Nhà thơ Xuân Quỳnh đã viết: Thơ đối với cuộc sống ví như một người con gái đối với gia

Câu hỏi số 420762:

Vận dụng cao

Nhà thơ Xuân Quỳnh đã viết: Thơ đối với cuộc sống ví như một người con gái đối với gia đình, cái để cho người ta làm quen là nhan sắc, nhưng cái để sống với nhau lâu dài lại là đức hạnh.

(Theo Ý thức và thời gian, Tạp chí Văn nghệ quân đội, tháng 9 năm 1973)

Từ trải nghiệm văn học của bản thân, em hãy bàn luận về ý kiến trên.

Xem lời giải

Câu hỏi:420762

Phương pháp giải

phân tích, lí giải, chứng minh, tổng hợp

Giải chi tiết

1. Giới thiệu vấn đề:

- Giới thiệu vấn đề nghị luận: bản chất – ý nghĩa của thơ ca.

- Trích dẫn nhận định.

2. Giải quyết vấn đề:

2.1. Giải thích:

- Xuân Quỳnh đã ví von “thơ đối với cuộc sống ví như người con gái đối với gia đình” đã nhấn mạnh và khẳng định vai trò lớn lao của thơ đối với đời sống, đặc biệt là thế giới tinh thần phong phú của con người.

- Nhan sắc người phụ nữ là vẻ đẹp bên ngoài hấp dẫn, lôi cuốn, có sức thu hút đối với người khác. “Nhan sắc” của thơ chính là vẻ đẹp hình thức thơ, được dệt nên từ các yếu tố thuộc nghệ thuật như: thể thơ, cấu tứ, ngôn ngữ, hình ảnh, nhạc điệu… “Nhan sắc” thể hiện ở cả hình ảnh và âm thanh ấy của thơ khiến cho độc giả say mê, bị cuốn hút ngay từ phút giây “gặp gỡ” và “làm quen”.

- Đức hạnh của người con gái là tâm hồn, là những đức tính tốt đẹp bên trong, là những điều phải tiếp xúc và cảm nhận lâu dài người ta mới thấu hết được. Còn “đức hạnh” của thơ ca chính là nội dung ý nghĩa ẩn sâu trong từng tầng bậc câu chữ, là những “phẩm giá” tốt đẹp biểu hiện qua những cảm xúc, những tư tưởng mới mẻ, sâu sắc, độc đáo. Là những giá trị nhân sinh quan tốt đẹp, mới mẻ mà mỗi tác giả gửi gắm vào đứa con tinh thần của mình.

=> Nhận định của Xuân Quỳnh đã khẳng định mối quan hệ chặt chẽ giữa nội dung và hình thức nghệ thuật của một tác phẩm thơ ca nói riêng và văn học nghệ thuật nói chung. Đặc biệt nhà thơ nhấn mạnh giá trị cốt lõi tạo nên giá trị của tác phẩm ấy chính là giá trị nội dung tư tưởng mà tác phẩm đó muốn truyền tải đến người đọc.

2.2. Chứng minh

Gợi ý chứng minh qua văn bản “Ánh trăng”. Học sinh có thể lựa chọn 1 hoặc 1 số tác phẩm khác để chứng minh cho nhận định.

a. Giá trị về hình thức nghệ thuật.

- Thể thơ 5 chữ mộc mạc, giản dị, cùng nhịp thơ lúc ngân vang, tha thiết (khổ 1,2), lúc trĩu nặng, lắng sâu (khổ 5,6) góp phần thể hiện thành công lời tâm tình, tự nhủ, thổ lộ tự đáy lòng không chỉ của một Nguyễn Duy mà là của cả một thế hệ.

- Kết cấu:

Bài thơ có kết cấu đơn giản như một câu chuyện kể (kết hợp tự sự và trữ tình), từ chiều quá khứ xôi về hiện tại, gắn liền với mạch cảm xúc của nhà thơ.

Chú ý một số điểm gút: "ngỡ không bao giờ quên", "từ hồi về", "thình lình đèn điện tắt", "vội bật tung cửa sổ", "đột ngột vầng trăng tròn", "ánh trăng im phăng phắc"... khắc đậm ấn tượng, cảm xúc.

Chú ý hình thức: chỉ những chữ đầu khổ thơ được viết noa, cuối khổ thơ mới có dấu chấm câu tạo nên tính đặc sắc và liền mạch cho ý thơ.

- Ngôn ngữ giản dị, giàu tính đời thường, như lời kể tâm tình, gần gũi, thân thiết. Hình ảnh đơn giản mà sâu sắc, giàu tính sáng tạo, có sức biểu hiện nội dung hùng hồn, ấn tượng.

- Biện pháp tu từ được sử dụng không nhiều, nhưng cơ bản và đặc sắc (nhân hóa, so sánh, ẩn dụ...) góp phần làm lời thơ sinh động, giàu ý nghĩa.

- Hình ảnh "Vầng trăng" xuyên suốt 5 khổ thơ và trở thành hình tượng "Ánh trăng " ở khổ thơ cuối, tạo nên sự ám ảnh, khắc sâu ý tưởng, suy tư, tạo "độ xoáy" cho tứ thơ. Ý nghía của hình tượng:

Là biểu tượng đẹp-đẽ của một thời gian lao, đầy tình nghĩa mà những người lính - trong đó có nhà thơ - từng gắn bó, yêu thương.

Là biểu tượng sâu sắc về sự bao dung, độ lượng; sự thủy chung, nghĩa tình – vốn là phẩm chất của đất nước, nhân dân bình dị, sắt son.

Là biểu tượng giàu tính triết lí về sự bất diệt, vĩnh cửu của thiên nhiên mang dấu ấn tâm tư con người.

b. Giá trị về nội dung, tư tưởng.

- Vầng trăng khi ở rừng là người bạn, người đồng hành của nhân vật trữ tình. Họ cùng nhau lớn lên, cùng nhau trải qua những năm tháng chiến tranh ác liệt.

- Vầng trăng khi hòa bình lập lại đã bị nhân vật trữ tình lãng quên. Con người ta khi tiếp xúc với những điều mới mẻ đã lãng quên người bạn thủy chung, tình nghĩa trong quá khứ.

- Giây phút đột ngột gặp lại vầng trăng, nhân vật trữ tình dường như bừng tỉnh, cái “giật mình” như một lời tự vấn lương tâm, lời nhắc nhở với chính họ.

=> Bài thơ là lời nhắn nhủ của tác giả về lối sống thủy chung, “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc.

2.3. Bình luận – Mở rộng vấn đề

- Một tác phẩm hay không chỉ ở hình thức nghệ thuật độc đáo, gây ấn tượng với bạn đọc mà nó còn ở giá trị tư tưởng mà tác giả mang đến với bạn đọc.

- Đề cao giá trị nội dung, tư tưởng của một tác phẩm không có nghĩa là xem thường, coi nhẹ những giá trị về hình thức nghệ thuật của mỗi tác phẩm.

- Để một tác phẩm sống mãi trong lòng người đọc nó phải luôn đảm bảo hai yếu tố “đẹp, độc” về nghệ thuật và sâu sắc, ấn tượng, thấm nhuần giá trị nhân văn cao cả về nội dung. Thiên lệch về một bên nào cũng chỉ khiến cho tác phẩm vơi bớt đi giá trị đích thực của mình.

Tham Gia Group 2K10 Ôn Thi Vào Lớp 10 Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> Học trực tuyến lớp 9 & lộ trình Up 10! trên Tuyensinh247.com Đầy đủ khoá học các bộ sách (Kết nối tri thức với cuộc sống; Chân trời sáng tạo; Cánh diều), theo lộ trình 3: Nền Tảng, Luyện Thi, Luyện Đề. Bứt phá điểm lớp 9, thi vào lớp 10 kết quả cao. Hoàn trả học phí nếu học không hiệu quả.