Viết một bài văn nghị luận phân tích cảm xúc của nhân vật trữ

Câu hỏi số 829006:

Vận dụng

Viết một bài văn nghị luận phân tích cảm xúc của nhân vật trữ tình trong bài thơ sau:

CUỐI THU

Hàn Mặc Tử

Lụa trời ai dệt với ai căng,

Ai thả chim bay đến Quảng Hàn,

Và ai gánh máu đi trên tuyết,

Mảnh áo da cừu ngắm nở nang.

Mây vẽ hằng hà sa số lệ,

Là nguồn ly biệt giữa cô đơn.

Sao không tô điểm nên sương khói,

Trong cõi lòng tôi buổi chập chờn.

Đây bãi cô liêu lạnh hững hờ,

Với buồn phơn phớt, vắng trơ vơ.

Cây gì mảnh khảnh run cầm cập,

Điềm báo thu vàng gầy xác xơ.

Thu héo nấc thành những tiếng khô.

Một vì sao lạ mọc phương mô?

Người thơ chưa thấy ra đời nhỉ?

Trinh bạch ai chôn tận đáy mồ?

Chú thích:

- Bài thơ Cuối thu được Hàn Mặc Tử sáng tác năm 1937, ông viết gửi tặng người bạn ông trân quý là Chế Lan Viên. Được in trong tập thơ Mật đắng, một trong những tác phẩm nổi bật của Hàn Mặc Tử, thể hiện sự đau thương, suy tư và triết lý sâu sắc về cuộc sống.

- Quảng Hàn: là một cách nói trang trọng để chỉ cung trăng, nơi mà theo truyền thuyết Trung Quốc, chị Hằng (Hằng Nga) sống. Đây là một hình ảnh thường xuất hiện trong văn học và thơ ca phương Đông, gắn liền với sự đẹp đẽ, mộng mơ và huyền ảo.

- Hàn Mặc Tử (22/9/1912 - 11/11/1940) tên thật Nguyễn Trọng Trí, tên thánh là Phêrô Phanxicô, còn có các bút danh Lệ Thanh, Phong Trần, Minh Duệ Thị. Ông sinh ở làng Lệ Mỹ, huyện Đồng Lộc, tỉnh Đồng Hới (nay là Quảng Bình) trong một gia đình công giáo nghèo, cha mất sớm. Sinh thời, nhà thơ Chế Lan Viên từng nhận định: “Trước không có ai, sau không có ai, Hàn Mặc Tử như một ngôi sao chổi xoẹt qua bầu trời Việt Nam với cái đuôi chói lòa rực rỡ của mình”. Thật vậy, trong làng Thơ mới, Hàn Mặc Tử là thi sĩ có diện mạo thơ vô cùng phong phú, sáng tạo và đầy bí ẩn. Bên cạnh những vần thơ điên, thơ say, thơ siêu thực là một giọng thơ trữ tình, đằm thắm, thể hiện tình yêu cuộc sống tha thiết, khao khát tình người đến cháy bỏng.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:829006

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức về thơ siêu thực

Giải chi tiết

I. Mở bài

- Giới thiệu khái quát về tác giả Hàn Mặc Tử:

→ Một thi sĩ đặc biệt của phong trào Thơ mới, người mang đến thi đàn Việt Nam tiếng nói đau thương mà thanh khiết, vừa hiện thực vừa siêu thực.

- Giới thiệu về bài thơ “Cuối thu”:

→ Được sáng tác năm 1937, in trong tập Mật đắng, bài thơ thể hiện tâm trạng cô đơn, khắc khoải, hoài nghi và khao khát thanh khiết của nhân vật trữ tình giữa ranh giới mong manh của sự sống và cõi mộng.

- Giới thiệu vấn đề nghị luận: Cảm xúc chủ đạo của nhân vật trữ tình là sự cô đơn, buồn đau, khao khát cái đẹp tinh khiết và nỗi ám ảnh về thân phận, thời gian trong không gian thu tàn.

II. Thân bài

1. Cảm xúc ngỡ ngàng, hoang hoải trước bức tranh thu tàn héo

- Hình ảnh mở đầu “Lụa trời ai dệt với ai căng,/Ai thả chim bay đến Quảng Hàn” – gợi không gian huyền ảo, siêu thực.

+ Câu hỏi tu từ chất chứa sự bàng hoàng, ngỡ ngàng, cảm giác nhỏ bé giữa vũ trụ bao la.

+ Nhân vật trữ tình như người lạc giữa cõi mộng, vừa chiêm ngưỡng vừa thảng thốt trước vẻ đẹp lạ lùng của tạo vật.

- “Ai gánh máu đi trên tuyết,/ Mảnh áo da cừu ngắm nở nang” – hình ảnh phi lí mà ám ảnh:

+ Biểu hiện tâm trạng hoang mang, xót xa, cảm giác về nỗi đau con người giữa cái lạnh tàn thu.

+ Màu máu – tuyết, nóng – lạnh tương phản → diễn tả cuộc giằng co giữa sự sống và cái chết, giữa yêu thương và tan biến.

=> Tổng kết: Cảm xúc vừa ngạc nhiên, vừa run rẩy trước vẻ đẹp mong manh và bi thương của thế giới.

2. Cảm xúc cô đơn, ly biệt và khát khao hòa nhập với cái đẹp

“Mây vẽ hằng hà sa số lệ, / Là nguồn ly biệt giữa cô đơn”

+ Hình ảnh mây – lệ là biểu tượng cho nỗi đau nhân thế, cho sự chia lìa và cô độc tuyệt đối.

+ Cảm xúc nhân vật trữ tình: đắm chìm trong nỗi buồn mênh mang, không tìm được sự đồng cảm.

“Sao không tô điểm nên sương khói,/ Trong cõi lòng tôi buổi chập chờn”

+ Giọng thơ như lời tự vấn, bộc lộ khao khát được giao hòa, được vẽ nên cái đẹp mờ ảo, tinh khiết giữa đời thường.

+ Cảm xúc chênh chao giữa thực và mộng, giữa ý thức sáng tạo và niềm đau cô quạnh.

- Tổng kết vấn đề nghị luận: Cô đơn nhưng vẫn hướng tới vẻ đẹp thiêng liêng – cái đẹp có thể cứu rỗi tâm hồn.

3. Cảm xúc lạnh lẽo, trống vắng và nỗi ám ảnh về thời gian, phận người

“Đây bãi cô liêu lạnh hững hờ, / Với buồn phơn phớt, vắng trơ vơ”

+ Không gian thu hiu hắt, tĩnh lặng như cõi chết.

+ Nhân vật trữ tình chìm trong nỗi buồn phơn phớt mà thấm thía, cảm giác lạc lõng giữa thế gian.

“Cây gì mảnh khảnh run cầm cập,/ Điềm báo thu vàng gầy xác xơ”

+ Cây cũng run rẩy như chính tâm hồn thi sĩ, báo hiệu sự tàn phai của thời gian, tuổi trẻ và cả sự sống.

=> Tổng kết: Buồn thương, cô độc, cảm nhận rõ sự héo úa của cảnh vật và lòng người.

4. Cảm xúc dồn nén đến cực độ – hoang mang, khắc khoải, tuyệt vọng

- “Thu héo nấc thành những tiếng khô” – phép nhân hóa dữ dội → nỗi đau như tiếng nấc nghẹn, mùa thu chết cũng là linh hồn nhà thơ tan rữa.

“Một vì sao lạ mọc phương mô?” – câu hỏi siêu thực, tìm kiếm ánh sáng cứu rỗi nhưng vô vọng.

“Người thơ chưa thấy ra đời nhỉ?/ Trinh bạch ai chôn tận đáy mồ?”

- Bi kịch của người nghệ sĩ cô đơn, khát khao cái đẹp tinh khiết nhưng bị chôn vùi trong hiện thực tăm tối.

- Cảm xúc khổ 4: Đau đớn, tuyệt vọng nhưng vẫn khát vọng vươn tới sự “trinh bạch” – vẻ đẹp vĩnh hằng của tâm hồn.

5. Nghệ thuật thể hiện cảm xúc

- Hình ảnh siêu thực, tượng trưng, giàu sức gợi, kết hợp cảm giác và tưởng tượng.

- Giọng điệu vừa thảng thốt, vừa chiêm nghiệm, ngắt nhịp linh hoạt, tạo âm hưởng như tiếng nấc.

- Ngôn ngữ đa tầng nghĩa, chuyển cảm giác táo bạo, làm nổi bật tâm trạng dằn vặt, cô đơn và khao khát thanh cao của nhân vật trữ tình.

III. Kết bài

- Khái quát cảm xúc của nhân vật trữ tình:

→ Cô đơn, bi thương, khắc khoải và khao khát hướng đến cõi tinh khôi, trinh bạch.

- Khẳng định giá trị của bài thơ:

→ “Cuối thu” là tiếng lòng bi thiết và cao quý của một thi sĩ tài hoa – người đứng giữa ranh giới sinh và tử vẫn hướng về ánh sáng của cái đẹp và tình người.

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.