Trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ, có hai lần Tô Hoài để cho nhân vật Mị nghĩ về nỗi khổ của

Câu hỏi số 328423:

Vận dụng cao

Trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ, có hai lần Tô Hoài để cho nhân vật Mị nghĩ về nỗi khổ của mình. Lần thứ nhất, sau mấy năm Mị làm dâu ở nhà thong lí Pá Tra: “Ở lâu trong cái khổ, Mị quen khổ rồi. Bây giờ thì Mị tưởng mình cũng là con trâu, mình cũng là con ngựa”. Lần thứ hai, khi bị A Sử trói trong đêm tình mùa xuân: “Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị theo những cuộc chơi … Mị vùng bước đi. Nhưng ta chân đau không cựa được… Mị thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa”.

Phân tích sự thay đổi tâm trạng của Mị trong hai cảnh trên. Từ đó, anh/chị hãy làm nổi bật giá trị nhân đạo của tác phẩm.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:328423

Phương pháp giải

phân tích, tổng hợp

Giải chi tiết

Giới thiệu tác giả, tác phẩm

- Tô Hoài là một trong những cây bút văn xuôi hàng đầu của nền văn học hiện đại Việt Nam, là nhà văn có biệt tài nắm bắt rất nhanh nhạy những nét riêng trong phong tục, tập quán của những miền đất mà ông đã đi qua. Ông có giọng văn kể chuyện hóm hỉnh, rất có duyên và đầy sức hấp dẫn; có vốn ngôn ngữ bình dân phong phú và sử dụng nó rất linh hoạt, đắc địa.

- Truyện ngắn Vợ chồng A Phủ được sáng tác năm 1952, in trong tập Truyện Tây Bắc – tập truyện được tặng giải Nhất – Giải thưởng Hội văn nghệ Việt Nam 1954 – 1955. Tập Truyện Tây Bắc gồm ba truyện: Mường Giơn, viết về dân tộc Thái; Cứu đất cứu mường, viết về dân tộc Mường; Vợ chồng A Phủ, viết về dân tộc Mèo (Mông) – mỗi truyện có một dáng vẻ, sức hấp dẫn riêng, nhưng đọng lại lâu bền trong kí ức của nhiều người đọc là truyện Vợ chồng A Phủ.

Giới thiệu nhân vật

- Nhan sắc: “trai đến đứng nhẵn chân vách đầu buồng Mị” -> nhan sắc rực rỡ ở tuổi cập kê.

- Tài năng: thổi sáo, thổi lá. Hay đến mức có biết bao nhiêu người mê, ngày đêm thổi sáo đi theo Mị.

- Phẩm chất tốt đẹp: Khi bố mẹ Mị hết đời chưa trả được món nợ cho thống lí Pá Tra, thống lí Pá Tra định bắt Mị về làm con dâu gạt nợ:

+ Hiếu thảo:“ Con sẽ làm nương ngô giả nợ thay cho bố”

+ Tự tin vào khả năng lao động: “Con nay đã biết cuốc nương làm ngô”

+ Khao khát tự do: “Bố đừng bán con cho nhà giàu”

-> Xứng đáng được hưởng hạnh phúc nhưng lại bị xã hội của tiền quyền, cường quyền và thần quyền vùi dập, đẩy vào ngã rẽ tăm tối.

Phân tích nhân vật Mị trong hai lần miêu tả trên Lần thứ nhất

* Vị trí chi tiết: Chi tiết nằm ở phần đầu truyện. Khi Mị bị bắt về làm con dâu gạt nợ nhà thống lí Pá Tra, lúc đầu Mị xuất hiện ý thức phản kháng từ yếu ớt “đêm nào cũng khóc” đến mạnh mẽ “ăn lá ngón tự tử” nhưng sau đó, khi bố mất, khi đã quen với mọi thứ, Mị chấp nhận số phận bi kịch của mình.

* Phân tích hình ảnh Mị:

- Ý thức phản kháng mất đi, chấp nhận số phận của mình, sống một cách dật dờ, tàn lụi: Ở lâu trong cái khổ, Mị quen khổ rồi.

- Thủ pháp vật hóa: “Mị tưởng mình cũng là con trâu, mình cũng là con ngựa” -> Mị trở thành một cỗ máy, công cụ lao động, mất hết ý niệm về thời gian. Thời gian được đo bằng khối lượng công việc, các công việc nối tiếp nhau, việc này chồng lên việc kia.

Lần thứ hai

* Vị trí chi tiết: Chi tiết nằm ở phần giữa của truyện. Trong đêm tình mùa xuân, sau khi uống rượu và nghe tiếng sáo gọi bạn tình, sức sống tiềm tàng trong Mị trỗi dậy. Mị bị A Sử trói đứng vào cột khi muốn đi chơi.

* Phân tích chi tiết:

- Mị vẫn sống trong hơi rượu và tiếng sáo, sức sống tiềm tàng vẫn đang trỗi dậy: Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị theo những cuộc chơi …

- Ý thức phản kháng vẫn tồn tại: Mị vùng bước đi.

- Ý thức và sức sống tiềm tàng vẫn bị trói buộc buộc bởi những thế lực hữu hình và vô hình: Nhưng ta chân đau không cựa được…

- Tự ý thức về thực tại bản thân mình, đau khổ cả về thể xác lẫn tinh thần: Mị thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa

=> Nhận xét sự thay đổi tâm lý của Mị qua hai lần:

- Sự thay đổi tâm lí nhân vật được miêu tả hết sức hợp lý. Mị từ chỗ bị cái khổ cực làm cho mất đi ý thức về sự sống đến chỗ bừng lên khao khát sống mãnh liệt. Qua sự thay đổi tâm lý đó ta có thể thấy tiềm tàng trong con người nhỏ bé ấy là sức sống tiềm tàng mạnh mẽ, nó không hề bị mất đi do tác động của hoàn cảnh mà chỉ lẩn khuất, chờ thời cơ để bùng lên mạnh mẽ. Mị chính là nhân vật tiêu biểu cho số phận của người phụ nữ nói riêng và nông dân Việt Nam nói chung – họ đều mang trong mình một sức mạnh bền bỉ, tiềm tàng, mạnh mẽ.

- Qua việc miêu tả tâm lý nhân vật, một lần nữa khẳng định nghệ thuật miêu tả tâm lý bậc thầy của Tô Hoài.

=> Nhận xét về giá trị nhân đạo

- Với việc miêu tả hết sức tinh tế về sự thay đổi tâm lí nhân vật, Tô Hoài đã thể hiện tấm lòng nhân đạo sâu sắc của mình.

- Trước hết là sự cảm thông cho số phận người phụ nữ mà rộng ra là số phận của những người nông dân miền núi bị áp bức bóc lột đến cùng cực.

- Không chỉ vậy ông còn lên án, phê phán tội ác của giai cấp cầm quyền, đã cướp đi quyền sống, hạnh phúc của con người.

- Ngoài ra, ông còn trân trọng, nâng niu những khao khát, sức sống tiềm tàng trong những con người nông dân miền núi.

Tổng kết

* Giá trị nội dung:

- Giá trị hiện thực : Phơi bày thực trạng xã hội phong kiến miền núi lúc bấy giờ.

- Giá trị nhân đạo:

+ Bày tỏ sự đồng cảm, xót thương cho những số phận dưới ách thống trị của bọn phong kiến miền núi.

+ Lên án, phê phán những thế lực tàn bạo đã chà đạp lên quyền sống của con người.

* Giá trị nghệ thuật:

- Nghệ thuật xây dựng nhân vật: Mị là kiểu nhân vật tâm trạng, A Phủ là kiểu nhân vật hành động.

- Tác giả thể hiện sở trường tả cảnh, tả phong tục rất thành công:

+ Cảnh: thiên nhiên ngày xuân, cảnh sinh hoạt.

+ Phong tục: cướp vợ, cũng trình ma, phạt vạ…

- Nghệ thuật kể chuyện:

+ Kết hợp nhiều điểm nhìn.

+ Ngôn ngữ đậm chất dân tộc.

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.