Tel: 024.7300.7989 - Phone: 1800.6947 (Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)

Thi thử toàn quốc cuối HK1 lớp 10, 11, 12 tất cả các môn - Trạm số 1 - Ngày 20-21/12/2025 Xem chi tiết
Giỏ hàng của tôi

Quân khu Nam Đồng (trích) Tháng Tư năm 1972, có tin Mỹ sẽ cho máy bay

Quân khu Nam Đồng

(trích)

Tháng Tư năm 1972, có tin Mỹ sẽ cho máy bay ném bom trở lại miền Bắc. Toàn bộ học sinh Hà Nội phải về nông thôn sơ tán. Một số đi theo trại của cơ quan bố hoặc mẹ, như Hòa và Khanh tới Nhổn, Đính và Minh lên Vĩnh Yên… Một số khác như Việt, Ngọc, Hoàng sơ tán theo trường cấp ba Đống Đa về Chương Mỹ, Hà Tây. Chỉ có mấy ngày mà đám bạn bè mỗi đứa một nơi, chưa biết ngày nào trở lại.

Không phải lần đầu đi sơ tán nên chẳng ai bỡ ngỡ. Miền quê luôn thú vị và hấp dẫn với đám trẻ con thành phố. Không gian rộng lớn, bầu trời bao la, hồ nước trong xanh, cánh đồng bát ngát, dòng sông hiền hòa… tha hồ chơi bời thỏa thích.

Một buổi tối, Hòa ngồi dạy hai đứa em bài đồng dao:

Đom đóm bay qua,

Thầy tưởng là ma,

Thầy ù thầy chạy.

Ba thằng ba gậy,

Đi rước thầy về.

Bắt con lợn sề,

Cho thầy chọc tiết,

Bắt con cá diếc,

Cho thầy bẻ mang,

Bắt con tôm càng,

Cho thầy bóc vỏ…

Ông Lê Hồng Đào, chủ nhà, người Hòa vẫn gọi sau lưng là “ông ba quả”, đang ngồi uống nước, ngắt lời nó:

- Anh đọc sai rồi. Phải đọc là: “Ba thằng bảy gậy, đi rước thầy về!”.

Hòa cãi:

- Cháu đọc theo sách, sai làm sao được?

Cái Lê Thị Mận, con gái “ông ba quả” ngồi cạnh, cũng chen vào:

- Bố sai thì có. Con đọc sách cũng thấy đúng là “Ba thằng ba gậy”.

Ở nhà này, “ông ba quả” không bao giờ thèm đếm xỉa tới ý kiến Lê Thị Mận, Lê Thị Bưởi và Lê Thị Lựu, dù chúng nó cũng “ba quả” như ông. Ông chỉ chăm chăm lắng nghe nhận xét của cậu út Lê Hồng Cam. Hòa thỉnh thoảng lại an ủi bọn con gái là nếu thiếu mấy đứa chúng nó, tên ông Đào với Cam ghép kiểu gì cũng không đủ một mâm ngũ quả trên bàn thờ. Ông bảo Hòa:

- Sách sai! Anh cho tôi hỏi, anh có biết con cá diếc như thế nào không?

Mặc dù chẳng biết hình thù cá diếc thế nào, Hòa vẫn nói:

- Cháu biết. Mẹ cháu hay kho cho bọn cháu ăn.

- Anh có biết tại sao trong bài này lại nói: “Bắt con cá diếc, cho thầy bẻ mang” không?

Hòa trả lời bừa:

- Chắc bài đồng dao này ám chỉ thầy bói chỉ nói giỏi mà không biết làm, cho thầy bẻ mang cá diếc để thầy quen lao động.

- Không phải. Đây là bài đồng dao nói ngược. Ở quê, chúng tôi mổ cá diếc không bao giờ bẻ mang. Thầy bói là người bắt ma, trừ tà, không thể nào thấy đom đóm lại tưởng là ma. Lợn sề là nái đẻ, không đem chọc tiết, xẻ thịt. Còn tôm càng khi ăn đâu có ai bóc vỏ. Toàn bộ bài đồng dao anh vừa đọc, câu nào cũng nói ngược. Vì vậy, nếu “ba thằng ba gậy”, sẽ có một câu nói thuận lọt thỏm vào giữa. Từ thời các cụ, tôi thấy ở đây mọi người vẫn đọc “Ba thằng bảy gậy”.

Hòa thấy bác chủ nhà nói cũng có lý, và nó rất khoái vì nhờ chuyện này nó biết thêm về cá diếc với lợn sề. Nhưng nó vẫn tin sách (làm gì có chuyện “ông ba quả” lại giỏi hơn sách), và tiếp tục dạy em theo sách… Cứ thế, mỗi ngày miền quê đem đến cho Hòa thêm những điều mới lạ. Dù đang chiến tranh, nhưng với bọn trẻ ở nơi sơ tán, đó là những ngày tháng yên bình. Mỗi khi máy bay Mỹ tới, kẻng báo động vang lên, cả lũ chạy xuống hầm trú ẩn, thò cổ ngắm những vệt khói trắng của tên lửa ngoằn ngoèo trên nền trời xanh lơ. Với tụi chúng, chiến tranh là một cái gì đó rất mơ hồ và ở xa tít tắp.

(Bình Ca – Quân khu Nam Đồng)

Trả lời cho các câu 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 dưới đây:

Câu hỏi số 1:
Nhận biết

Ý chính của đoạn trích là gì?

Đáp án đúng là: C

Câu hỏi:844304
Phương pháp giải

Vận dụng kỹ năng thu thập thông tin từ văn bản báo chí. Đọc kĩ văn bản, phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

- Xác định mạch nội dung chính của đoạn trích:

+ Mở đầu: bối cảnh tháng 4/1972, học sinh Hà Nội sơ tán về nông thôn, “mấy ngày mà… mỗi đứa một nơi”.

+ Tiếp theo: cảm nhận của trẻ con về miền quê: “thú vị và hấp dẫn”, “không gian rộng lớn… tha hồ chơi bời”.

+ Trọng tâm: câu chuyện Hòa dạy em bài đồng dao, tranh luận với ông chủ nhà về “nói ngược”, từ đó Hòa học thêm điều mới.

+ Kết: chiến tranh vẫn có (kẻng báo động, hầm trú ẩn) nhưng với trẻ con thì “yên bình”, chiến tranh “mơ hồ và xa tít tắp”.

→ Như vậy, đoạn trích không tập trung mô tả chiến sự hay thiếu thốn, mà nhấn vào trải nghiệm sống và nhận thức của trẻ em khi sơ tán trong thời chiến.

- Loại trừ các đáp án khác:

+ A sai: chiến tranh chỉ là bối cảnh (kẻng, hầm, máy bay), không miêu tả “ác liệt” như trọng tâm.

+ B sai: văn bản không nhấn vào “thiếu thốn”, ngược lại là “tha hồ chơi bời”.

+ D sai: không phải phê phán nông thôn; ông Đào đưa ra lập luận có lý, và Hòa cũng “khoái” vì học thêm.

Đáp án cần chọn là: C

Câu hỏi số 2:
Nhận biết

Những học sinh sơ tán theo trường cấp ba Đống Đa đã đi đâu?

Đáp án đúng là: C

Câu hỏi:844305
Phương pháp giải

Vận dụng kỹ năng thu thập thông tin từ văn bản báo chí. Đọc kĩ văn bản, phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

- Trong đoạn đầu văn bản có câu: “Việt, Ngọc, Hoàng sơ tán theo trường cấp ba Đống Đa về Chương Mỹ, Hà Tây.”

→ Đây là thông tin trực tiếp, rõ ràng, không cần suy luận.

Đáp án cần chọn là: C

Câu hỏi số 3:
Nhận biết

Hai chi tiết nào sau đây thể hiện đặc điểm “nói ngược” của bài đồng dao?

Đáp án đúng là: D

Câu hỏi:844306
Phương pháp giải

Vận dụng kỹ năng thu thập thông tin từ văn bản báo chí. Đọc kĩ văn bản, phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

- Văn bản có lời ông Lê Hồng Đào giải thích “bài đồng dao nói ngược” bằng các dẫn chứng:

+ A đúng: “Thầy bói… không thể nào thấy đom đóm lại tưởng là ma.”

→ Thầy bói là người “bắt ma, trừ tà”, nên nội dung “thầy tưởng là ma” là nói ngược.

+ D đúng: “Ở quê, chúng tôi mổ cá diếc không bao giờ bẻ mang.”

→ “cho thầy bẻ mang” trái với thực tế → nói ngược.

- Loại đáp án sai:

+ Đáp án B: Trong đáp án đề bạn đưa đã chốt A và D. Đồng thời, câu hỏi yêu cầu 2 chi tiết, nên ta lấy đúng 2 điểm ông Đào nhấn mạnh rõ ràng và trực tiếp trong lập luận.

+ Đáp án C nhiễu: “Ba thằng đi rước thầy về” chỉ là diễn biến của bài đồng dao, bản thân câu này không được ông Đào dùng làm luận cứ “nói ngược”.

Đáp án cần chọn là: D

Câu hỏi số 4:
Thông hiểu

Điền từ không quá hai tiếng để hoàn thành câu sau:

Từ cuộc trò chuyện về bài đồng dao, Hòa dần nhận ra rằng tri thức dân gian có thể mang tính __________ với sách vở.

Đáp án đúng là: bổ sung

Câu hỏi:844307
Phương pháp giải

Vận dụng kỹ năng thu thập thông tin từ văn bản báo chí. Đọc kĩ văn bản, phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

- Sau cuộc tranh luận, Hòa “rất khoái vì nhờ chuyện này nó biết thêm về cá diếc với lợn sề”. → Nghĩa là nhờ tri thức dân gian (kinh nghiệm quê) mà Hòa mở rộng hiểu biết so với cái có trong sách hoặc cách hiểu theo sách.

- Từ cần điền phải hợp logic: tri thức dân gian không phủ định sạch trơn, mà giúp thêm thông tin/giải thích cho những điều Hòa tưởng đúng theo sách. → “bổ sung” là chính xác, ngắn gọn, đúng yêu cầu.

Đáp án cần điền là: bổ sung

Câu hỏi số 5:
Thông hiểu

Nhận định sau đây là đúng hay sai:

“Ông Lê Hồng Đào phủ nhận ý kiến của con gái vì cho rằng chúng thiếu hiểu biết.”

Đáp án đúng là: B

Câu hỏi:844308
Phương pháp giải

Vận dụng kỹ năng thu thập thông tin từ văn bản báo chí. Đọc kĩ văn bản, phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

- Văn bản viết: “ông ba quả” không bao giờ thèm đếm xỉa tới ý kiến Lê Thị Mận, Lê Thị Bưởi và Lê Thị Lựu… Ông chỉ chăm chăm lắng nghe nhận xét của cậu út Lê Hồng Cam.”

→ Lý do ông bỏ qua ý kiến con gái được nêu theo kiểu thói quen/định kiến trong nhà (chỉ nghe con trai út), không có câu nào nói “vì cho rằng chúng thiếu hiểu biết”.

- Vì văn bản không nêu nguyên nhân “thiếu hiểu biết”, nên nhận định là Sai.

→ Đáp án: Sai

Đáp án cần chọn là: B

Câu hỏi số 6:
Thông hiểu

Nối nhân vật với đặc điểm/hoạt động phù hợp trong văn bản:

1. Hòa
2. Ông Lê Hồng Đào
3. Lê Thị Mận
4. Đám trẻ sơ tán

Đáp án đúng là: 1-b; 2-a; 3-c; 4-d

Câu hỏi:844309
Phương pháp giải

Vận dụng kỹ năng thu thập thông tin từ văn bản báo chí. Đọc kĩ văn bản, phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

1. Hòa → b (Tin tuyệt đối vào sách)

“Cháu đọc theo sách, sai làm sao được?”

“nó vẫn tin sách… và tiếp tục dạy em theo sách…”

→ Hòa đặt niềm tin vào sách.

2. Ông Lê Hồng Đào → a (Giải thích ý nghĩa bài đồng dao theo kinh nghiệm dân gian)

Ông chứng minh “nói ngược” bằng trải nghiệm ở quê: cá diếc, lợn sề, tôm càng…

→ Đây là giải thích theo kinh nghiệm dân gian.

4. Đám trẻ sơ tán → d (Coi chiến tranh là điều mơ hồ)

“Với tụi chúng, chiến tranh là một cái gì đó rất mơ hồ và ở xa tít tắp.”

→ Khớp trực tiếp.

3. Lê Thị Mận: Mận chỉ chen vào nói “Con đọc sách cũng thấy… ‘ba thằng ba gậy’ ”.

→ Vì vậy đáp án c phù hợp

Đáp án: 1 – b ; 2 – a ; 3 – c ; 4 – d

Đáp án cần chọn là: 1-b; 2-a; 3-c; 4-d

Câu hỏi số 7:
Vận dụng
sơ tán yên bình chiến tranh trải nghiệm

Điền từ phù hợp vào mỗi câu bằng cách kéo thả từ cho sẵn:

1. Cuộc sống ở miền quê mang lại cho Hòa nhiều mới mẻ.

2. Dù đang , bọn trẻ vẫn cảm nhận được những ngày tháng .

3. Việc khiến mỗi đứa trẻ phải xa bạn bè, thầy cô.

Đáp án đúng là: trải nghiệm; chiến tranh; yên bình; sơ tán

Câu hỏi:844310
Phương pháp giải

Vận dụng kỹ năng thu thập thông tin từ văn bản báo chí. Đọc kĩ văn bản, phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

- “Miền quê… đem đến cho Hòa thêm những điều mới lạ” → trải nghiệm mới mẻ.

- “Dù đang chiến tranh… đó là những ngày tháng yên bình” → điền chiến tranh rồi yên bình.

- Đầu văn bản: “Toàn bộ học sinh Hà Nội phải… sơ tán” → việc sơ tán làm mỗi đứa một nơi.

Đáp án cần chọn là: trải nghiệm; chiến tranh; yên bình; sơ tán

Câu hỏi số 8:
Vận dụng

Vì sao ông Lê Hồng Đào khẳng định sách đã chép sai bài đồng dao?

Đáp án đúng là: B

Câu hỏi:844311
Phương pháp giải

Vận dụng kỹ năng thu thập thông tin từ văn bản báo chí. Đọc kĩ văn bản, phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

- Ông Đào lập luận bằng đối chiếu với thực tế sinh hoạt nông thôn: mổ cá diếc không bẻ mang, thầy bói không thể sợ đom đóm, lợn sề không đem chọc tiết, tôm càng ăn không ai bóc vỏ

→ “Toàn bộ… câu nào cũng nói ngược.”

Nghĩa là: nội dung bản chép trong sách không hợp logic đời sống ở quê, nên ông kết luận “Sách sai”.

Đáp án cần chọn là: B

Câu hỏi số 9:
Vận dụng

Chi tiết tranh luận về bài đồng dao có ý nghĩa gì trong văn bản?

Đáp án đúng là: C

Câu hỏi:844312
Phương pháp giải

Vận dụng kỹ năng thu thập thông tin từ văn bản báo chí. Đọc kĩ văn bản, phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

- Sau tranh luận, văn bản nhấn mạnh kết quả nhận thức của Hòa: “Hòa… rất khoái vì nhờ chuyện này nó biết thêm…”; “mỗi ngày miền quê đem đến cho Hòa thêm những điều mới lạ.”

→ Chi tiết tranh luận giúp làm nổi bật quá trình học hỏi – mở rộng hiểu biết của nhân vật từ tri thức dân gian.

- Loại trừ:

+ A sai: không phải mâu thuẫn gay gắt, mà là đối thoại có lý lẽ.

+ D sai: văn bản không phê phán hệ thống giáo dục.

+ B chỉ là hệ quả phụ, không phải trọng tâm tác dụng.

Đáp án cần chọn là: C

Câu hỏi số 10:
Vận dụng

Từ toàn bộ đoạn trích, có thể suy luận điều gì về cách trẻ em cảm nhận chiến tranh?

Đáp án đúng là: C

Câu hỏi:844323
Phương pháp giải

Vận dụng kỹ năng thu thập thông tin từ văn bản báo chí. Đọc kĩ văn bản, phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

- Văn bản cho thấy chiến tranh có mặt: “máy bay Mỹ tới”, “kẻng báo động”, “chạy xuống hầm trú ẩn”, “vệt khói trắng của tên lửa…”

- Nhưng cảm nhận của trẻ em lại là:

+ “Dù đang chiến tranh… đó là những ngày tháng yên bình.”

+ “chiến tranh là một cái gì đó rất mơ hồ và ở xa tít tắp.”

→ Trẻ không trải nghiệm chiến tranh như trung tâm ám ảnh; chúng cảm nhận gián tiếp qua sinh hoạt (kẻng, hầm, ngắm khói tên lửa).

Đáp án cần chọn là: C

Quảng cáo

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

>>  2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.

Hỗ trợ - Hướng dẫn

  • 024.7300.7989
  • 1800.6947 free

(Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)
Email: lienhe@tuyensinh247.com