Cảm nhận của anh/chị về giá trị nhân đạo trong đoạn trích sau đây Ai ở xa về, có việc

Câu hỏi số 460438:

Vận dụng cao

Cảm nhận của anh/chị về giá trị nhân đạo trong đoạn trích sau đây

Ai ở xa về, có việc vào nhà thống lý Pá Tra thường trông thấy có một cô gái ngồi quay sợi gai bên tảng đá trước cửa, cạnh tàu ngựa. Lúc nào cũng vậy, dù quay sợi, thái cỏ ngựa, dệt vải, chẻ củi hay đi cõng nước dưới khe suối lên, cô ấy cũng cúi mặt, mặt buồn rười rượi. Người ta nói: nhà Pá Tra làm thống lý, ăn của dân nhiều, đồn Tây lại cho muối về bán, giầu lắm, nhà có nhiều nương, nhiều bạc, nhiều thuốc phiện nhất làng. Thế thì con gái nó còn bao giờ phải xem cái khổ mà biết khổ, mà buồn. Nhưng rồi hỏi ra mới rõ cô ấy không phải con gái thống lý: cô ấy là vợ A Sử, con trai thống lí Pá Tra.

Cô Mị về làm dâu nhà Pá Tra đã mấy năm. Từ năm nào, không nhớ, cũng không ai nhớ. Những người nghèo ở Hồng Ngài thì vẫn còn kể lại câu chuyện Mị về làm người nhà quan thống lý. Ngày xưa bố Mị lấy mẹ Mị không đủ tiền cưới, phải đến vay nhà thống lý, bố của thống lý Pá Tra bây giờ. Mỗi năm đem nộp lãi cho chủ nợ một nương ngô. Đến tận khi hai vợ chồng về già mà cũng chưa xong nợ. Người vợ chết, cũng chưa trả hết nợ.

Cho tới năm ấy Mị đã lớn, Mị là con gái đầu lòng. Thống lý đến bảo bố Mị:

- Cho tao đứa con gái này về làm dâu thì tao xóa hết nợ cho.

Ông lão nghĩ năm nào cũng phải trả một nương ngô cho người ta, tiếc ngô, nhưng cũng lại thương con quá. Ông chưa biết nói thế nào thì Mị bảo bố rằng:

- Con đã biết cuốc nương làm ngô, con làm nương ngô trả nợ thay cho bố. Bố đừng bán con cho nhà giàu.

Đến Tết năm ấy, Tết thì vui chơi, trai gái đánh pao, đánh quay rồi đêm đêm rủ nhau đi chơi. Những nhà có con gái, bố mẹ không thể ngủ được vì tiếng chó sủa. Suốt đêm, con trai đến nhà người mình yêu, đứng thổi sáo xung quanh vách. Trai đứng nhẵn cả chân vách đầu buồng Mị. Một đêm khuya, Mị nghe tiếng gõ vách. Tiếng gõ vách hẹn của người yêu. Mị hồi hộp lặng lẽ quờ tay lên, gặp hai ngón tay lách vào khe gỗ, sờ một ngón thấy có đeo nhẫn. Người yêu Mị thường đeo nhẫn ngón tay ấy. Mị bèn nhấc tấm ván gỗ. Một bàn tay dắt Mị bước ra. Mị vừa bước ra, lập tức có mấy người choàng đến, nhét áo vào miệng Mị rồi bịt mắt, cõng Mị đi.

Sáng hôm sau, Mị mới biết mình đang ngồi trong nhà thống lý Pá Tra. Họ nhốt Mị vào buồng. Ngoài vách kia, tiếng nhạc sinh tiền cúng ma đương rập rờn nhảy múa.

Trong khi đó, A Sử đến nhà bố Mị. A Sử nói:

- Tôi đã cướp được con gái bố làm vợ, tôi đem về cúng trình ma nhà tôi rồi, bây giờ tôi đến cho bố biết. Tiền bạc để cưới thì bố tôi bảo đã đưa cả cho bố rồi.

Rồi A Sử về. Ông lão nhớ câu nói của thống lý Pá Tra dạo trước: cho con gái về nhà thống lý Pá Tra thì trừ được nợ. Chao ôi! Thế là cha mẹ ăn bạc của nhà giàu kiếp trước, bây giờ người ta bắt con trừ nợ. Không thể làm thế nào khác được rồi!

Có đến mấy tháng, đêm nào Mị cũng khóc. Một hôm, Mị trốn về nhà, hai tròng mắt còn đỏ hoe. Trông thấy bố, Mị quỳ lạy, úp mặt xuống đất, nức nở. Bố Mị cũng khóc, đoán biết lòng con gái:

- Mày về lạy chào tao để mày đi chết đấy à? Mày chết nhưng nợ tao vẫn còn, quan lại bắt trả nợ. Mày chết rồi không lấy ai làm nương ngô giả được nợ người ta, tao thì ốm yếu quá rồi. Không được, con ơi!

Mị chỉ bưng mặt khóc. Mị ném nắm lá ngón xuống đất, nắm lá ngón Mị đã tìm hái trong rừng, Mị vẫn giấu trong áo. Thế là Mị không đành lòng chết. Mị chết thì bố Mị còn khổ hơn bao nhiêu lần bây giờ nữa. Mị đành trở lại nhà thống lý.

Lần lần, mấy năm qua, mấy năm sau, bố Mị chết. Nhưng Mị cũng không còn nghĩ đến Mị có thể ăn lá ngón tự tử. Ở lâu trong cái khổ, Mị cũng quen khổ rồi. Bây giờ Mị tưởng mình cũng là con trâu, mình cũng là con ngựa. Con ngựa chỉ biết ăn cỏ, biết đi làm mà thôi. Mị cúi mặt, không nghĩ ngợi nữa, lúc nào cũng nhớ lại những việc giống nhau, mỗi năm một mùa, mỗi tháng lại làm đi làm lại: Tết xong lên núi hái thuốc phiện, giữa năm thì giặt đay, đến mùa đi nương bẻ bắp. Và dù đi hái củi, bung ngô, lúc nào cũng gài một bó đay trong cánh tay để tước sợi. Bao giờ cũng thế, suốt năm, suốt đời thế. Con ngựa, con trâu làm có lúc, đêm còn được đứng gãi chân, nhai cỏ, đàn bà con gái nhà này vùi vào việc cả đêm cả ngày.

Mỗi ngày Mị càng không nói, lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa. Ở buồng Mị nằm, kín mít, có một chiếc cửa sổ một lỗ vuông ấy mà trông ra. Đến bao giờ chết thì thôi.

(Trích Vợ chồng A Phủ, Tô Hoài, SGK Ngữ văn 12, Tập Hai, NXB Giáo dục)

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:460438

Phương pháp giải

- Xác định rõ vấn đề cần nghị luận: Cảm nhận về giá trị nhân đạo trong đoạn trích.

- Biểu cảm, bình luận, phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

I. Mở bài

- Giới thiệu tác giả Tô Hoài

- Giới thiệu tác phẩm: Vợ chồng A Phủ.

- Yêu cầu đề bài.

II. Thân bài

1. Giới thuyết chung:

- Tác giả Tô Hoài là một trong những cây bút có sức viết rất dồi dào. Tô Hoài có một năng lực khám phá cái bản chất của hiện thực đời sống. Có vốn hiểu biết về phong tục, sinh hoạt với biệt tài phân tích tâm lý nhân vật.

- Tác phẩm: Vợ chồng A Phủ được ra đời trong chuyến đi thực tế của tác giả đến vùng Tây Bắc. Tác phẩm viết về những con người nhỏ bé nhưng được viết với những cảm xúc mới.

- Giá trị nhân đạo: Là một trong những đặc điểm rất quen thuộc và quan trọng trong văn học. Nhân đạo, cùng với yêu nước là tư tưởng lớn mọi thời đại. Giá trị nhân đạo là lấy con người làm gốc với yêu thương, trân trọng và giải phóng con người.

- Biểu hiện của giá trị nhân đạo:

+ Trân trọng những giá trị tốt đẹp của con người.

+ Đồng cảm với những số phận bi kịch của con người.

+ Đồng tình với khát vọng giải phóng của con người.

+ Tố cáo các thế lựcđã trà đạp lên quyền sống của con người.

+ Mở ra lối thoát cho nhân vật.

2. Phân tích chứng minh:

2.1. Trân trọng những giá trị tốt đẹp của con người.

- Vẻ đẹp ngoại hình, nhan sắc: Ngày tết trai đến đứng nhẵn cả chân vách đầu buồng nhà Mị.

- Vẻ đẹp tài năng:

+ Thổi sáo rất hay.

+ Thổi lá hay như thổi sáo.

- Vẻ đẹp tâm hồn:

+ Mị yêu tự do.

+ Mị có một tình yêu tự do.

+ Mị còn là một người có hiếu.

-> Mị hiện lên như một bông hoa rừng ngát hương của núi rừng Tây Bắc.

2.2. Thể hiện sự đồng cảm sâu sắc với số phận bi kịch của Mị.

- Số phận của Mị là một bi kịch:

+ Mị là con của một cuộc hôn nhân với một món nợ truyền đời.

+ Mị làm con dâu gạt nợ nhà giàu: Câu mở đầu là một cung đàn nức nở về thân kiếp con người. Câu văn tiếp theo là hình ảnh của một cô gái đầy bi kịch.

- Bị trà đạp, bóc lột về thân xác:

+ Tiếng là dâu nhà giàu mà Mị khổ hơn con trâu con ngựa.

+ Mị lúc nào cũng cúi mặt vì công việc cứ thế vẽ ra trước mắt.

+ Tương lai của Mị chính là người chị dâu chưa già mà lưng đã còng xuống.

- Mị bị trà đạp về tinh thần:

+ Từ một con người yêu tự do, giàu phản kháng trở thành một con rùa lùi lũi trong xó nhà, một cái xác câm lặng.

2.3. Thể hiện sự đồng tình với khát vọng giải phóng.

- Mị không đồng ý để bị bán cho nhà giàu.

- Mị khóc mấy tháng liền cao trào là đi chết.

=> Mị rất giàu sức sống.

2.4. Tố cáo thế lực trà đạp lên quyền sống của con người:

- Chế độ cường quyền và thần quyền:

+ Cách đối xử của cha thống lí Pá tra với cha mẹ Mị.

+ Cách đối xử của cha con thống lí với Mị.

2.5: Tìm ra lối thoát.

- Phục bút

3. Đánh giá:

- Kế thừa và phát triển so với giá trị nhân đạo 1930 – 1945.

III. Kết bài:

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.