Con sóng dưới lòng sâu Con sóng trên mặt nước Ôi con sóng nhớ bờ Ngày đêm không ngủ

Câu hỏi số 512418:

Vận dụng cao

Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước

Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được

Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức

Dẫu xuôi về phương bắc

Dẫu ngược về phương nam

Nơi nào em cũng nghĩ

Hướng về anh một phương

Ở ngoài kia đại dương

Trăm ngàn con sóng đó

Con nào chẳng tới bờ

Dù muôn vàn cách trở

(Sóng – Xuân Quỳnh)

Phân tích đoạn thơ trên để thấy “tình yêu của người phụ nữ thiết tha, nồng nàn, chung thủy, muốn vượt lên thử thách của thời gian và sự hữu hạn của đời người” của Xuân Quỳnh.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:512418

Phương pháp giải

- Xác định rõ vấn đề cần nghị luận: Phân tích đoạn thơ để thấy “tình yêu của người phụ nữ thiết tha, nồng nàn, chung thủy, muốn vượt lên thử thách của thời gian và sự hữu hạn của đời người” của Xuân Quỳnh.

- Biểu cảm, bình luận, phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

* Yêu cầu về kĩ năng: Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng về dạng bài nghị luận văn học để tạo lập văn bản. Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; thể hiện khả năng cảm thụ văn học tốt; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp.

* Yêu cầu về kiến thức:

- Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận

- Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

- Chia vấn đề cần nghị luận thành các luận điểm phù hợp; các luận điểm được triển khai theo trình tự hợp lí, có sự liên kết chặt chẽ; sử dụng tốt các thao tác lập luận để triển khai các luận điểm (trong đó phải có thao tác phân tích, bình luận); biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

* Hướng dẫn làm bài

I. Mở bài:

- Giới thiệu về tác giả, tác phẩm:

+ Xuân Quỳnh là một trong những nhà thơ tiêu biểu trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ.

+ Xuân Quỳnh được xem là một trong những người viết thơ tình hay nhất trong nền thơ Việt Nam từ sau 1945. Đó là tình yêu vừa nồng nàn, sôi, say đắm, vừa tha thiết dịu dàng, vừa giàu trực cảm, vừa lắng sâu trải nghiệm suy tư. Cái tôi của thi sĩ là cái tôi thành thật.

+ Tác phẩm Sóng: In trong tập “Hoa dọc chiến hào” – 1968. Bài thơ viết năm 1967, trước biển Diêm Điền. Lúc này Xuân Quỳnh đang ở độ tuổi 25, vừa trải qua những đổ vỡ trong tình yêu. Người phụ nữ ở độ tuổi này có suy nghĩ rất chín về tình yêu; mặt khác cũng thấy được ý thức của cái “tôi” bên cạnh cái ta chung.

- Giới thiệu luận đề: Tình yêu của người phụ nữ thiết tha, nồng nàn, chung thủy, muốn vượt lên thử thách của thời gian và sự hữu hạn của đời người được thể hiện qua đoạn thơ.

II. Thân bài:

1. Vị trí đoạn trích:

- Đoạn thơ được trích phần cuối của tác phẩm khi tác giả nói tới nỗi nhớ và lòng thủy chung của người con gái trong tình yêu.

2. Cảm nhận đoạn thơ – Nỗi nhớ, lòng thủy chung của người con gái trong tình yêu.

a. Nỗi nhớ của người con gái trong tình yêu.

* Nỗi nhớ trong không gian.

- Nỗi nhớ trong thơ bài thơ tràn ngập trong cả không gian, thời gian và lòng người, nữ sĩ tựa như con sóng, dù là ở "dưới lòng sâu" hay ở "trên mặt nước".

- Nỗi nhớ trong tình yêu là nỗi nhớ đa chiều, mà cảm xúc bắt đầu từ lòng người, rồi bao trùm không gian, người ở đâu thì nỗi nhớ vương đến đấy, có thể nói rằng nỗi nhớ của Xuân Quỳnh gắn liền với thiên nhiên, với hình tượng sóng.

* Nỗi nhớ trong thời gian.

- Liên tục ẩn hiện trong dòng thời gian, giữa sự luân phiên của ngày và đêm, của sáng và tối, "Ôi con sóng nhớ bờ/Ngày đêm không ngủ được".

- Nỗi nhớ đến không ngủ được trong tình yêu không phải là quá mới, thế nhưng chính cái quen thuộc này lại làm nên chất thơ hồn nhiên, mộc mạc của Xuân Quỳnh, bởi bà đưa vào thơ mình những cảm xúc chân thực nhất của tình yêu.

* Nỗi nhớ trong tiềm thức.

- Nỗi nhớ tha thiết ngay cả khi đã chìm vào giấc ngủ say, thì riêng một tình yêu, riêng nỗi nhớ nhung vẫn còn thức, vẫn quẩn quanh hòa vào giấc mơ, từ thực tại đến mộng cảnh dường như nỗi nhớ chưa từng một phút, một giây nào buông bỏ tâm hồn của thi sĩ, mà nó chỉ càng thêm sâu đậm, khắc sâu vào lòng người có tình.

b) Lòng chung thủy của người con gái trong tình yêu.

“Dẫu xuôi về phương Bắc

…

Hướng về anh – một phương”

- Các danh từ chỉ hướng “Bắc – Nam” đã gợi ra sự xa cách. Cách nói ngược xuôi Bắc, ngược Nam dường như đã hàm chứa trong nó những éo le, diễn tả những thường biến của cuộc đời.

- Đối lập lại với cái thường biến ấy là sự bất biến “Nơi nào em cũng nghĩ/ Hướng về anh – một phương”. Với cô gái đang yêu, dường như không còn khái niệm phương hướng địa lý mà chỉ còn một phương duy nhất – “phương anh”.

-> Tiếng lòng thủy chung son sắt, khẳng định tình yêu bất biến, trường tồn với thời gian.

“Ở ngoài kia đại dương

Trăm ngàn con sóng đó

Con nào chẳng tới bờ

Dù muôn vời cách trở”

- Xuân Quỳnh đã soi chiếu vào sóng để tìm ra sự tương đồng giữa lòng em và sóng. Cặp hình ảnh ẩn dụ “sóng – bờ” ở đây được sử dụng rất mới mẻ dù đã được nói đến nhiều trong ca dao, thơ cũ. Nếu trong ca dao, sóng/ thuyền/đò là ẩn dụ cho người con trai, bờ/bến ẩn dụ cho người con gái; thì ở đây “sóng” lại là hình ảnh của người con gái, “bờ” là niềm hạnh phúc sum vầy. Như vậy, trong khổ thơ, ta không chỉ thấy vẻ đẹp của một tình yêu mãnh liệt, thủy chung mà còn thấy được sự chủ động đầy mạnh mẽ của người con gái khi yêu.

- Cách nói đối lập “Dù” và đảo cấu trúc “Con nào chẳng tới bờ/ Dù muôn vời cách trở” thay vì “Dù muôn vời cách trở/ Con nào chẳng tới bờ” khiến câu thơ như một tiếng dặn lòng: luôn phải vượt lên, đứng trên những khó khăn, trắc trở để gìn giữ hạnh phúc của mình.

3. Đánh giá, nhận xét:

-Bài thơ diễn tả tình yêu của người phụ nữ thiết tha, nồng nàn, chung thủy, muốn vượt lên thử thách của thời gian và sự hữu hạn của đời người.

-Từ đó thấy được tình yêu là một tình cảm cao đẹp, một hạnh phúc lớn lao của con người.

- Cấu trúc song hành sóng và em dựa trên sự tương đồng, hòa hợp giữa sóng biển – sóng lòng -> tạo nên chiều sâu nhận thức và nét độc đáo.

- Hình tượng sóng được khắc họa cụ thể, sinh động và toàn vẹn qua mạch kết nối các khổ thơ với hai lớp nghĩa: nghĩa thực – sóng biển; nghĩa biểu tượng – tâm hồn người con gái đang yêu.

- Âm điệu của bài thơ là nhịp điệu của sóng biển và sóng lòng nhiều cung bậc sắc thái (thể thơ, ngắt nhịp, phối âm…)

III. Kết bài:

- Tổng kết lại vấn đề.

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.