Quan điểm về sự tồn tại của Trương Ba và Đế Thích trong cuộc đối thoại sau: Đế Thích:

Câu hỏi số 459374:

Vận dụng cao

Quan điểm về sự tồn tại của Trương Ba và Đế Thích trong cuộc đối thoại sau:

Đế Thích: Ông Trương Ba! (thấy vẻ nhợt nhạt của Hồn Trương Ba) Ông có ốm đau gì không? Một tuần nay tôi bị canh giữ chặt quá, không xuống đánh cờ với ông được, nhưng ông đốt hương gọi, đoán là ông có chuyện khẩn, tôi liều mạng xuống ngay. Có việc gì thế?

Hồn Trương Ba: (sau một lát) Ông đế Thích ạ, tôi không thể tiếp tục mang thân anh hàng thịt được nữa, không thể được!

Đế Thích: Sao thế? Có gì không ổn đâu!

Hồn Trương Ba: Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được, Tôi muốn được là tôi toàn vẹn.

Đế Thích: Thế ông ngỡ tất cả mọi người đều được là mình toàn vẹn cả ư? Ngay cả tôi đây. Ở bên ngoài, tôi đâu có được sống theo những điều tôi nghĩ bên trong. Mà cả Ngọc Hoàng nữa, chính người lắm khi cũng phải khuôn ép mình cho xứng với danh vị Ngọc Hoàng. Dưới đất, trên trời đều thế cả, nữa là ông. Ông đã bị gạch tên khỏi sổ Nam Tào. Thân thể thật của ông đã tan rữa trong bùn đất, còn chút hình thù gì của ông đâu!

Hồn Trương Ba: Sống nhờ vào đồ đạc, của cải người khác, đã là chuyện không nên, đằng này đến cái thân tôi cũng phải sống nhờ anh hàng thịt. Ông chỉ nghĩ đơn giản là cho tôi sống, nhưng sống như thế nào thì ông chẳng cần biết.

Đế Thích: (không hiểu) Nhưng mà ông muốn gì?

Hồn Trương Ba: Ông từng nói: Nếu thân thể người chết còn nguyên vẹn, ông có thể làm cho hồn người đó trở về. Thì đây, (chỉ vào người mình) thân thể anh hàng thịt còn lành lặn nguyên xi đây, tôi trả lại cho anh ta. Ông hãy làm cho hồn anh ta được sống lại với thân xác này.

Đế Thích: Sao lại có thể đổi tâm hồn đáng quý của bác lấy chỗ cho cái phần hồn tầm thường của anh hàng thịt?

Hồn Trương Ba: Tầm thường, nhưng đúng là của anh ta, sẽ sống hòa thuận được với thân anh ta, chúng sinh ra là để sống với nhau. Vả lại, còn… còn chị vợ anh ta nữa… chị ta thật đáng thương!

Đế Thích: Nhưng thế hồn ông muốn trú vào đâu?

Hồn Trương Ba: Ở đâu cũng được, chứ không ở đây nữa. Nếu ông không giúp, tôi sẽ… tôi sẽ… nhảy xuống sông hay đâm một nhát dao vào cổ, lúc đó thì hồn tôi chẳng còn, xác anh hàng thịt cũng mất…

Đế Thích: Sao ông lại tính nước ấy! Rắc rối thật! Tôi đã phạm phép giời một lần. Trên thiên đình người ta còn đang treo tội tôi đấy để chờ xét xử. Tôi chẳng sợ, họ dọa thế chứ chưa chắc đã làm gì được tôi. Trị tội hết tiên hết thần thì lấy gì cho dân chúng họ thờ! Cái khó nghĩ bây giờ là sắp xếp cho hồn ông nhập vào đâu đây? (đi lại, suy nghĩ, bỗng lắng nghe) Có tiếng khóc ran lên từ đâu ấy nhỉ? Từ nhà ai?

Hồn Trương Ba: (cũng nhìn ra ngoài) Từ phía nhà chị Lụa mẹ cu Tị. Thằng cu Tị đang ốm nặng… Trời, hay là…

(Cái Gái chạy vào nhà, nước mắt đầm đìa)

Cái Gái: (gọi thất thanh) Mẹ ơi, mẹ ơi! Cu Tị… cu Tị… chết rồi! (Òa khóc, rồi chạy đi, chị con dâu chạy theo).

Đế Thích: (nhìn ra ngoài) Cái nhà sau rặng cau kia phải không> Tôi vừa thấy hồn thằng bé bay vụt lên khỏi mái nhà, tan mờ ra như một làn sương mỏng… Cu Tị là đứa trẻ như thế nào?

Hồn Trương Ba: Con trai độc nhất của chị Lụa. Nó là bạn thân của cái Gái nhà tôi. Thằng bé ngoan lắm, khôn lắm. Tôi rất quý nó mà nó cũng rất thân với tôi. Dĩ nhiên, đấy là trước kia… Nhưng tại sao nó lại phải chết?

Đế Thích: Kiểu này chắc lại do hai ông Nam Tào, Bawcsc Đẩu tắc trách gạch tên bừa, hoặc cũng do bà Vương Hầu ép, bà ấy không ưa trẻ con. Lệnh của bà ấy thì chẳng ai cưỡng được! (bần thần nghĩ ngợi) A, hay quá, tôi nghĩ ra rồi! Ông Trương Ba! Tôi sẽ giúp ông một lần nữa! Ngay bây giờ đây, ông sẽ trả cái thân thể này cho anh hàng thịt, tôi sẽ làm cho hồn ông nhập vào xác cu Tị. Như vậy là anh hàng thịt được sống, hồn ông vẫn có chỗ trú, mà cái thân thể bé nhỏ của cu Tị sẽ không mất đi. Ông thấy được không?

Hồn Trương Ba: Nhập vào xác cu Tị? Tôi?

Đế Thích: Chứ sao! Ông với anh hàng thịt là hai người xa lạ, còn ông với thằng cu Tị đã từng quấn quýt quý mến nhau, ông sống trong thân thể thằng bé chắc sẽ ổn…

Hồn Trương Ba: Ông cho tôi suy nghĩ một lát đã… Việt này bất ngờ quá! (ngồi xuống, nghĩ ngợi) Nhập vào cu Tị… (lẩm bẩm) Tôi, một ông già gần 60, cu Tị thì còn chưa bắt đầu cuộc đời, còn đang tuổi ăn, tuổi lớn, chạy nhảy vô tư… có ổn không nhỉ? (nhắm mắt lại). Thử hình dung xem nào… sẽ phải giải thích cho chị Lụa: Tôi không phải là con chị, chị ấy sẽ không nguôi thương nhớ con… Có khi tôi còn phải sang nhà chị Lụa ở… Rồi còn hàng xóm, lí trưởng, trương tuần… Bao nhiêu sự rắc rối. Bà vợ tôi, các con tôi sẽ nghĩ ngợi, xử sự thế nào, khi chồng mình, bố mình mang thân của một thằng bé lên 10? Làm trẻ con không phải dễ! Mà cái Gái nhà tôi, nó sẽ nghĩ thế nào nhỉ?

Đế Thích: Chắc nó sẽ thích, Nó thân với cu Tị mà.

Hồn Trương Ba: (lắc đầu) Sợ chỉ càng oái oăm rắc rối hơn. Trẻ con phải ra trẻ con, người lớn phải ra người lớn. Thằng cu Tị bỗng thành ông nội, con bé đời nào chịu. Tôi đã lường trước thấy bao sự không ổn, ông Đế Thích ạ.

Đế Thích: Trong thân một đứa bé, ông sẽ có cả cuộc đời trước mặt.

Hồn Trương Ba: Để rồi, chẳng bao lâu nữa, bà nhà tôi, bạn bè cùng lứa với tôi như bác Trưởng Hoạt lần lượt nằm xuống, mình tôi vẫn phải sống suốt bao năm tháng dằng dặc. Mình tôi giữa đám người hậu sinh. Những gì chúng thích thì tôi ghét, những gì tôi thích chúng chẳng ưa. Tôi sẽ như ông khách ngồi dai ở nhà người ta, mọi khách khứa đã về cả rồi, mình vẫn dầm dề nán lại. Tôi sẽ bơ vơ lạc lõng, hoặc sẽ trở nên thảm hại đáng ghét như kẻ tham lam, một kẻ lí ra phải chết từ lâu mà vẫn cứ sống, cứ trẻ khỏe, cứ ngang nhiên hưởng thụ mọi thứ lộc trời! Vô lí lắm! Không!

Tôi không thể cướp cái thân thể non nớt của cu Tị. (nhìn ra ngoài) Tiếng chị Lụa gào khóc nghe đứt ruột! Mất đứa con, chị ấy làm sao sống được? (đột ngột) Ông Đế Thích, hồn cu Tị bây giờ ở đâu?

Đế Thích: Tôi đã nói với ông rồi: ra khỏi thân xác, hồn chẳng còn là gì nữa!

Hồn Trương Ba: Ông hãy đưa hồn cu Tị về nhập lại vào xác nó, cho nó được sống lại!

Đế Thích: Không được! Việc cu Tị… chắc chắn đã có lệnh của bà Tây Vương Mẫu.

Hồn Trương Ba: Ông hãy cứu nó! Ông phải cứu nó! Ông có biết đứa con đối với người mẹ là thế nào không? Còn to lớn hơn cả ý muốn bà Tây Vương Mẫu nhà ông. Ông Đế Thích, vì con trẻ ông ạ, vì con trẻ! Ông hãy gúp tôi lần cuối cùng. Tôi sẽ không bao giờ làm phiền ông nữa, không đòi hỏi ông điều gì nữa! (lấy bó hương ra) Đây! (bẻ gãy cả bó)

Đế Thích: Ông Trương Ba… (đắn đo rất lâu rồi quyết định) Vì lòng quý mến ông, tôi sẽ làm cu Tị sống lại, dù có bị phạt nặng… Nhưng còn ông… rốt cuộc ông muốn nhập vào thân thể ai?

Hồn Trương Ba: Tôi đã nghĩ kĩ… (nói chậm và khẽ) Tôi không nhập vào hình thù ai nữa! Tôi đã chết rồi, hãy để tôi chết hằn!

Đế Thích: Không thể được! Việc ông phải chết chỉ là một lầm lẫn của quan thiên đình. Cái sai ấy đã được sửa bằng cách làm cho hồn ông được sống.

Hồn Trương Ba: Có những cái sai không thể sửa được. Chắp và gượng ép chỉ càng làm sai thêm. Chỉ có cách là đừng bao giờ sai nữa, hoặc phải bù lại bằng một việc đúng khác. Việc đúng còn làm kịp bây giờ là làm cu Tị sống lại. Còn tôi, cứ để tôi chết hẳn…

Đế Thích: Không! Ông phải sông, dù với bất cứ giá nào…

Hồn Trương Ba: Không thể sống với bất cứ giá nào được, ông Đế Thích ạ! Có những cái giá đắt quá, không thể trả được… Lạ thật, từ lúc tôi có đủ can đảm đi đến quyết định này, tôi bỗng cảm thấy mình lại là Trương Ba thật, tâm hồn tôi lại trở lại thanh thản, trong sáng như xưa…

Đế Thích: Ông có biết ông quyết định điều gì không? Ông sẽ không còn lại một chút gì nữa, không được tham dự vào bất cứ nỗi vui buồn gì! Rồi đây, ngay cả sự ân hận về quyết định này, ông cũng không có được nữa.

Hồn Trương Ba: Tôi hiểu. Ông tưởng tôi không ham sống hay sao? Nhưng sống thế này, còn khổ hơn là chết. Mà không phải chỉ một mình tôi khổ! Những người thân của tôi sẽ còn phải khổ vì tôi! Còn lấy lí lẽ gì khuyên thằng con tôi đi vào con đường ngay thẳng được? Cuộc sống giả tạo này có lợi cho ai? Họa chăng chỉ có lão lí trưởng và đám trương tuần hỉ hả thu lợi lộc! Đúng, chỉ bọn khốn kiếp là lợi lộc.

Đế Thích: Tôi không phải là kẻ khốn kiếp… Tôi quý mến ông… Tôi sẽ chẳng bao giờ được đánh cờ với ông nữa ư? Nhờ ông đánh cờ với tôi, người trên trời, dưới đất mới biết tôi cao cờ như thế nào! Ngoài ông ra, không ai dám đọ cờ với tôi. Ông chính là lẽ tồn tại của tôi.

Hồn Trương Ba: Vì để chứng minh ông tồn tại mà tôi cứ phải tiếp tục cuộc sống không phải là tôi ư? Không, ông phải tồn tại lấy chứ!

Đế Thích: Nhưng không đánh cờ, Đế Thích sẽ không còn là Đế Thích.

Hồn Trương Ba: Người ta đánh cờ là để rèn luyện tâm trí, để sảng khoái minh mẫn hơn mà sống! Còn ông đánh cờ chỉ để chứng tỏ mình là tiên cờ! Nói thật với ông: Nếu còn tiếp tục sống, tôi cũng chẳng thích đánh cờ với ông nữa! Đánh cờ với ông chán lắm! Không có gì chán bằng đánh cờ với tiên!

Đế Thích: (suy nghĩ) Con người dưới hạ giới các ông thật kì lạ.

Hồn Trương Ba: Ông hãy trả lời đi! Ông có giúp tôi không? Nếu ông từ chối, tôi sẽ… Tôi đã nhất quyết! Ông phải giúp tôi!

Đế Thích: Trả thân xác này cho anh hàng thị… và thế là…

Hồn Trương Ba: Không còn cái vật quái gở mang tên “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” nữa.

(Trích Hồn Trương Ba, da hàng thịt, Lưu Quang Vũ, SGK Ngữ văn 12)

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:459374

Phương pháp giải

- Xác định rõ vấn đề cần nghị luận: Quan điểm về sự tồn tại của Trương Ba và Đế Thích trong cuộc đối thoại.

- Biểu cảm, bình luận, phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

I. Mở bài

- Giới thiệu tác giả Lưu Quang Vũ.

- Giới thiệu tác phẩm: Hồn Trương Ba, da hàng thịt.

- Yêu cầu đề bài.

II. Thân bài

1. Giới thuyết chung:

- Tác giả Lưu Quang Vũ là kịch tác gia tiêu biểu của nền văn học hiện đại Việt nam với những vở kịch thể hiện được những vấn đề xã hội nổi cộm, gay cấn, nhức nhối lúc bấy giờ.

- Hồn Trương Ba, da hàng thịt: Là một trong những vở kịch xuất sắc của Lươu Quang Vũ. Từ cốt truyện dân gian quen thuộc tác giả đã truyền tải những vấn đề thời sự khéo léo, muôn đời về sự tồn tại.

- Quan niệm về sự tồn tại:

+ Thiên về tinh thần -> Khắc kỷ, chối bỏ thân xác.

+ Xã hội bấy giờ: Điều kiện kinh tế rất kém phát triển. Nhu cầu thân xác bị kìm nén. Lưu Quang Vũ đã thể hiện một quan niệm tư tưởng rất sâu sắc.

+ Vị trí: Được diễn ra sau cuộc đối thoại giữa hồn và xác; giữa Trương Ba với người thân. Trước đó ông đã ngộ ra rất nhiều điều dẫn tới quyết định dứt khoát của Trương Ba.

2. Phân tích chứng minh:

2.1. Quan niệm của Đế Thích về sự tồn tại.

* Quan điểm của số đông rất thuyết phục đồng thời nó cũng rất có sức mạnh.

- Không phải ai cũng được là chính mình -> Được sống là chính mình là một điều rất khó khăn.

+ Tiên hay trần, thậm chí Ngọc Hoàng cũng không được là chính mình, tất cả đều phải đóng vai.

+ Xác khỏe mạnh, hồn thanh cao -> Sự kết hợp rất hoàn hảo.

- Hồn thanh cao đương nhiên phải lớn hơn xác tầm thường.

-> Thí giá trị này cho giá trị khác không thương tiếc mà không để ý đến tai họa.

- Yêu cầu Trương Ba phải nhập vào xác cu Tị để sống một cuộc đời mới.

- Phải sống bằng mọi cách -> Tư tưởng trọng sinh.

- Ông phải sống vì tôi.

-> Đây từng là quan điểm của Trương Ba trước khi đối thoại với xác và với người thân.

2.2. Quan niệm của Trương Ba.

* Quan niệm của thiểu số, dũng cảm, đi ngược lại với đám đông.

- Tôi muốn là tôi toàn vẹn. -> Khát vọng sống không phải chỉ tồn tại.

- Sự tôn trọng thân xác -> Tôn trọng mọi giá trị.

- Tù chối nhập vào cu Tị -> Nhập vào cái xác tầm thường bị tha hóa, nhập vào cái xác có nhiều cơ hội hơn là đạo đức giả. Không là chính mình là điều đáng sợ nhất.

- Không thể sống bằng mọi giá.

-> Quyết định phải chết. Chết để được là mình hoàn hảo

-> Chúng ta không thể biết được chúng ta sống và chết lúc nào nhưng có quyền quyết định mình sống như thế nào.

3. Đánh giá:

- Với một cốt truyện xưa nhưng không cũ kết hợp với hình thức kịch đối thoại, Lưu Quang Vũ đã truyền tải vấn đề thời sự của nhân loại.

III. Kết bài:

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.