Trong tùy bút Người lái đò sông Đà nhà văn Nguyễn Tuân đã có những lần miêu tả dòng sông

Câu hỏi số 394041:

Vận dụng cao

Trong tùy bút Người lái đò sông Đà nhà văn Nguyễn Tuân đã có những lần miêu tả dòng sông Đà:

Thuyền tôi trôi trên sông Đà. Cảnh ven sông ở đây lặng tờ. Hình như từ đời Lí đời Trần, đời Lê, quãng sông này cũng lặng tờ đến thế mà thôi. Thuyền tôi trôi qua một nương ngô nhú lên mấy lá ngô non đầu mùa. Mà tịnh không một bóng người, cỏ gianh đồi núi đang ra những nõn búp. Một đàn hươu cúi đầu ngốn búp cỏ gianh đẫm sương đêm. Bờ sông hoang dại như một bờ tiền sử. Bờ sông hồn nhiên như một nỗi niềm cổ tích tuổi xưa. Chao ôi, thấy thèm được giật mình vì một tiếng còi xúp-lê của một chuyến xe lửa đầu tiên đường sắt Phú Thọ - Yên Bái - Lai Châu. Con hươu thơ ngộ ngẩng đầu nhung khỏi áng cỏ sương, chăm chăm nhìn tôi lừ lừ trôi trên một mũi đò. Hươu vểnh tai, nhìn tôi không chớp mắt mà như hỏi tôi bằng cái tiếng nói riêng của con vật lành: “Hỡi ông khách Sông Đà, có phải ông cũng vừa nghe thấy một tiếng còi sương?”. Đàn cá dầm xanh quẫy vọt lên mặt sông bụng trắng như bạc rơi thoi. Tiếng cá đập nước sông đuổi mất đàn hươu vụt biến. Thuyền tôi trôi trên “Dải Sông Đà bọt nước lênh bênh - Bao nhiêu cảnh bấy nhiêu tình” của ‘‘một người tình nhân chưa quen biết" (Tản Đà). Dòng sông quãng này lững lờ như nhớ thương những hòn đá thác xa xôi để lại trên thượng nguồn Tây Bắc. Và con sông như đang lắng nghe những giọng nói êm êm của người xuôi, và con sông đang trôi những con đò mình nở chạy buồm vải nó khác hẳn những con đò đuôi én thắt mình dây cổ điển trên dòng trên.”

(Người lái đò Sông Đà, Nguyễn Tuân, Ngữ văn 12, tập 1, NXBGD)

Cảm nhận của anh/chị về vẻ đẹp của dòng sông Đà trong đoạn văn trên, từ đó nhận xét cái tôi tài hoa, uyên bác của nhà văn Nguyễn Tuân.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:394041

Phương pháp giải

phân tích, tổng hợp

Giải chi tiết

Yêu cầu về kĩ năng:

Hiểu đề, biết cách làm bài văn nghị luận văn học. Biết phân tích dẫn chứng để làm sáng tỏ vấn đề. Bố cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ. Hành văn trôi chảy. Văn viết có cảm xúc. Không mắc các lỗi diễn đạt, dùng từ, ngữ pháp, chính tả.

Yêu cầu kiến thức: Cần đáp ứng được những ý cơ bản sau:

1.Giới thiệu vài nét về tác giả, tác phẩm, đoạn trích

2.Cảm nhận vẻ đẹp sông Đà qua đoạn văn

a.Nội dung

- Thác ghềnh lúc này chỉ còn là nỗi nhớ. “Thuyền tôi trôi…” câu văn mở đầu toàn thanh bằng gợi cảm giác mơ màng, lãng mạn. Phép điệp “thuyền tôi trôi...” nhắc lại trùng điệp như một điểm nhấn của cảm xúc, cảm giác làm cho đoạn văn như một dòng cảm xúc cứ tràn đi, lan tỏa, bâng khuâng.

- Con sông bây giờ không hẳn chỉ là của hiện tại, mà nó còn trôi ngược về quá khứ. Bởi người ngắm nó – người đang lênh đênh giữa dòng sông, đang chìm trong hoài niệm, mạch cảm xúc bơi ngược về với lịch sử dân tộc: “Hình như từ đời Lí, đời Trần đời Lê, quãng sông này cũng lặng lờ đến thế mà thôi”.

- Thiên nhiên hài hòa, mang vẻ đẹp trong trẻo, nguyên sơ, kì thú được cảm nhận bằng hệ thống hình ảnh phù hợp, hô ứng với nhau để tạo cảm giác, ấn tượng về vẻ hoang sơ và tĩnh lặng của không gian: Đó là những hình ảnh non tơ nhất, tươi tắn và tinh khiết nhất như lá ngô non đầu mùa, búp cỏ gianh đồi núi, con hươu thơ ngộ, đàn cá dầm xanh,… Trong không gian ấy, ngay cả một âm thanh rất hiện đại là tiếng còi tàu cũng được cổ tích hóa, huyền thoại hóa: tiếng còi sương. Trong một không gian như thế, sự tương giao giữa lòng người và tạo vật là một tất yếu nên một người khách sông Đà đã nghe được câu hỏi của con hươu thơ ngộ về sự tồn tại của một tiếng còi sương…

- Nguyễn Tuân đã trải lòng mình ra với dòng sông, hóa thân vào nó để lắng nghe và xúc động: “Dòng sông quãng này lững lời như nhớ thương những hòn đá thác xa xôi để lại trên thương nguồn Tây Bắc…. cổ điển dòng trên”, Qua mỗi dặm đường đất nước, nhà văn đều thấy cảnh vật và con người gắn bó chặt chẽ với nhau. Yêu sông Đà cũng chính là yêu tổ quốc và con người Việt Nam.

b. Nghệ thuật

- Giọng văn vừa trang trọng, trầm lắng vừa da diết, bâng khuâng vì thế mà tràn đầy cảm xúc.

- Ngôn ngữ chọn lọc, tinh tế, giàu gợi cảm: lặng tờ, hoang dại, hồn nhiên, tiếng còi sương được dùng rất đắt, có sức lột tả tính chất của hình tượng. Cách so sánh độc đáo: so sánh cái cụ thể với cái trừu tượng, dể trừu tượng hóa, thi vị hóa một hình ảnh cụ thể nhằm xây dựng ấn tượng cảm giác hơn là gây ấn tượng thị giác.

=> Đoạn văn đã góp phần quan trọng trong việc tái hiện vẻ đẹp trữ tình của sông Đà, của thiên nhiên đất nước. Đồng thời góp phần khẳng định nghệ thuất viết tùy bút tài tình của nhà văn.

3.Nhận xét về cái tôi tài hoa, uyên bác

- Tài hoa ở lối viết uyển chuyển, linh hoạt cao; cách so sánh, liên tưởng nhiều tầng bậc, bất ngờ, độc đáo. Ông nhìn sự vật bằng con mắt người họa sĩ, dưới góc độ thẩm mĩ; tài hoa thể hiện ở những rung động, say mê của nhà văn trước vẻ đẹp thiên nhiên.

- Uyên bác thể hiện ở cách nhìn, khám phá hiện thực theo nhiều chiều, ở sự vận dụng kiến thức sách vở, ở sự giàu có về chữ nghĩa. Hình ảnh dòng sông được nhà văn miêu tả, tái hiện một cách ấn tượng từ nhiều cách nhìn, với những chi tiết điển hình, tiêu biểu; những liên tưởng, so sánh bất ngờ, thú vị.

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.