Tel: 024.7300.7989 - Phone: 1800.6947 (Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)

Giỏ hàng của tôi

Thí sinh đọc văn bản và lựa chọn một phương án đúng theo yêu

Thí sinh đọc văn bản và lựa chọn một phương án đúng theo yêu cầu:

SÔNG BẠCH ĐẰNG LỊCH SỬ

Đằng Giang tự cổ huyết do hồng

(Bạch Đằng thuở trước máu còn loang)

Giang Văn Minh (1573 - 1638)

Sông Bạch Đằng là con sông nổi tiếng nhất trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc Việt. Sông có “tên hiệu” là sông Vân Cừ và tên “dân dã” là sông Rừng. Người Quảng Yên trước đây từng lưu truyền câu “Con ơi, nhớ lấy lời cha / Gió nồm, nước rặc chớ qua sông Rừng” để nói lên sự hiểm yếu của con sông này.

Cha ông ta xưa kia hiểu rất rõ “thủy chế” của sông Bạch Đằng dưới tác động của thủy triều, nên đã vận dụng vào những trận chiến bảo vệ Tổ quốc, đánh đuổi kẻ thù ở nơi cửa ngõ này. Sông đã ba lần lập chiến công, là mồ chôn quân giặc từ phương Bắc tới.

1. Trận Bạch Đằng năm 938

Năm 938, vua Nam Hán là Lưu Nghiễm phong cho con là Lưu Hoằng Tháo thống lĩnh hai vạn quân, tiến vào cửa sông Bạch Đằng, đánh chiếm nước ta.

Ngô Quyền cho quân sĩ đóng cọc bịt sắt nhọn xuống lòng sông Bạch Đằng. Khi thủy triều lên, bãi cọc không bị lộ.

Quân Nam Hán tiến vào. Ngô Quyền ra lệnh cho quân rút lên thượng lưu. Đợi đến khi thủy triều xuống, quân ta đổ ra đánh. Nhiều thuyền chiến lớn của quân Nam Hán bị mắc cạn và bị cọc đâm thủng. Lúc ấy Ngô Quyền mới tung quân ra tấn công dữ dội. Quân Nam Hán thua chạy, Lưu Hoằng Tháo bỏ mạng cùng với quá nửa quân sĩ.

2. Trận Bạch Đằng năm 981

Cuối năm 979, Đinh Tiên Hoàng và con là Đinh Liễn bị ám hại. Nhân khi Đại Cồ Việt có nội loạn, mùa thu năm 980, nhà Tống đem quân chia làm hai đạo tiến vào theo đường bộ và đường thủy. Cánh quân thủy do Hầu Nhân Bảo chỉ huy tiến vào cửa sông Bạch Đằng.

Ngày 28-4-981, trận quyết chiến diễn ra trên sông. Lê Hoàn cho một cánh quân ra khiêu chiến với Hầu Nhân Bảo, giả thua nhử quân địch đuổi theo. Khi đoàn chiến thuyền của Hầu Nhân Bảo lọt vào trận địa mai phục, Lê Hoàn tung quân từ khắp các ngả tấn công quân Tống. Hầu Nhân Bảo bị giết chết trong cuộc hỗn chiến. Đám tàn quân hoảng sợ vội tháo lui ra biển. Nghe tin thất trận, các đạo quân Tống hoảng sợ rút lui, bị quân Đại Cồ Việt truy kích tiêu diệt quá nửa.

3. Trận Bạch Đằng năm 1288

Năm 1287, nhà Nguyên mở cuộc xâm lược Đại Việt lần thứ ba, nhưng chỉ chiếm được kinh thành Thăng Long không một bóng người. Đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ bị thủy quân Trần do Trần Khánh Dư chỉ huy đánh tan trong trận Vân Đồn. Trước tình thế bất lợi, quân Nguyên định tổ chức rút về Trung Quốc theo các hướng khác nhau.

Trần Hưng Đạo chỉ huy quân dân Đại Việt chuẩn bị trận địa mai phục trên sông Bạch Đằng. Các cây gỗ lim, gỗ táu đốn từ trên rừng được kéo về bến sông, tại đây cây được đẽo nhọn và cắm xuống lòng sông ở các cửa dẫn ra biển, chỉ để trống sông Đá Bạc cho quân Nguyên kéo vào.

Nhân lúc nước lớn, Ô Mã Nhi dẫn đoàn thuyền tiến vào sông Bạch Đằng. Thủy quân Trần tràn ra giao chiến, rồi giả thua chạy vào sâu bên trong. Ô Mã Nhi trúng kế thúc quân đuổi theo, tiến sâu vào khúc sông đã đóng cọc. Quân Trần đợi cho thủy triều xuống, nhất loạt quay

thuyền lại đánh thẳng vào đội hình địch. Quân Nguyên hoảng loạn, bỏ thuyền lên bờ tìm đường chạy trốn, nhưng lại rơi vào ổ phục kích của quân Trần.

Hơn 4 vạn quân Nguyên bị loại khỏi vòng chiến, nhiều tướng Nguyên trong đó có Ô Mã Nhi bị bắt sống. Trận đại thắng trên sông Bạch Đằng của Trần Hưng Đạo được xem là trận thủy chiến lớn nhất trong lịch sử Việt Nam, và là thắng lợi tiêu biểu nhất của Đại Việt trong ba cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên Mông.

Gắn liền với những chiến thắng oanh liệt của dân tộc, sông Bạch Đằng xứng đáng được vinh danh trong bảng vàng lịch sử. Năm 1835, vua Minh Mạng cho đúc Cửu đỉnh đặt ở Thái Miếu trong kinh thành Huế. Nhà vua đã - cho chạm chín dòng sông tiêu biểu của Việt Nam lên Cửu đỉnh, gồm các sông Bến Nghé, sông Hương, sông Gianh, sông Mã, sông Lô, Bạch Đằng, Thạch Hãn, sông Lam, sông Hồng. Trong đó sông Bạch Đằng được khắc lên Nghị đỉnh.

(Nguyễn Như Mai, Nguyễn Huy Thắng, Nguyễn Quốc Tín, Dạt dào sông nước, NXB Kim Đồng, 2015)

Trả lời cho các câu 1, 2, 3, 4, 5 dưới đây:

Câu hỏi số 1:
Nhận biết

Phương thức biểu đạt chính trong văn bản trên là:

Đáp án đúng là: C

Câu hỏi:840439
Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức về văn bản

Giải chi tiết

- Phân tích đáp án đúng: Văn bản cung cấp thông tin, tri thức khách quan về sông Bạch Đằng: tên gọi, vị trí, đặc điểm dòng chảy, các trận chiến gắn với sông, ý nghĩa lịch sử. Ngôn ngữ mang tính giới thiệu – trình bày – cung cấp hiểu biết, đúng với đặc trưng thuyết minh.

- Phân tích đáp án sai:

+ A. Sai vì tự sự dùng để kể chuyện có cốt truyện – nhân vật – tình tiết. Văn bản chỉ thuật lại sự kiện lịch sử nhằm giới thiệu, không nhằm kể chuyện.

+ B. Sai vì nghị luận là trình bày ý kiến, quan điểm; văn bản này không có lập luận hay tranh luận.

+ D. Sai vì biểu cảm thiên về bộc lộ cảm xúc; còn văn bản chủ yếu giới thiệu kiến thức.

Đáp án cần chọn là: C

Câu hỏi số 2:
Thông hiểu

Đề tài chính của văn bản trên là:

Đáp án đúng là: B

Câu hỏi:840440
Phương pháp giải

Đọc văn bản, căn cứ vào nội dung của văn bản

Giải chi tiết

- Phân tích đáp án đúng: Xuyên suốt văn bản, tác giả nói về sông Bạch Đằng: tên gọi, vị trí, lịch sử, vai trò, chiến công, ý nghĩa trong văn hoá dân tộc. Các thông tin đều xoay quanh việc giới thiệu toàn diện về con sông nổi tiếng này.

- Phân tích đáp án sai:

+ A. Sai vì văn bản có nói về các trận chiến nhưng đó chỉ là một phần thông tin để làm rõ giá trị lịch sử của sông, không phải mục đích chính.

+ C. Sai vì không tập trung miêu tả dòng chảy hay đặc điểm địa lí cụ thể.

+ D. Sai vì vị trí địa lí không phải trọng tâm, chỉ được nhắc qua.

Đáp án cần chọn là: B

Câu hỏi số 3:
Thông hiểu

Việc đưa nội dung ba trận chiến trên sông Bạch Đằng nhằm làm nổi bật thông tin chính nào về dòng sông?

Đáp án đúng là: A

Câu hỏi:840441
Phương pháp giải

Đọc văn bản, căn cứ vào nội dung của văn bản

Giải chi tiết

- Phân tích đáp án đúng: Ba trận chiến (938, 981, 1288) đều là những mốc lịch sử trọng đại của dân tộc gắn liền với sông Bạch Đằng. Việc liệt kê giúp khẳng định sông Bạch Đằng là dòng sông mang dấu ấn lịch sử, là “mồ chôn quân giặc”.

- Phân tích đáp án sai:

+ B. Sai vì sự hiểm yếu chỉ là một đặc điểm, không phải mục đích chính của việc đưa ba trận chiến.

+ C. Sai vì “oai hùng” là cảm xúc, còn văn bản mang tính thông tin lịch sử.

+ D. Sai vì cơ chế thủy triều chỉ là nền tảng chiến thuật, không phải nội dung chính khi nhắc ba trận chiến.

Đáp án cần chọn là: A

Câu hỏi số 4:
Thông hiểu

Cách triển khai văn bản trên được trình bày theo cấu trúc:

Đáp án đúng là: B

Câu hỏi:840442
Phương pháp giải

Đọc văn bản, căn cứ vào nội dung của văn bản

Giải chi tiết

- Phân tích đáp án đúng: Văn bản mở đầu bằng ý chính: giới thiệu sông Bạch Đằng, vai trò lịch sử. Sau đó triển khai chi tiết từng trận chiến theo đúng trật tự thời gian: 938 → 981 → 1288. Cách trình bày này đúng với đặc điểm thuyết minh lịch sử.

- Phân tích đáp án sai:

+ A. Sai vì văn bản không theo mô hình nguyên nhân – kết quả.

+ C. Sai vì không nêu vấn đề rồi giải quyết, cũng không phân tích nguyên nhân – kết quả.

+ D. Sai vì không có sự so sánh – đối chiếu giữa các dòng sông.

Đáp án cần chọn là: B

Câu hỏi số 5:
Vận dụng

Thái độ, quan điểm của tác giả khi cung cấp thông tin về sông Bạch Đằng như trên là gì?

Đáp án đúng là: C

Câu hỏi:840443
Phương pháp giải

Đọc văn bản, căn cứ vào nội dung của văn bản

Giải chi tiết

- Phân tích đáp án đúng: Tác giả dùng giọng văn khách quan xen lẫn sự trân trọng khi nhắc đến các chiến thắng oanh liệt. Việc vua Minh Mạng cho khắc sông Bạch Đằng lên Cửu đỉnh cũng cho thấy niềm tự hào lịch sử. Thái độ của tác giả thể hiện sự ngưỡng mộ và tôn vinh dòng sông gắn với chiến công dân tộc.

- Phân tích đáp án sai:

+ A. Sai vì “trầm trồ” là cảm xúc nhất thời, không phù hợp tính trang trọng và lịch sử.

+ B. Sai vì văn bản không tập trung vào cấu trúc phức tạp của sông mà vào giá trị lịch sử.

+ D. Sai vì tác giả không bộc lộ sự “bất ngờ”, mà là tự hào.

Đáp án cần chọn là: C

Quảng cáo

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

>>  2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.

Hỗ trợ - Hướng dẫn

  • 024.7300.7989
  • 1800.6947 free

(Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)
Email: lienhe@tuyensinh247.com