Trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa, nhà văn Nguyễn Minh Châu miêu tả hai phát hiện của

Câu hỏi số 328855:

Vận dụng cao

Trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa, nhà văn Nguyễn Minh Châu miêu tả hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng. Phát hiện thứ nhất về một cảnh đắt trời cho, phát hiện thức hai về cảnh tượng phi thẩm mĩ, phi nhân tính trong gia đình hàng chài.

Cảm nhận của anh(chị) về hình ảnh người nghệ sĩ Phùng qua hai phát hiện trên, từ đó làm nổi bật tư tưởng của tác giả về cuộc đời và nghệ thuật.

Phương pháp giải

phân tích, lý giải, tổng hợp

Giải chi tiết

1. Giới thiệu chung

- Nguyễn Minh Châu là một cây bút văn xuôi tiêu biểu của văn học Việt Nam thời kháng chiến chống Mĩ. Suốt cuộc đời cầm bút, ông không ngừng trăn trở về số phận nhân dân và trách nhiệm của nhà văn.

- Nguyễn Minh Châu đã trở thành một trong những người mở đường xuất sắc cho công cuộc đổi mới văn học nước nhà từ sau 1975. Hành trình sáng tác của ông chia làm hai giai đoạn rõ rệt: Trước thập kỉ 80 ông là ngòi bút sử thi có thiên hướng trữ tình lãng mạn; từ đầu thập kỉ 80 đến khi mất, ông chuyển hẳn sang cảm hứng thế sự với những vấn đề về đạo đức và nhân sinh. “Chiếc thuyền ngoài xa” tiêu biểu cho hướng tiếp cận đời sống từ góc độ thế sự của nhà văn Nguyễn Minh Châu ở giai đoạn sáng tác thứ hai.

- Truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” được Nguyễn Minh Châu sáng tác tháng 8 năm 1983 trong thời kì đổi mới, mang phong cách tự sự - triết lí, kể lại chuyến đi thực tế của một nghệ sĩ nhiếp ảnh và những chiêm nghiệm sâu sắc của ông về nghệ thuật và cuộc đời.

- Giới thiệu về hai phát hiện của nghệ sĩ Phùng.

2. Phân tích

2.1 Phát hiện thứ nhất – “cảnh đắt trời cho”

* Chi tiết:

- Khi anh chụp được cảnh biển buổi sáng có sương mà anh đã cảm thấy “suốt một đời cầm máy ảnh chưa bao giờ tôi được thấy một cảnh đắt trời cho như vậy” bởi vì “Trước mắt tôi là một bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ. Mũi thuyền in một nét mơ hồ loè nhòe vào bầu sương mù trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng hồng do ánh mặt trời chiếu vào”. Đó là “một vẻ đẹp thực đơn giản và toàn bích khiến đứng trước nó tôi trở nên bối rối, trong trái tim như có cái gì bóp thắt vào”.

- Anh đã trải qua “cái khoảnh khắc hạnh phúc tràn ngập tâm hồn mình, do cái đẹp tuyệt đỉnh của ngoại cảnh vừa mang lại”. Đó là niềm hạnh phúc của khám phá và sáng tạo, của sự cảm nhận cái đẹp tuyệt diệu. Anh tự hỏi: “Chẳng biết ai đó lần đầu đã phát hiện ra bản thân cái đẹp chính là đạo đức?” Dường như trong hình ảnh chiếc thuyền ngoài xa, anh đã bắt gặp cái tận Thiện, tận Mĩ.

* Hình ảnh người nghệ sĩ Phùng:

- Là người nghệ sĩ có trách nhiệm:

+ Khi nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng khoác máy ảnh lên đường đến vùng biển miền Trung để thực hiện bức ảnh, sau 1 tuần lễ phục kích cũng đã chụp được vài tấm ảnh tạm ưng ý nhưng vẫn chưa thực sự hài lòng -> Hôm nào cũng dậy sớm ra vùng biển để cố gắng tìm một bức ảnh mà mình thực sự thỏa mãn.

- Là người nghệ sĩ nhạy cảm trước cái đẹp:

+ Khi phát hiện ra cảnh đắt trời cho -> xúc cảm trào dâng: rung động, tâm hồn được thanh lọc, hạnh phúc tràn ngập tâm hồn, lôi máy ảnh ra bấm liên thanh…

2.2 Phát hiện thứ hai – cảnh người đàn bà bị đánh

* Chi tiết:

- Anh phải chứng kiến một cảnh bất ngờ và đầy trớ trêu từ chiếc thuyền ngư phủ đẹp như mơ ấy bước ra một người đàn bà xấu xí, mệt mỏi và cam chịu; một lão đàn ông thô kệch, dữ dằn, độc ác, coi việc đánh vợ như một phương cách để giải tỏa những uất ức, khổ đau do đói nghèo.

- Sự việc xảy ra bất ngờ đến mức Phùng kinh ngạc, lao đến can ngăn.

* Người nghệ sĩ có tấm lòng với cuộc đời và con người:

- Lần thứ nhất chứng kiến cảnh bạo hành gia đình: Sẵn sàng vứt chiếc máy ảnh xuống đất để nhào tới can thiệp giúp đỡ người đàn bà khốn khổ mặc dù chiếc máy ảnh rất quý, đặc biệt là đối với người nghệ sĩ như anh, nhất là khi nó còn đang chứa đựng kiệt tác nghệ thuật. Tuy nhiên, hơn cả sự quý giá về vật chất và tinh thần, đó là con người.

- Lần thứ hai chứng kiến cảnh bạo hành gia đình:

+ Tuy đã thực hiện xong nhiệm vụ được giao nhưng vẫn ở lại vì anh quan tâm đến gia đình hàng chài này, thấy mình không thể đứng ngoài cuộc mà phải làm điều gì đó.

+ Khi chứng kiến cảnh bạo hành gia đình lần hai nghệ sĩ Phùng đã lao ra can thiệp kịp thời và bị thương.

+ Nhờ bạn mình là chánh án tòa án huyện giúp đỡ gia đình này.

2.3 Nhận xét tư tưởng của tác giả về cuộc đời và nghệ thuật

- Về cuộc đời và con người: cuộc đời đa sự, con người đa đoan -> nhìn nhận thấu đáo, toàn diện.

- Về nghệ thuật: nghệ thuật chân chính phải gắn liền với cuộc đời, xuất phát từ cuộc đời và quay trở lại phục vụ cho cuộc đời.

3. Tổng kết

Xem lời giải

Câu hỏi:328855

Tham Gia Group Dành Cho 2K7 luyện thi Tn THPT - ĐGNL - ĐGTD

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> Lộ Trình Sun 2025 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi TN THPT & ĐGNL; ĐGTD) tại Tuyensinh247.com. Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, 3 bước chi tiết: Nền tảng lớp 12; Luyện thi chuyên sâu; Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.