Tel: 024.7300.7989 - Phone: 1800.6947 (Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)

Thi thử toàn quốc cuối HK1 lớp 10, 11, 12 tất cả các môn - Trạm số 1 - Ngày 20-21/12/2025 Xem chi tiết
Giỏ hàng của tôi

Đọc đoạn trích dưới đây và trả lời các câu hỏi: SỰ TRUNG THỰC

Đọc đoạn trích dưới đây và trả lời các câu hỏi:

SỰ TRUNG THỰC CỦA TRÍ THỨC

Theo nghĩa truyền thống, kẻ sĩ là một người có học. Có học nên biết lẽ phải trái để “tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ”. Cái dũng của họ không phải cái dũng chém tướng đoạt thành mà là hệ quả của cái trí, nhằm làm sáng tỏ đạo thánh hiền. Đó là một công việc khó khăn, thậm chí nguy hiểm.

Không phải lúc nào cũng có một Chu Văn An trước sự lộng hành của đám sủng thần, dám dâng thất trảm sớ và sau khi bị khước từ, kiên quyết từ quan về dạy học.

Không phải lúc nào cũng có anh em thái sử Bá thời Xuân Thu. Thôi Trữ sau khi giết vua Tề, ra lệnh cho thái sử Bá phải ghi vào sử: “Tề Trang Công bị bạo bệnh mà chết”. Bá ghi: “Năm Ất Hợi, tháng Năm, Thôi Trữ giết vua”. Thôi Trữ nổi giận, lôi Bá ra chém. Bá có ba người em. Hai người noi gương anh đều bị chém. Người em út vẫn điềm nhiên viết: “Năm Ất Hợi, tháng Năm, Thôi Trữ giết vua”. Trữ quát: “Ba anh ngươi đều đã bị chém, ngươi không sợ sao?” Người này nói: “Việc của quan thái sử là ghi lại sự thật, nếu xuyên tạc thà bị chết chém còn hơn”.

Nhưng không hiểu sao tôi vẫn không thích từ “kẻ sĩ” lắm. Có lẽ do màu sắc hơi “hoài cổ” của nó chăng? Đạo thánh hiền quả là cao quý và đáng trân trọng nhưng nó là một cái gì đã có. Kẻ sĩ thời nay chính là những trí thức do tính rộng mở của từ này. Nhất là vào thời đại nền kinh tế tri thức phát triển với sự bùng nổ của khoa học, đặc biệt ngành tin học. Người trí thức không những tôn trọng thánh hiền mà còn là kẻ dám mày mò vào cõi không biết, đấu tranh với những định kiến của hiện tại để phát hiện những sự thật cho tương lai.

Một nước đang phát triển như nước ta cần nhanh chóng đào tạo một đội ngũ trí thức đông đảo để khỏi tụt hậu. Muốn vậy chúng ta phải lập cho được một môi trường lành mạnh trên nền tảng sự trung thực trí thức. Ít lâu nay báo chí nói nhiều đến nạn bằng giả. Đó là một hiện tượng xã hội nghiêm trọng, cần phải loại bỏ. Nhưng theo tôi, nó không nghiêm trọng bằng hội chứng “bằng thật, người giả” vì hội chứng này có nguy cơ gây sự lẫn lộn trong hệ giá trị và làm ô nhiễm môi trường đạo đức một xã hội trung thực, trong đó thật/ giả phải được phân định rạch ròi và minh bạch. Chúng ta thường nói nhiều đến tài năng và trí thức. Nhưng tài năng và trí thức chỉ có thể phát triển lâu dài và bền vững trên nền tảng một xã hội trung thực.

(Trích từ Đối thoại với đời & thơ, Lê Đạt, NXB Trẻ, 2008, tr.14-15)

Trả lời cho các câu 1, 2, 3, 4, 5 dưới đây:

Câu hỏi số 1:
Nhận biết

Hai câu đầu của văn bản sử dụng phép liên kết nào?

Đáp án đúng là: C

Câu hỏi:837540
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung toàn đoạn trích.

Giải chi tiết

- Phân tích đáp án đúng

Hai câu đầu:

“Theo nghĩa truyền thống, kẻ sĩ là một người có học.”

“Có học nên biết lẽ phải trái để ‘tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ’.”

Từ “có học” được lặp lại ở câu thứ hai → tạo sự liên kết chặt chẽ về nội dung và ngữ nghĩa. Đây là phép lặp.

- Phân tích các đáp án sai:

+ A. Phép thế: Không có yếu tố nào dùng từ thay thế (như “họ”, “ông ấy”, “người đó”) cho một từ đứng trước.

+ B. Phép nối: Không xuất hiện quan hệ từ hoặc từ nối như “nhưng”, “và”, “bởi vậy”.

+ D. Phép liên tưởng: Không có hiện tượng gợi liên tưởng theo mạch ý (quá khứ – hiện tại, hình ảnh – khái niệm...). Mối liên kết hoàn toàn dựa trên lặp từ.

Đáp án cần chọn là: C

Câu hỏi số 2:
Nhận biết

Phương thức biểu đạt chính của văn bản là

Đáp án đúng là: A

Câu hỏi:837541
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản.

Giải chi tiết

- Phân tích đáp án đúng: Toàn văn bản bàn luận, nêu quan điểm, dẫn chứng và lập luận về: tính trung thực của kẻ sĩ.

- Phân tích các đáp án sai:

+ B. Tự sự: Văn bản có kể chuyện (Chu Văn An, thái sử Bá), nhưng kể để làm dẫn chứng, không phải phương thức chính.

+ C. Miêu tả: Không nhằm khắc họa cảnh vật hay con người.

+ D. Biểu cảm: Không tập trung bộc lộ cảm xúc cá nhân.

Đáp án cần chọn là: A

Câu hỏi số 3:
Thông hiểu

Ý nào khái quát nội dung chính của văn bản?

Đáp án đúng là: A

Câu hỏi:837542
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung của văn bản.

Giải chi tiết

- Phân tích đáp án đúng: Phần lớn văn bản xoay quanh hai ý lớn:

+ Trung thực – phẩm chất cốt lõi của trí thức (xưa và nay).

+ Sự cần thiết xây dựng một xã hội trung thực để tài năng và trí thức phát triển bền vững.

→ A bao quát cả 2 mạch nội dung trên → đầy đủ và chính xác nhất.

- Phân tích các đáp án sai

+ B. Chỉ nêu được phần “kẻ sĩ dám đấu tranh bảo vệ sự thật”, chưa bao quát nội dung về trí thức thời nay và xã hội trung thực.

+ C. Quá nhấn mạnh vào “đạo thánh hiền”, không phản ánh được nội dung bàn về trí thức hiện đại và vấn đề “bằng thật – người giả”.

+ D. Chỉ phản ánh 1 phần nhỏ: sứ mệnh của trí thức hiện nay, nhưng không nói đến vấn đề trung thực hay thực trạng xã hội.

Đáp án cần chọn là: A

Câu hỏi số 4:
Thông hiểu

Hội chứng “bằng thật, người giả” được tác giả đề cập trong văn bản được hiểu là

Đáp án đúng là: C

Câu hỏi:837543
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản.

Giải chi tiết

- Phân tích đáp án đúng: Trong văn bản, tác giả nêu: “Nạn bằng giả” không nguy hiểm bằng “hội chứng bằng thật – người giả” → “nguy cơ gây lẫn lộn giá trị”.

⇒ Nghĩa là: Có bằng thật, nhưng năng lực, đạo đức, phẩm chất không xứng với bằng cấp → “người giả”.

- Phân tích các đáp án sai

+ A. Người dùng bằng giả nhưng tỏ ra dùng bằng thật → ngược nghĩa.

+ B. “Sống giả dối” → không phản ánh đúng trọng tâm tác giả đề cập: trình độ – năng lực.

+ D. Người dùng bằng giả nhưng có trình độ cao → không liên quan đến khái niệm tác giả nhấn mạnh.

Đáp án cần chọn là: C

Câu hỏi số 5:
Vận dụng

Mục đích của việc so sánh kẻ sĩ ngày xưa và trí thức ngày nay là gì?

Đáp án đúng là: A

Câu hỏi:837544
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản.

Giải chi tiết

- Phân tích đáp án đúng:

Tác giả viết: “Không phải lúc nào cũng có một Chu Văn An...” “Không phải lúc nào cũng có anh em thái sử Bá...”

→ So sánh kẻ sĩ xưa.

Rồi tác giả khẳng định: “Kẻ sĩ thời nay chính là những trí thức… dám mày mò vào cõi không biết… phát hiện sự thật cho tương lai.”

⇒ Mục đích so sánh: Làm nổi bật vai trò – sứ mệnh mới của trí thức hiện đại - Không chỉ giữ đạo thánh hiền như xưa, mà còn phải chinh phục tri thức tương lai.

- Phân tích các đáp án sai

+ A. Chỉ nói đến “dũng khí kẻ sĩ xưa”, không phải mục đích chính.

+ B. Không phải khẳng định “đều phải đối mặt nguy hiểm”.

+ D. “Kẻ sĩ ngày xưa dám chết vì sự thật” chỉ là dẫn chứng, không phải mục đích chính của so sánh.

Đáp án cần chọn là: A

Quảng cáo

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

>>  2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.

Hỗ trợ - Hướng dẫn

  • 024.7300.7989
  • 1800.6947 free

(Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)
Email: lienhe@tuyensinh247.com