Trong bài Tiếng nói của văn nghệ, Nguyễn Đình Thi có viết: “…Một bài thơ hay không bao giờ

Câu hỏi số 371664:

Vận dụng cao

Trong bài Tiếng nói của văn nghệ, Nguyễn Đình Thi có viết:

“…Một bài thơ hay không bao giờ ta đọc qua một lần mà bỏ xuống được. Ta sẽ dừng tay trên trang giấy đáng lẽ lật đi, và đọc lại bài thơ. Tất cả tâm hồn chúng ta đọc…”

(Ngữ văn 9, tập 2, NXB Giáo dục)

Em hãy giải thích ý kiến trên. Qua đó trình bày cảm nhận của em về một bài thơ hay (phần văn học Việt Nam) trong chương trình Ngữ văn 9?

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:371664

Phương pháp giải

phân tích, tổng hợp

Giải chi tiết

1. Giới thiệu vấn đề: “…Một bài thơ hay không bao giờ ta đọc qua một lần mà bỏ xuống được. Ta sẽ dừng tay trên trang giấy đáng lẽ lật đi, và đọc lại bài thơ. Tất cả tâm hồn chúng ta đọc…”

2. Giải quyết vấn đề

2.1 Giải thích nhận định

- Thơ hay: bài thơ ngay từ lần đọc đầu tiên đã ám ảnh độc giả, tạo được ấn tượng sâu sắc đối với người đọc.( - Thơ hay phải thực sự là thơ, phải có sáng tạo nghệ thuật, nhà thơ phải có tâm hồn nhạy cảm với cuộc sống và phải có tài năng. Thơ hay là thơ có sức dư ba, thơ được người đọc yêu thích và tiếp nhận. Nhà thơ phải có năng lực sáng tác, không tìm tòi sáng tạo không tạo nên được những bài thơ có nghệ thuật riêng chứa đựng tâm hồn tình cảm cao đẹp riêng của mỗi nhà thơ).

- Thơ hay là thơ có tâm sự, nó truyền đến người đọc những tình cảm nào đó theo quy luật tiếng nói tri âm. Muốn vậy nhà thơ phải gắn bó với cuộc sống, chia sẻ mọi buồn vui của cuộc đời, vốn sống phải thật sự phong phú, và phải thực sự có cái tâm trong lành. Cảm xúc trong thơ phải chân thực tự nhiên, nhưng không dễ dãi mà lắng lọc sâu xa.

- Tác động của bài thơ hay với người đọc: Bài thơ hay tự nó có sức lôi cuốn kỳ lạ khiến độc giả không thể chỉ đọc một lần, càng đọc đi đọc lại càng thấy bài thơ thực sự hay, có sự sáng tạo độc đáo về nội dung cũng như hình thức nghệ thuật. Bài thơ đánh thức cảm xúc đẹp trong lòng làm cho người đọc cùng đồng cảm và nghĩ suy, trăn trở.

- Đối với một bài thơ nói chung, bài thơ hay nói riêng: Đọc nhiều lần để khám phá ra sự hấp dẫn về nghệ thuật, sự phong phú về nội dung tình cảm cũng như chiều sâu ý nghĩa của bài thơ. Đọc thơ không phải chỉ bằng trí tuệ hay cảm xúc, lý trí hay tình cảm, phải đọc bằng tất cả năng lực tinh thần của mình, bằng “tất cả tâm hồn” để cảm và hiểu cái hay cái đẹp của thơ, cho đến lúc tự bài thơ phát sáng làm rung lên mọi cung bậc tình cảm trong tâm hồn người đọc.

=> Nhận định đã khẳng định thơ hay là một phát kiến về hình thức, là một giá trị nhân văn về nội dung.

2.2 Cảm nhận: Ánh trăng là một bài thơ hay.

- Nét độc đáo trong nghệ thuật biểu hiện.

+ Thể thơ: năm chữ, chia thành nhiều khổ, mỗi khổ 4 câu, chỉ viết hoa chữ cái đầu của câu thứ nhất, sáu khổ chỉ còn lại sáu câu (về ngữ pháp) vô cùng ngắn gọn, tạo sự liền mạch trong ý thơ.
+ Kết cấu, giọng điệu của bài thơ có tác dụng làm nổi bật chủ đề, tạo nên tính chân thực, chân thành, sức truyền cảm sâu sắc cho tác phẩm, gây ấn tượng mạnh ở người đọc. (Kết cấu đơn giản như một câu chuyện riêng, kết hợp hài hòa, tự nhiên giữa tự sự và trữ tình, từ quá khứ trôi về hiện tại gắn liền với mạch cảm xúc của nhân vật trữ tình. Giọng điệu tâm tình, nhỏ nhẹ nhịp thơ khi trôi chảy tự nhiên, nhịp nhàng theo lời kể, khi ngân nga thiết tha cảm xúc, khi trầm lắng suy tư dễ gợi sự đồng cảm nơi người đọc).

+ Ngôn ngữ: giản dị mà hàm súc, ý nghĩa sâu xa.

+ Thành công trong việc xây dựng hình ảnh thơ: hình ảnh vầng trăng xuyên suốt năm khổ thơ trở thành hình ảnh ánh trăng ở khổ cuối tạo nên sự ám ảnh, khắc sâu suy tư, tạo độ xoáy cho tứ thơ. Vầng trăng được nhân hóa trở thành người bạn đồng hành của nhân vật trữ tình trong nhiều hoàn cảnh. Ánh trăng là hình ảnh ẩn dụ, mang ý nghĩa biểu trưng sâu xa cho nhiều vấn đề mang tính triết lý, trong đó có sự soi chiếu ám ảnh.

=> Việc xây dựng hình ảnh thể hiện sự sáng tạo độc đáo: hình ảnh vừa bình dị, mộc mạc trong sáng; vừa cụ thể vừa có sức khái quát cao lại vừa hàm súc lấp lánh nhiều ý nghĩa, có sức lôi cuốn và khơi gợi nhiều liên tưởng.

- Nét độc đáo trong nội dung cảm xúc.

Ánh trăng chứa đựng nội dung tình cảm, cảm xúc phong phú, trong đó có những lớp nghĩa hàm ẩn sâu xa không dễ nhận ra:

+ Bài thơ có tựa đề Ánh trăng nhưng không hề miêu tả trăng, nhân vật trữ tình không ở trong tư thế thưởng ngoạn. Bài thơ như kể câu chuyện của người trong cuộc về cách đối xử, ứng xử của mình với trăng và trăng với mình ( trăng - hình ảnh của thiên nhiên tươi đẹp, biểu tượng cho vẻ đẹp bình dị vĩnh hằng của đời sống, cho quá khứ nghĩa tình đẹp đẽ vẹn nguyên, cho người bạn trung thành nghiêm khắc…), từ đó gợi ra nhiều bài học sâu xa về cách đối nhân xử thế, thái độ đối với quá khứ, những bài học về đạo lý ở đời…

Trăng cứ tròn vành vạnh

kể chi người vô tình

ánh trăng im phăng phắc

đủ cho ta giật mình.

+ Ánh trăng thể hiện suy ngẫm của riêng Nguyễn Duy khi đứng giữa hiện tại nhìn, ngẫm lại thời đã qua. Nhưng Ánh trăng không chỉ chuyện của riêng nhà thơ, của một người mà có ý nghĩa với cả một thế hệ (đã trải qua chiến tranh), có ý nghĩa với nhiều người, nhiều thời bởi nó đặt ra vấn đề thái độ sống, gợi lên đạo lý ân tình thủy chung mang tính truyền thống của dân tộc.

+ Ánh trăng còn là ánh sáng của lương tâm lương tri soi rọi đến cả “góc khuất” trong tâm hồn để con người “thức tỉnh” tự nhận ra phần “thiếu hụt” của mình, từ đó tự điều chỉnh và hoàn thiện mình để sống đẹp hơn, tốt hơn.

+ Với những ý nghĩa đó, bài thơ đã tác động sâu sắc đến người đọc bao thế hệ, là lời nhắc nhở nhẹ nhàng mà thấm thía. Vì thế Ánh trăng không thể chỉ đọc một lần, không chỉ đọc bằng lí trí hay tình cảm mà phải đọc bằng cả tâm hồn.

3. Tổng kết: Đánh giá chung

PH/HS 2K10 THAM GIA NHÓM ĐỂ CẬP NHẬT ĐIỂM THI, ĐIỂM CHUẨN MIỄN PHÍ!

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> Học trực tuyến lớp 9 và Lộ trình UP10 trên Tuyensinh247.com Đầy đủ khoá học các bộ sách: Kết nối tri thức với cuộc sống; Chân trời sáng tạo; Cánh diều. Lộ trình học tập 3 giai đoạn: Học nền tảng lớp 9, Ôn thi vào lớp 10, Luyện Đề. Bứt phá điểm lớp 9, thi vào lớp 10 kết quả cao. Hoàn trả học phí nếu học không hiệu quả. PH/HS tham khảo chi tiết khoá học tại: Link