Trong bài “Cảm nghĩ về truyện Vợ chồng A Phủ ”, Tô Hoài viết: “Nhưng điều kì diệu là

Câu hỏi số 400536:

Vận dụng cao

Trong bài “Cảm nghĩ về truyện Vợ chồng A Phủ ”, Tô Hoài viết:

“Nhưng điều kì diệu là dẫu trong cùng cực đến thế, mọi thế lực của tội ác cũng không giết được sức sống con người. Lay lắt, đói khổ, nhục nhã, Mị vẫn sống, âm thầm, tiềm tàng, mãnh liệt.”

(Tác phẩm văn học 1930- 1975, tập hai, NXB Khoa học xã hội, 1990, Tr. 71)

Hãy làm sáng tỏ nhận xét trên qua việc cảm nhận nhân vật Mị trong truyện ngắn Vợ chồng A Phủ của nhà văn Tô Hoài.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:400536

Phương pháp giải

phân tích, tổng hợp

Giải chi tiết

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

Trình bày đầy đủ các phần mở bài, thân bài, kết luận. Phần mở bài biết dẫn dắt hợp lí và nêu được vấn đề; phần thân bài biết tổ chức thành nhiều đoạn văn liên kết chặt chẽ với nhau cùng làm sáng tỏ vấn đề; phần kết bài khái quát được vấn đề và thể hiện được ấn tượng, cảm xúc sâu đậm của cá nhân.

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: phân tích nhân vật Mị để làm sáng rõ nhận xét:

“Nhưng điều kì diệu là dẫu trong cùng cực đến thế, mọi thế lực của tội ác cũng không giết được sức sống con người. Lay lắt, đói khổ, nhục nhã, Mị vẫn sống, âm thầm, tiềm tàng, mãnh liệt”

c. Chia vấn đề cần nghị luận thành các luận điểm phù hợp; các luận điểm được triển khai theo trình tự hợp lí, có sự liên kết chặt chẽ; sử dụng tốt các thao tác lập luận để triển khai các luận điểm (trong đó phải có thao tác phân tích, so sánh, bình luận); biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng

Giới thiệu tác giả, tác phẩm, trích dẫn ý kiến

- Tô Hoài là cây bút xuất sắc của văn học Việt Nam hiện đại. Sáng tác của ông thiên về diễn tả sự thực đời thường. Ông có vốn hiểu biết phong phú, sâu sắc về phong tục, tập quán của nhiều vùng khác nhau trên đất nước ta. Ông cũng là nhà văn luôn hấp dẫn người đọc bởi lối trần thuật hóm hỉnh, sinh động của người từng trải, vốn từ vựng giàu có.

- Truyện ngắn Vợ chồng A Phủ (1952) in trong tập Truyện Tây Bắc được tặng giải Nhất – Giải thưởng Hội văn nghệ Việt Nam 1954 – 1955.

- Trong bài “Cảm nghĩ về truyện Vợ chồng A Phủ ”, Tô Hoài viết:

Phân tích nhân vật

1. Giải thích ý kiến:

“Nhưng điều kì diệu là dẫu trong cùng cực đến thế, mọi thế lực của tội ác cũng không giết được sức sống con người.”. Điều kỳ diệu là những điều tốt đẹp đến như một phép màu. Sức sống tiềm tàng là sức sống nội tại ẩn chứa bên trong, nó sẽ bùng cháy khi gặp điều kiện, hoàn cảnh thuận lợi mà mọi thế lực của tội ác cũng không thể nào giết được sức sống của con người. Đây vốn là một phẩm chất cao quý của con người Việt Nam.

“Lay lắt, đói khổ, nhục nhã, Mị vẫn sống, âm thầm, tiềm tàng, mãnh liệt”: Cho dù rơi vào hoàn cảnh khốn khổ, tủi nhục, tưởng chừng như Mị đã vô cảm, tắt lụi lòng ham sống nhưng sức sống của Mị vẫn tiềm tàng, mãnh liệt.

=> Ý kiến trên ca ngợi sức sống tiềm tàng mãnh liệt của Mị.

2. Phân tích sức sống tiềm tàng nhân vật Mị:

a. Khái quát về nhân vật

Chân dung, lai lịch

- Nhan sắc: Mị đã từng là cô gái trẻ đẹp, sống sôi nổi, được biết bao nhiêu trai làng theo đuổi “trai đến đứng nhẵn cả chân vách đầu buồng Mị”.

- Tài năng: có tài thổi sáo, thổi lá giỏi.

- Phẩm chất tốt đẹp: Khi bố mẹ Mị hết đời chưa trả được món nợ cho thống lí Pá Tra, thống lí Pá Tra định bắt Mị về làm con dâu gạt nợ:

+ Hiếu thảo:“ Con sẽ làm nương ngô giả nợ thay cho bố”.

+ Tự tin vào khả năng lao động: “Con nay đã biết cuốc nương làm ngô”.

+ Khao khát tự do: “Bố đừng bán con cho nhà giàu”

=> Một cô gái xứng đáng được hưởng hạnh phúc nhưng lại bị xã hội của tiền quyền, cường quyền và thần quyền vùi dập, đẩy vào ngã rẽ tăm tối.

Số phận bất hạnh: Mị bị biến thành con dâu gạt nợ.

- Nguyên nhân: Do món nợ truyền kiếp, bị A Sử lừa bắt về do hủ tục cướp vợ của người dân tộc thiểu số.

- Ban đầu mới về, Mị phản kháng nhưng yếu ớt rồi muốn tự tử nhưng đến khi quen dần Mị chịu sự đày ải cả về thể xác lẫn tinh thần.

- Khi làm dâu đã quen, Mị chịu đựng cả nỗi đâu về thể xác và tinh thần.

+ Nỗi khổ về thể xác: Thời gian của Mị chỉ được tính bằng công việc, các công việc nối tiếp nhau, việc này chồng lên việc kia. Mị trở thành một cỗ máy, công cụ lao động, mất hết ý niệm về thời gian. Mị tưởng mình cũng là con trâu, con ngựa; thậm chí còn không bằng con trâu con ngựa.

+ Nỗi khổ về tinh thần: bị giam cầm, chôn vùi cuộc đời, tuổi thanh xuân trong nhà thống lí Pá Tra.

b. Sức sống tiềm tàng của Mị:

Mặc dù bị chà đạp về cả thể xác và tinh thần nhưng thẳm sâu trong Mị vẫn tiềm tàng sức sống vô cùng mạnh mẽ, mãnh liệt. Sức sống ấy được thể hiện rõ nhất qua: Đêm tình mùa xuân và Đêm đông cứu A Phủ.

b.1: Sức sống tiềm tàng của Mị trong đêm tình mùa xuân:

* Nguyên nhân thức dậy sức sống tiềm tàng:

- Khung cảnh ngày xuân:

+ Màu sắc rực rỡ: cỏ gianh vàng ửng, những chiếc váy phơi trên mỏm đá xòe rộng ra như những cánh bướm sặc sỡ.

+ Âm thanh náo nhiệt, tưng bừng: tiếng trẻ con chờ tết chơi quay cười ầm trên sân chơi trước nhà …

- Tiếng sáo: có sự dịch chuyển, vận động:

+ Từ xa đến gần (Từ ngoài vào trong, từ khách thể nhập vào chủ thể):

Lấp ló ngoài đầu núi vọng lại.

Văng vẳng ở đầu làng.

Lửng lơ bay ngoài đường.

Rập rờn trong đầu Mị.

+ Từ hiện tại đến quá khứ (Từ cõi thực đến cõi mộng).

+ Tiếng sáo rủ bạn đi chơi đầy háo hức, tiếng sáo gọi bạn yêu trong tuyệt vọng, dìu hồn Mị bềnh bồng sống lại với những khát khao yêu thương hạnh phúc của ngày xưa, dẫn Mị từ cõi quên trở về cõi nhớ.

- Hơi rượu: Mị uống cả hũ rượu, uống ực từng bát rồi say lịm mặt ngồi đấy. Hơi rượu làm Mị lãng quên hiện tại, sống lại quá khứ.

* Diễn biến tâm lí – hành trình vượt thoát khỏi hoàn cảnh hiện tại để tìm lại chính mình:

(+) Trong Mị diễn ra sự tương tranh, mẫu thuẫn giữa sức sống tiềm tàng và thực tại hiện hữu:

- Sức sống tiềm tàng trỗi dạy:

+ Mị thấy “phơi phới” trở lại, “vui sướng”

+ Thức dậy ý thức và khát vọng: “Mị trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi”.

- Thực tại hiện hữu: Mị muốn đi chơi nhưng lại không đi chơi, Mị đi vào buồng.

(+) Trong hơi rượu, sức sống tiềm tàng lại trỗi dậy:

- Mị như ở trạng thái mộng du, vượt thoát hoàn cảnh để tìm lại chính mình.

+ Lấy ống mỡ sắn một miếng để thắp đèn lên cho sang, thắp sáng căn buồng cũng là thắp sáng khát vọng giải thoát cuộc đời mình.

+ Chuẩn bị đi chơi: quấn lại tóc, với tay lấy cái váy hoa, rút thêm cái áo.

(+) Hành động vượt thoát khỏi hoàn cảnh bị chặn đứng: Mị bị A Sử trói vào cột, không cho đi chơi.

- A Sử chỉ trói được thân xác Mị chứ không trói được ý muốn đi chơi, không trói được khát vọng, sức sống của Mị.

- Mị vẫn thả hồn theo tiếng sáo đến với những cuộc chơi.

(+) Sáng hôm sau Mị tỉnh lại, quay về thực tại, nhận ra tình thế bi đát của mình:

- Những dây trói xiết lại, đau dứt từng mảnh thịt.

- Thấy mình không bằng con ngựa ở bên kia vách.

b.2. Sức phản kháng mạnh mẽ trong đêm mùa đông: Mị cắt dây cởi trói cứu A Phủ và tự cứu chính mình

* Tình huống gặp gỡ:

- A Phủ: trong khi đi chăn bò cho nhà thống lí Pá Tra do mải bẫy nhím nên để hổ vồ mất một con bò, A Phủ bị trói đứng.

- Mị: Sau đêm tình mùa xuân Mị rơi vào trạng thái tê liệt về tinh thần. Hàng đêm ngồi cạnh bếp lửa (cạnh chỗ A Phủ bị trói) hơ tay hơ chân.

-> Hai người gặp gỡ nhau.

* Sự thức tỉnh của Mị:

- Nguyên nhân:

+ Giọt nước mắt A Phủ “giọt nước mắt lấp lánh bò xuống hai hõm má đã xám đen lại”.

- Diễn biến tâm trạng:

+ Mị từ cõi quên trở về cõi nhớ, nhớ về kí ức đau khổ. Mị thương mình rồi thương người.

+ Mị từ cõi vô thức dần sống lại ý thức, nhận ra dấu hiệu về cái chết, càng thương hơn, thương người lấn át cả thương thân. Mị quyết định cắt dây cởi trói.

+ Mị hốt hoảng, sợ hãi, bản năng tự vệ tích cực của Mị trỗi dạy. Mị vùng chạy theo A Phủ.

- Điều kỳ diệu là dẫu trong cùng cực đớn đau, Mị vẫn ẩn chứa một sức sống tiềm tàng mãnh liệt: Phân tích diễn biến tâm lý, hành động của Mị trong đêm tình mùa xuân và trong đêm cởi trói A Phủ để thấy được sức sống tiềm tàng mãnh liệt, lòng khao khát cuộc sống tự do của Mị.

- Nghệ thuật: miêu tả tâm trạng, hành động nhân vật, lựa chọn chi tiết độc đáo, ngôn ngữ kể chuyện, dẫn chuyện lôi cuốn…

3. Đánh giá ý kiến:

Hình ảnh của của Mị chứa đựng một sức sông tiềm tàng, mãnh liệt đúng như lời nhận xét của nhà văn Tô Hoài. Có những lúc tưởng chừng ngọn lửa khát khao sự sống bị kẻ thù dập tắt nhưng ngọn lửa ấy, khát vọng sống ấy vẫn không bao giờ tắt và không có gì có thể dập tắt được. Từ vô cảm, chai sạn tưởng, nhừng như đã chết, Mị đã vùng đứng lên phản kháng để tìm đến cuộc sống tự do. Qua nhân vật Mị nhà văn Tô Hoài đã góp một tiếng nói nhân văn cao đẹp bênh vực quyền sống cho người lao động miền núi dưới ách đô hộ của thực dân Pháp và bọn địa chủ tay sai.

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.