Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi bên dưới: Đê – biểu
Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:
Đê – biểu tượng văn hóa và tinh thần
Hệ thống đê điều ở Việt Nam, đặc biệt là ở hai đồng bằng lớn là Bắc Bộ và Nam Bộ, không chỉ là công trình thủy lợi mà còn là biểu tượng của sự tương tác lâu dài giữa con người và thiên nhiên. Vai trò của nó vượt ra ngoài phạm vi kỹ thuật, thấm sâu vào mọi mặt của đời sống kinh tế, văn hóa và tín ngưỡng, trở thành một phần không thể thiếu trong lịch sử và văn hóa dân tộc.
Hệ thống đê điều gắn liền với hệ thống thủy nông, tạo nên một mạng lưới dẫn nước, tiêu nước phức tạp và hiệu quả. Các kênh mương đào dọc theo các tuyến đê không chỉ phục vụ tưới tiêu mà còn trở thành những tuyến giao thông đường thủy quan trọng, thúc đẩy lưu thông hàng hóa, phát triển thương mại giữa các vùng. Con đê cũng là đường giao thông trên bộ quan trọng, kết nối các làng xã, huyện, tỉnh, tạo điều kiện cho giao thương và phát triển kinh tế địa phương. Hình ảnh con đê trong thơ Nguyễn Bính ngoài ý nghĩa biểu tượng cho hồn quê: “Hôm qua em đi tỉnh về, đợi em ở mãi con đê đầu làng”, còn cho thấy chức năng giao thông quan trọng một thời của người đồng bằng châu thổ.
Đánh giá về đê điều không thể chỉ dừng lại ở hiệu quả thủy lợi mà phải thấy được nó như một bộ phận cấu thành nên bản sắc và tâm hồn Việt Nam, phản ánh một lịch sử lâu dài chinh phục và thích nghi với tự nhiên để tồn tại và phát triển.
Việc đắp đê và bảo vệ đê là một công việc khổng lồ, đòi hỏi sự chung sức của cả cộng đồng, thậm chí cả một vùng, một quốc gia. Từ thời phong kiến, các triều đại đã phải huy động “dân phu” toàn quốc để đắp đê. Điều này đã hun đúc nên tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái, ý thức cộng đồng sâu sắc của người Việt. Câu ca dao “Nhất quốc tái nông, nhất nông tái đê” (Nhất canh nông, nhì canh đê) cho thấy tầm quan trọng của đê điều trong tư duy và văn hóa dân gian.
Sống trong môi trường thường xuyên đối mặt với thiên tai, người dân Việt Nam tìm đến sự che chở của các thế lực siêu nhiên. Dọc theo các con đê, hàng loạt đền, miếu, đình làng được xây dựng để thờ các vị thần liên quan đến sông nước, như thần Sông, thần Đê, Hà Bá, hay các vị thánh có công trị thủy như Sơn Tinh, Cao Lỗ, Nguyễn Công Trứ, … Lễ hội cầu an, cúng tế thần sông, thần đê trước và sau mùa lũ trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tâm linh. Nghi lễ “hèm” truyền thống trong việc đắp đê cũng phản ánh sự thiêng liêng hóa và nỗi sợ hãi trước sức mạnh của thiên nhiên.
Con đê đi vào thơ ca, nhạc họa, trở thành một biểu tượng văn hóa đầy ám ảnh. Nó là không gian sinh hoạt, là nơi hò hẹn “đê cao tóc xõa lưng trời, em đi gánh nước buông lơi gió chiều”, là nơi chứng kiến những cuộc chia ly trong chiến tranh, là nơi in dấu chân của những người nông dân lam lũ suốt đời gắn bó với đồng ruộng. Hình ảnh con đê kiên cường chống chọi với dòng nước lũ trở thành biểu tượng cho sức chịu đựng, bền bỉ của con người Việt Nam trước thiên tai.
Hệ thống đê điều ở Việt Nam là một di sản văn hóa – kỹ thuật độc đáo, có vai trò đa chiều và phức tạp. Về mặt kinh tế, con đê là lá chắn bảo vệ sự phát triển của dân cư và nền kinh tế lúa nước, kinh tế nông nghiệp. Về mặt văn hóa – tín ngưỡng, nó là cái nôi hình thành tính cộng đồng, là đối tượng của những tín ngưỡng dân gian và nguồn cảm hứng sáng tạo nghệ thuật. Đánh giá về đê điều không thể chỉ dừng lại ở hiệu quả thủy lợi mà phải thấy được nó như một bộ phận cấu thành nên bản sắc và tâm hồn Việt Nam, phản ánh một lịch sử lâu dài chinh phục và thích nghi với tự nhiên để tồn tại và phát triển. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu hiện nay, việc quản lý và phát triển hệ thống đê điều một cách bền vững, hài hòa với tự nhiên càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.
(Nguồn: https://tiasang.com.vn/van-hoa/de-dinh-hinh-van-minh-song-hong/)
Trả lời cho các câu 1, 2, 3, 4, 5 dưới đây:
Nhận định sau đây là đúng hay sai:
“Hệ thống đê điều ở Việt Nam chỉ được xem là một công trình kỹ thuật phục vụ mục đích thủy lợi.”
Đáp án đúng là: B
Vận dụng kiến thức về cách xử lý dạng bài đúng/sai. Đọc kĩ, phân tích, tổng hợp.
Đáp án cần chọn là: B
Nhận định sau đây là đúng hay sai:
“Các tuyến đê ở đồng bằng Việt Nam vừa góp phần tưới tiêu vừa đóng vai trò quan trọng trong giao thông và thương mại.”
Đáp án đúng là: A
Vận dụng kiến thức về cách xử lý dạng bài đúng/sai. Đọc kĩ, phân tích, tổng hợp.
Đáp án cần chọn là: A
Nhận định sau đây là đúng hay sai:
“Quá trình đắp và bảo vệ đê đã góp phần hình thành tinh thần đoàn kết và ý thức cộng đồng của người Việt.”
Đáp án đúng là: A
Vận dụng kiến thức về cách xử lý dạng bài đúng/sai. Đọc kĩ, phân tích, tổng hợp.
Đáp án cần chọn là: A
Nhận định sau đây là đúng hay sai:
“Các tín ngưỡng và lễ hội liên quan đến đê điều phản ánh nhu cầu tâm linh của người dân khi đối mặt với thiên tai.”
Đáp án đúng là: A
Vận dụng kiến thức về cách xử lý dạng bài đúng/sai. Đọc kĩ, phân tích, tổng hợp.
Đáp án cần chọn là: A
Nhận định sau đây là đúng hay sai:
“Trong bối cảnh biến đổi khí hậu hiện nay, vai trò của hệ thống đê điều không còn giữ vị trí quan trọng như trước.”
Đáp án đúng là: B
Vận dụng kiến thức về cách xử lý dạng bài đúng/sai. Đọc kĩ, phân tích, tổng hợp.
Đáp án cần chọn là: B
Quảng cáo
>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Hỗ trợ - Hướng dẫn
-
024.7300.7989
-
1800.6947
(Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)
Email: lienhe@tuyensinh247.com












