(7 điểm) Cảm nhận của em về nỗi nhớ thương qua hai bài thơ sau: QUÊ HƯƠNG Chim bay dọc

Câu hỏi số 149063:

Vận dụng cao

(7 điểm)

Cảm nhận của em về nỗi nhớ thương qua hai bài thơ sau:

QUÊ HƯƠNG

Chim bay dọc biển đem tin cá

Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới:

Nước bao vây cách biển nửa ngày sông.

Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng,

Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá:

Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã

Phăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường giang.

Cánh buồm trương, to như mảnh hồn làng

Rướn thân trắng bao la thâu góp gió...

Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ

Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.

"Nhờ ơn trời, biển lặng cá đầy ghe".

Những con cá tươi ngon thân bạc trắng,

Dân chài lưới, làn da ngăm rám nắng,

Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;

Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm

Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.

Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ

Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi,

Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi,

Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!

(Tế Hanh, Ngữ văn 8, tập 2)

BẾP LỬA

Một bếp lửa chờn vờn sương sớm

Một bếp lửa ấp iu nồng đượm

Cháu thương bà biết mấy nắng mưa!

Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói

Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi,

Bố đi đánh xe, khô rạc ngựa gầy,

Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu

Nghĩ lại đến giờ sống mũi còn cay!

Tám năm ròng, cháu cùng bà nhóm lửa

Tu hú kêu trên những cánh đồng xa

Khi tu hú kêu, bà còn nhớ không bà?

Bà hay kể chuyện những ngày ở Huế.

Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế,

Mẹ cùng cha công tác bận không về,

Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe,

Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học,

Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc,

Tu hú ơi! Chẳng đến ở cùng bà,

Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa?

Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi

Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi

Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh

Vẫn vững lòng, bà dặn cháu đinh ninh:

"Bố ở chiến khu, bố còn việc bố,

Mày có viết thư chớ kể này kể nọ,

Cứ bảo nhà vẫn được bình yên!".

Rồi sớm rồi chiều, lại bếp lửa bà nhen,

Một ngọn lửa, lòng bà luôn ủ sẵn,

Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng...

Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa

Mấy chục năm rồi, đến tận bây giờ

Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm

Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm,

Nhóm niềm yêu thương, khoai sắn ngọt bùi,

Nhóm niềm xôi gạo mới, sẻ chung vui,

Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ...

Ôi kỳ lạ và thiêng liêng – bếp lửa!

Giờ cháu đã đi xa. Có ngọn khói trăm tàu,

Có lửa trăm nhà, niềm vui trăm ngả,

Nhưng vẫn chẳng lúc nào quên nhắc nhở:

Sớm mai này, bà nhóm bếp lên chưa?...

(Bằng Việt, Ngữ văn 9, tập 1)

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:149063

Phương pháp giải

phân tích, tổng hợp

Giải chi tiết

1. Giải thích

-Nỗi nhớ thương là một đề tài phổ biến trong văn học. Vì:

+ Văn học vốn là tiếng nói tình cảm của con người, là sự giải phóng những cảm xúc.

+ Nỗi nhớ thương là tình cảm vốn có, thường trực trong thế giới tình cảm của con người.

=>Văn học hướng đến con người, cố gắng miêu tả những tâm hồn tinh tế, những rung động tế vi nhất, vì thế có những tác phẩm nói về nỗi nhớ thương.

- Cả hai bài thơ Bếp lửa – Bằng Việt và Quê hương –Tế Hanh đều nói về nỗi nhớ thương da diết, bỏng cháy theo suốt hành trình của nhân vật trữ tình.

2. Phân tích

a. Nỗi nhớ thương trong Quê hương của Tế Hanh

- Quê hương nhà thơ là một cù lao nổi giữa bốn bề sông nước. Dân làng sống bằng nghề chài lưới, cuộc đời gắn chặt với biển cả mênh mông. Làng nghèo giống như bao làng biển khác nhưng khi,đi xa, nhà thơ thương nhớ đến quặn lòng. Nhớ nhất là khung cảnh:

Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.

- Cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp. Bầu trời cao lồng lộng đồng điệu với lòng người phơi phới. Hình ảnh các chàng trai xứ biển vạm vỡ và con thuyền băng băng lướt sóng đã in đậm trong tâm tưởng nhà thơ.

- Đem so sánh cánh buồm là vật hữu hình với hồn làng một khái niệm vô hình thì quả là sáng tạo nghệ thuật độc đáo của nhà thơ. Con thuyền ra khơi mang theo những nỗi lo toan cùng niềm tin yêu, hi vọng của bao người. Nhiệt tình và sức sống của con người truyền sang cả vật vô tri khiến cho con thuyền dường như cũng có tâm hồn riêng, sức sống riêng. Nhịp thơ khỏe khoắn, tươi vui thể hiện khí thế sôi nổi và niềm khao khát hạnh phúc ấm no của người dân làng biển. Sáu câu thơ miêu tả đoàn thuyền ra khơi đánh cá vừa là bức tranh phong cảnh thiên nhiên tươi sáng, vừa là bức tranh lao động đầy hứng khởi.

- Dân làng vui mừng đón đoàn thuyền đánh cá trở về trong không khí ồn ào, tấp nập. Những chiếc ghe đầy ắp những con cá tươi ngon thân bạc trắng trông thật thích mắt. Dân làng chân thành tạ ơn trời đất đã sóng yên biển lặng để đoàn ngư phủ được an toàn trở về với làng xóm thân yêu.

- Nhà thơ đã phát hiện ra chất thơ trong đời sống vất vả, cực nhọc của dân quê, đó là điều đáng quý. Cũng vì vậy mà hình ảnh quê hương trong bài thơ tươi sáng, mang hơi thở nồng ấm của cuộc đời cần lao.

- Ở bốn câu thơ kết, nhà thơ trực tiếp bộc bạch nỗi nhớ quê hương khôn nguôi của mình.

b. Nỗi nhớ thương trong Bếp lửa của Bằng Việt

-Nhớ về những kỉ niệm tuổi thơ gắn với hình ảnh người bà.

- Tình bà cháu thắm thiết, cảm động được khơi gợi từ hình ảnh bếp lửa:

Một bếp lửa chờn vờn sương sớm

Một bếp lửa ấp iu nồng đượm

Cháu thương bà biết mấy nắng mưa

Bếp lửa hiện thân trong kí ức như tình bà ấm áp, như sự đùm bọc của bà.

-Nỗi nhớ thương được đan xen những suy nghĩ về bà: đó là suy ngẫm về cuộc đời nhiều gian khổ nhưng giàu hi sinh, tần tảo của bà. Bà là người nhóm lửa, cũng là người giữ cho ngọn lửa luôn ám nóng và tỏa sáng trong mỗi gia đình.

- Đứa cháu dù đi xa vẫn không thể quên bếp lửa của bà, không quên tấm lòng yêu thương đùm bọc của bà. Bếp lửa trở thành kỉ niệm ấm lòng, thành niềm tim nâng bước cháu trên chặng đường dài.

- Kì diệu hơn, người cháu nhờ hiểu và yêu bà mà hiểu về nhân dân, dân tộc mình. Bếp lửa và bà đã trở thành biểu tượng cho hình ảnh quê hương, xứ sở.

c. Nhận xét

*Giống nhau:

- Nỗi nhớ thương da diết, dạt dào.

- Sử dụng thể thơ tám chữ, số dòng thơ tự do để thoải mái diễn tả cảm xúc.

- Sử dụng những hình ảnh đặc sắc, có sức hấp dẫn, tạo ý nghĩa.

* Khác nhau và lí giải

- Mỗi nhà thơ có niềm nhớ thương riêng với những đối tượng cụ thể khác nhau, vì kỉ niệm trong tiềm thức mỗi người là khác nhau.

- Do sáng tác trong những hoàn cảnh khác nhau. Bằng Việt đi học ở nước ngoài nên hình tượng có ý nghĩa biểu tượng cho nhân dân, đất nước. Không vì thế mà Tế Hanh ở trong nước không có ý nghĩa lớn lao.

- Khác nhau còn do yêu cầu sáng tạo của nghệ thuật.

3. Tổng kết

- Bài học sáng tao: người nghệ sĩ không lặp lại người khác và không lặp lại chính mình.

- Bài học tiếp nhận: đặt tác phẩm trong hoàn cảnh để hiểu sâu sắc, người đọc đồng điệu, đồng sáng tạo với tác giả.

PH/HS 2K10 THAM GIA NHÓM ĐỂ CẬP NHẬT ĐIỂM THI, ĐIỂM CHUẨN MIỄN PHÍ!

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> Học trực tuyến lớp 9 và Lộ trình UP10 trên Tuyensinh247.com Đầy đủ khoá học các bộ sách: Kết nối tri thức với cuộc sống; Chân trời sáng tạo; Cánh diều. Lộ trình học tập 3 giai đoạn: Học nền tảng lớp 9, Ôn thi vào lớp 10, Luyện Đề. Bứt phá điểm lớp 9, thi vào lớp 10 kết quả cao. Hoàn trả học phí nếu học không hiệu quả. PH/HS tham khảo chi tiết khoá học tại: Link