử để định hướng chiến lược kháng chiến chống thực dân Pháp. Đây là minh chứng rõ nét về giá trị thực tiễn của Sử học.

d) Sai, tư liệu chứng minh giá trị thực tiễn to lớn của lịch sử: cung cấp kinh nghiệm, hun đúc tinh thần, phục vụ trực tiếp cho công cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Lịch sử vừa có giá trị nghiên cứu, vừa mang tính ứng dụng thực tiễn sâu sắc.