Nghĩ về truyện ngắn, nhà văn Nguyễn Minh Châu từng chia sẻ: Có những truyện

Câu hỏi số 423118:

Vận dụng cao

Nghĩ về truyện ngắn, nhà văn Nguyễn Minh Châu từng chia sẻ:

Có những truyện ngắn chứa đựng tư tưởng cao sâu mà câu chuyện vẫn dung dị, chi tiết vẫn là chi tiết của đời sống bình thường hàng ngày.

(Nguyễn Minh Châu, Trang giấy trước đèn, NXB Khoa học Xã hội, 2002)

Bằng những hiểu biết của em về một vài tác phẩm trong chương trình Ngữ văn Trung học cơ sở, hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:423118

Phương pháp giải

phân tích, lí giải, tổng hợp

Giải chi tiết

1. Giải thích

-Tư tưởng trong tác phẩm văn học chính là những suy tư, trăn trở của người nghệ sĩ trước hiện thực cuộc sống, là những câu hỏi day dứt, khắc khoải về con người và cuộc đời, là những câu trả lời, những kiến giải nhà văn đưa ra để cải tạo hiện thực cuộc sống…

-> ai trò của nhà văn như một người “người thư kí trung thành của thời đại”, một “nhà tư tưởng” tạo ra các tác phẩm có giá trị nội dung sâu sắc, góp phần tác động, cải tạo hiện thực xã hội.

- Chi tiết trong tác phẩm văn học là những “tiểu tiết của tác phẩm mang sức chứa lớn về cảm xúc và tư tưởng” (Từ điển thuật ngữ văn học). Có những chi tiết đã được chọn lọc, nhào nặn, thông qua sự sáng tạo của nhà văn để có thể chuyên chở những ý nghĩa rộng lớn, sâu sắc mà nhà văn muốn chuyển tải. Qua cách dùng từ, đặt câu, sử dụng các biện pháp nghệ thuật,vv… nhà văn tạo được cách diễn đạt riêng, giọng điệu riêng góp phần thể hiện quan niệm nghệ thuật của nhà văn. Những vấn đề, những suy tư trăn trở, những quan niệm, thái độ, tình cảm,… của nhà văn được gửi gắm phía sau hình tượng, phía sau câu chữ.

2. Giải thích ý kiến:

- Vì sao những truyện ngắn chứa đựng tư tưởng cao sâu mà câu chuyện vẫn dung dị:

+ Tư tưởng trong tác phẩm là những suy tư, trăn trở của tác giả về một phạm vi đời sống hiện thực, là những câu hỏi day dứt cất lên mong muốn có câu trả lời.

+ Mỗi người nghệ sĩ văn chương đều gửi gắm những tư tưởng của mình vào trong tác phẩm để cải tạo xã hội. Nội dung tác phẩm chỉ ra hiện thực khách quan, những mặt xấu, tiêu cực của xã hội và cả những mặt tốt của nó để hướng tới những nhìn nhận của chính con người và xã hội, và từ đó đi tới hướng cải thiện xã hội phát triển theo hướng tốt hơn. Từ đó có thể thấy được sứ mệnh cao cả của văn chương, nó giúp con người nhận thức và sống tích cực hơn. Nhà văn với vai trò là người khám phá ra bản chất sự vật hiện tượng hay bản chất con người, nhìn nhận những vấn đề quan trọng như chiến tranh và hòa bình, nhân sinh, đạo đức, quy luật phát triển của xã hội. Từ đó đặt câu hỏi cho toàn bộ người đọc cách để hướng tới một cuộc sống tốt đẹp hơn.

+ Văn chương không nói chuyện đao to búa lớn xa rời cuộc sống mà phải bắt nguồn từ hiện thực đời sống nên vẫn là những câu chuyện dung dị đời thường.

- Vì sao chi tiết của đời sống bình thường, hàng ngày lại chứa đựng tư tưởng cao sâu của truyện ngắn?

+ Đặc trưng của truyện ngắn: quy mô, dung lượng phản ánh hiện thực “nhỏ”, mỗi truyện ngắn có thể ví như “một lát cắt của hiện thực đời sống” (khắc hoạ một hiện tượng, phát hiện một nét bản chất trong quan hệ nhân sinh hay đời sống tâm hồn con người); hạn chế về độ dài tác phẩm. Cho nên những chi tiết cô đúc, hàm chứa nhiều ý nghĩa, lối hành văn nhiều ẩn ý là hướng giải quyết tối ưu cho việc chuyển tải nội dung.

+ Mỗi tác phẩm có một hệ thống chi tiết nghệ thuật. Có thể đó là một hệ thống chi tiết dày đặc như trong tác phẩm truyện, hoặc chỉ vài nét chấm phá như trong tác phẩm thơ. Nhờ hệ thống chi tiết này mà thế giới nghệ thuật của tác phẩm, từ con người đến cảnh vật hiện ra một cách cụ thể, sinh động, đồng thời cũng góp phần soi tỏ ý nghĩa của tác phẩm.

+ Chi tiết có ý nghĩa rất sâu sắc trong việc cắt nghĩa hình tượng nghệ thuật của tác phẩm. Đọc hiểu hình tượng trong tác phẩm không thể không đọc hiểu các chi tiết nghệ thuật. Cần phải nắm lấy chi tiết nghệ thuật quan trọng nhất của tác phẩm, tìm hiểu nó trong mối quan hệ với các chi tiết khác trong tác phẩm để thấy được vai trò, ý nghĩa, tác dụng của chi tiết nghệ thuật ấy trong việc thể hiện nội dung tư tưởng tác phẩm, đóng góp sáng tạo của nhà văn.

3. Chứng minh tính đúng đắn của ý kiến

- Chọn được truyện ngắn có tư tưởng sâu sắc tái hiện những hiện thực đời sống dung dị.

- Chọn được các chi tiết nghệ thuật tiêu biểu và lối hành văn mang nhiều ẩn ý trong các tác phẩm truyện ngắn;

PH/HS 2K10 THAM GIA NHÓM ĐỂ CẬP NHẬT ĐIỂM THI, ĐIỂM CHUẨN MIỄN PHÍ!

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> Học trực tuyến lớp 9 và Lộ trình UP10 trên Tuyensinh247.com Đầy đủ khoá học các bộ sách: Kết nối tri thức với cuộc sống; Chân trời sáng tạo; Cánh diều. Lộ trình học tập 3 giai đoạn: Học nền tảng lớp 9, Ôn thi vào lớp 10, Luyện Đề. Bứt phá điểm lớp 9, thi vào lớp 10 kết quả cao. Hoàn trả học phí nếu học không hiệu quả. PH/HS tham khảo chi tiết khoá học tại: Link