Trình bày cảm nhận của anh/chị về tình cảm gắn bó giữa cán bộ kháng chiến với đồng bào

Câu hỏi số 528612:

Vận dụng cao

Trình bày cảm nhận của anh/chị về tình cảm gắn bó giữa cán bộ kháng chiến với đồng bào Việt Bắc qua đoạn trích sau:

- Mình về mình có nhớ ta

Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng.

Mình về mình có nhớ không

Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn?

- Tiếng ai tha thiết bên cồn

Bâng khuâng trong dạ, bồn chồn bước đi

Áo chàm đưa buổi phân li

Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay…

(Trích “Việt Bắc” – Tố Hữu)

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:528612

Phương pháp giải

- Xác định rõ vấn đề cần nghị luận: Cảm nhận của anh/chị về tình cảm gắn bó giữa cán bộ kháng chiến với đồng bào Việt Bắc qua đoạn trích.

- Biểu cảm, bình luận, phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

I. Mở bài:

- Giới thiệu tác giả Tố Hữu

+ Nhà thơ Tố Hữu (1920 – 2002) tên khai sinh là Nguyễn Kim Thành, quê ở huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế.

+ Ông là một trong những lá cờ đầu của nền văn nghệ cách mạng Việt Nam. Các chặng đường thơ của Tố Hữu luôn gắn bó và phản ánh chân thật những chặng đường cách mạng đầy gian khổ hi sinh nhưng cũng nhiều thắng lợi vinh quang của dân tộc.

+ Nội dung thơ Tố Hữu mang tính chất trữ tình chính trị sâu sắc và nghệ thuật biểu hiện mang tính dân tộc rất đạm đà.

- Giới thiệu bài thơ “Việt Bắc”

Bài thơ “Việt Bắc” được viết trong bối cảnh nước ta lập lại hòa bình, miền Bắc được giải phóng và bắt tay vào sự nghiệp xây dựng cuộc sống mới, một trang sử mới của đất nước được mở ra. Vào tháng 10 năm 1954, các cơ quan Trung ương của Đảng và Chính phủ rời chiến khu VB về lại Thủ đô. Tố Hữu cũng là một trong số những cán bộ kháng chiến từng gắn bó nhiều năm với Việt Bắc, nay từ biệt chiến khu để về xuôi. Trong cảm xúc nhớ thương lưu luyến dâng trào, Tố Hữu đã sáng tác bài thơ gồm 152 câu lục bát.

II.Thân bài

1. Cảm nhận đoạn thơ.

a) Cảm nhận chung.

- Đoạn thơ cũng như toàn bộ bài thơ được tổ chức theo lối kết cấu đối đáp quen thuộc của ca dao – dân ca truyền thống, được trình bày thành hai kiểu chữ với gạch đầu dòng trước mỗi đoạn là dấu hiệu lời phát ngôn trực tiếp của nhân vật trữ tình – cán bộ kháng chiến và đồng bào Việt Bắc.

- Cách xưng hô ta – mình thường gặp trong ca dao, trong những lời đối đáp tình tự của lứa đôi -> thể hiện tình quân dân, tình nghĩa người đi – kẻ ở thắm thiết…

b) Cảm nhận 4 câu đầu: lời ướm hỏi của người ở lại.

- Điệp từ nhớ luyến láy trong cấu trúc câu hỏi đồng dạng Mình về mình có nhớ ta, Mình về mình có nhớ không của người Việt Bắc đã chạm đến một tâm trạng phổ quát của con người khi chia xa. Hỏi là để nhắc người ra đi đừng nỡ quên đi nghĩa tình một thời gắn bó.

- Kỉ niệm đầu tiên được nhắc nhớ là:

Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng

+ Mười lăm năm ấy vừa là con số thực vừa là con số mang sức gợi.

+ Thiết tha mặn nồng vì tình nghĩa người đi – kẻ ở được trải nghiệm qua thời gian -> sự gắn bó ấy khiến tình cảm giữa ta – mình không còn giống như tình yêu đơn thuần nữa mà keo sơn, gắn bó như tình nghĩa vợ chồng sâu nặng.

- Kỉ niệm thứ hai được gợi lại là:

Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn.

+ Tác giả đã tái hiện một không gian Việt Bắc – nơi ta với mình từng gắn bó với đầy đủ núi non, suối nguồn

+ Thiên nhiên hiện ra nhuốm màu tâm trạng của con người:

> Ở lớp nghĩa bề mặt, người ở lại dặn dò người về xuôi, khi thay đổi không gian sống, mỗi khi nhìn cây thì hãy nhớ núi, nhìn sông hãy nhớ nguồn.

> Ở lớp nghĩa hàm ẩn, người Việt Bắc đã nhắc nhở các cán bộ cách mạng phải biết hướng về nguồn cội “uống nước nhớ nguồn”.

c) Cảm nhận 4 câu cuối: câu trả lời của người ra đi

- Người đi – kẻ ở hô ứng đồng vọng trong tình cảm dâng trào. Kẻ ở tha thiết trong khúc hát chia tay thì người đi bâng khuâng, bồn chồn trong bước chân xa dần -> Cả hai cùng lưu luyến, nhớ thương, bịn rịn, vương vấn…

- Đọng lại trong kí ức của người ra đi là hình ảnh “Áo chàm đưa buổi phân li”:

+ Áo chàm: màu áo đặc trưng của người Việt Bắc – là màu xanh đen, giản dị, mộc mạc nhưng đậm bền được nhuộm từ cây rừng Việt Bắc. Màu áo đặc trưng ấy đã làm nổi bật hình ảnh cũng như tấm lòng của người Việt Bắc.

+ Hai chữ “phân li” đã cổ điển hóa cuộc chia tay này, làm cho thời khắc tháng 10/1954 vốn đầy màu sắc chính trị trở thành chuyện muôn đời của thi ca.

- Trong thời khắc chia tay, cả hai “Cầm tay hau biết nói gì hôm nay…”

+ Nhịp ngắt phá cách 3/3/2 không chỉ tăng tính nhạc mà còn góp phần thể hiện sự ngập ngừng, nghẹn ngào trong giây phút chia tay.

+ “Biết nói gì” vì cảm xúc dâng trào không thể diễn tả bằng lời.

+ Dấu chấm lửng đặt cuối câu là một dấu lặng trên khuôn nhạc để tình cảm ngân dài, sâu lắng…

2) Đánh giá chung: đoạn trích in đậm dấu ấn phong cách nghệ thuật của Tố Hữu

a) Nội dung mang tính chất trữ tình chính trị

- Đoạn thơ đã tái hiện một thời cách mạng và kháng chiến gian khổ mà anh hùng.

- Đoạn thơ cũng cho thấy nghĩa tình gắn bó thắm thiết giữa cán bộ kháng chiến với đồng bào Việt Bắc, nhất là trong giây phút chia tay đầy lưu luyến, bịn rịn.

b) Nghệ thuật biểu hiện đậm đà tính dân tộc

- Thể thơ lục bát.

- Kết cấu đối đáp giống như khúc hát giao duyên trong ca dao, dân ca.

- Ngôn ngữ đậm sắc thái dân gian, gần gũi với lời ăn tiếng nói hàng ngày, lấy ý từ ca dao…

- Giọng điệu trữ tình tha thiết, êm ái, ngọt ngào…

-> Đưa người đọc bước vào thế giới của kỉ niệm và nghĩa tình thủy chung.

III. Kết luận

- Khẳng định lại nội dung.

- Khẳng định vị trí của tác giả trên văn đàn dân tộc.

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.