“…Đã từ nãy, Mị thấy phơi phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui sướng như những đêm

Câu hỏi số 463649:

Vận dụng cao

“…Đã từ nãy, Mị thấy phơi phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui sướng như những đêm Tết ngày trước. Mị trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi. Bao nhiêu người có chồng cũng đi chơi ngày Tết. Huống chi A Sử với Mị, không có lòng với nhau mà vẫn phải ở với nhau! Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị sẽ ăn cho chết ngay, chứ không buồn nhớ lại nữa. Nhớ lại, chỉ thấy nước mắt ứa ra. Mà tiếng sáo gọi bạn yêu vẫn lơ lửng bay ngoài đường.

Anh ném pao, em không bắt

Em không yêu, quả pao rơi rồi…

Lúc ấy, A Sử vừa ở đâu về, lại đang sửa soạn đi chơi. A Sử thay áo mới, khoác thêm hai vòng bạc vào cổ rồi bịt cái khăn trắng lên đầu. Có khi nó đi mấy ngày mấy đêm. Nó còn muốn rình bắt mấy người con gái nữa về làm vợ. Cũng chẳng bao giờ Mị nói gì.

Bây giờ Mị cũng không nói. Mị đến góc nhà, lấy ống mỡ, xắn một miếng bỏ thêm vào đĩa đèn cho sáng. Trong đầu Mị đang rập rờn tiếng sáo. Mị muốn đi chơi, Mị cũng sắp đi chơi. Mị quấn lại tóc, Mị với tay lấy cái váy hoa vắt ở phía trong vách…”

(Vợ chồng A Phủ- Tô Hoài, SGK Ngữ văn 12 tập 2, NXB Giáo dục 2008)

Anh/Chị hãy phân tích đoạn văn trên để làm nổi bật nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật của nhà văn Tô Hoài.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:463649

Phương pháp giải

- Phân tích (Phân tích đề để xác định thể loại, yêu cầu, phạm vi dẫn chứng).

- Sử dụng các thao tác lập luận (phân tích, tổng hợp, bàn luận,…) để tạo lập một văn bản nghị luận văn học.

Giải chi tiết

Yêu cầu hình thức:

- Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng làm nghị luận văn học để tạo lập văn bản.

- Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp.

Yêu cầu nội dung:

I. Giới thiệu chung

– Tô Hoài: là cây đại thụ lớn của nền văn học hiện đại Việt Nam. Ông đã để lại cho đời một sự nghiệp văn chương đạt kỉ lục về số lượng tác phẩm; phong phú, hấp dẫn về nội dung; đặc sắc về nghệ thuật.
– Giới thiệu tác phẩm: "Vợ chồng A Phủ" là một truyện ngắn xuất sắc trong đời văn Tô Hoài nói riêng và văn học hiện đại của ta nói chung

– Giới thiệu vấn đề nghị luận: Phân tích đoạn văn để làm nổi bật nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật của nhà văn Tô Hoài.

II. Phân tích

a. Giới thiệu nhân vật Mị:

- Mị là con dâu gạt nợ của nhà Thống lí: cha mẹ nghèo, không trả được nợ (món nợ từ ngày cưới, lớn dần lên vì nặng lãi), Mị làm dâu gạt nợ cho cha mẹ.

- Mị chỉ biết làm những công việc mà quanh năm ngày tháng làm đi làm lại, làm không ngưng nghỉ: Con trâu con ngựa nó còn có lúc đứng gãi chân nhai cỏ chứ đàn bà nhà này thì làm không nghỉ tay.

- Mị sống trong một căn phòng chỉ có một ô vuông bằng bàn tay để nhìn ra ngoài cũng không thể biết được trời nắng hay mưa chỉ thấy mờ mờ, trăng trắng.

b. Diễn biến tâm trạng của Mị trong đêm tình mùa xuân

* Những yếu tố tác động đến sự hồi sinh của Mị:

+ Những màu sắc rực rỡ: Cỏ ranh vàng ửng

+ Những chiếc váy hoa sặc sỡ đem ra phơi trên những mỏn đá, xòe ra như những cánh bướm sặc sỡ.

+ Những âm thanh rộn rã, náo nhiệt. Âm thanh của đám trẻ con đợi tết chơi quay đợi tết cười ầm trên sân chơi trước nhà.

+ Những nương ngô, nương lúa gặt xong và ngô lúa đã xếp đầy các nhà kho. -> Cảm giác thư thái, thanh nhàn, no đủ, yên ấm. -> Tác động tích cực đến tâm hồn băng giá của Mị.

(-) Tiếng sáo thiết tha, bổi hổi của đêm tình mùa xuân: Có sự dịch chuyển rất thú vị.

- Dịch chuyển về không gian

+ Từ xa đến gần: Tiếng sáo đang lấp ló ngoài đầu núi rồi văng vẳng ở đầu làng rồi lại lửng lơ bay ngoài đường và cuối cùng rập rờn trong đầu Mị.

+ Từ ngoài vào trong, từ ngoại cảnh nhập dần vào tâm thức của Mị.

- Về thời gian: Từ hiện tại – Mị lắng nghe nhận ra giai điệu và nhập hát theo quay về quá khứ trở thành tiếng sáo của hoài niệm – Tiếng sáo của chính Mị, của những chàng trai say mê một thời.

- Về cảm xúc: Từ tiếng gọi bạn đi chơi đầy háo hức trở thành tiếng sáo gọi bạn yêu trong tuyệt vọng.

=> Dìu hồn Mị sống lại những khát khao yêu đương của ngàu trước.

(-) Hơi rượu. Trong bữa cơm ngày tết cúng ma Mị cũng uống rượu Mị lén lấy hũ rượu uống ực từng bát. Mị say và lịm mặt ngồi đấy.

-> Cai say cùng lúc khiến Mị lãng quên thực tại và sống lại với hồi ức: Nhìn mọi người nhảy đồng và hát nhưng không nghe, không thấy

- Lòng Mị đang sống về ngày trước – quá khứ tươi đẹp dầy kiêu hãnh của tuổi trẻ.
* Diễn biến tâm lý:

(+) Sự tương tranh giữa sức sống tiềm tàng, khát vọng hạnh phúc với thực tại hiện hữu.

- Sự trỗi dậy của sưc sống tiềm tàng.

+ Mị thấy phơi phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui sướng như những đêm tết ngày trước.

-> Tình trạng sống như chết được cởi bỏ. + Mị nhận thức về bản thân: “Mị trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ”.

+ Mị thức dậy khát vọng hạnh phúc: Mị muốn đi chơi.

+ Mị tìm ra lý do chính đáng để củng cố khát vọng hạnh phúc cho mong muốn đi chơi của mình:

++ Bao nhiêu người có chồng họ cũng vẫn đi chơi ngày Tết.

++ Hơn thế, Mị và A Sử đang ở trong một cuộc hôn nhân không hạnh phúc. “Ở với nhau mà không có lòng với nhau”.

- Tuy nhiên, thực tại hiện hữu đã chiến thắng.

+ Trong bước chân của Mị theo thói quen: Mị không bước ra đường lại bước vào buồng. Thói quen đã ăn sâu vào tiềm thức của Mị cho nên nó mới đủ sức thôi húc bước chân của Mị.

-> Mị thẫn thờ ngồi xuống giường -> Nhìn ra cửa sổ thấm thía cái cảm giác bị chôn vùi tuổi trẻ.

+ Trong suy nghĩ tiêu cực: Thấm thía cái vô nghĩa lý của cuộc sống thực tại.-> Thôi thúc mong muốn được giải thoát bằng cái chết – nắm lá ngón lúc này Mị sẽ ăn cho chết ngay chứ không buồn nhớ lại nữa.

- Trong hơi rượu nồng nàn, tiếng sáo tha thiết dội về -> Sức ám ảnh của tuổi xuân lớn dần. -> Giúp Mị quên đi thực tại.

+ Lấy ống mỡ, sắn một miếng để bỏ thêm vào đĩa đèn cho sáng. -> Thắp lên khát vọng của đời mình.

+ Mị muốn đi chơi, thôi thúc Mị hành động. Mị cũng sắp đi chơi -> Sửa soạn để đi chơi: Mị cuốn lại tóc, với tay lấy cái váy hoa, rút thêm cái áo.

+ A Sử về thấy lạ bèn hỏi nhưng Mị không trả lời vì cô không biết đến sự hiện diện của A Sử.

=> Khát vọng sống vẫn tiềm tàng và chỉ cần chờ một chất xúc tác nó có thể trỗi dậy làm tiền đề cho hành động phản kháng của Mị sau này.

c. Nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật.

- Đặc điểm thứ nhất thể hiện cái tài phân tích tâm lý nhân vật là: tâm lí cô Mị là con người phân lập: cô Mị hiện tại và cô Mị quá khứ hòa chung vào nhau. Nhưng nếu như con người hiện tại của Mị đã chết thì con người quá khứ của cô vẫn sống âm ỉ. Mùa xuân đến, tiếng sáo, tiếng chó sủa xa xa đã thức tỉnh kí ức... “lòng Mị thì đang sống về ngày trước”. Hai con người ấy đan xen nhau, khi tách ra, khi hòa vào tạo thành một. Con người hiện tại đã chết thì đờ đẫn, mất hết cảm giác về xung quanh. Cô không biết rượu đã tan lúc nào, không biết người về lúc nào, cô cũng không biết là A Sử đã về, coi như không có ai hết. Trái lại, con người của quá khứ thì sống dậy, tha thiết, bồi hồi, tai như nghe tiếng sáo năm nào. Cứ nhớ lại quá khứ thì cô đột nhiên sống lại, nhưng cứ nghe tới hiện tại thì cô muốn chết. Sự đan xen, luân phiên hồi tưởng quá khứ và cảm giác suy nghĩ hiện tại tạo thành dòng ý thức sự sống của Mị.

- Đặc điểm thứ hai trong nghệ thuật miêu tả tâm lí của Tô Hoài là miêu tả quá trình chuyển hóa tâm lí. Đây là một việc rất khó . Nếu để nhân vật đổi thay nhanh chóng, giản đơn, bỏ qua quy luật tâm lí thì nhân vật chỉ là con rối chứ không phải người sống. Khắc họa nhân vật Mị hiện tại đã chết là rất hay, nhưng lại rất khó làm cho cô sống lại! Nghệ thuật là sự khắc phục khó khăn. Nhà văn đã miêu tả một quá trình tiên tiến và đột biến.

=> Sự miêu tả tâm lí đã làm cho nhân vật Mị có da có thịt, có hồn. Thành công trong miêu tả tâm lí của Tô Hoài không là ngẫu nhiên. Nghệ thuật là sự tái hiện cuộc đời qua cái riêng. Khi nhà văn thực sự sống với cuộc đời cá thể, cụ thể của nhân vật thì ông có thể phát hiiện ra sự sống và quy luật của nghệ thuật.

III. Kết luận

- Khái quát giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật.

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.