) Anh/ chị hãy cảm nhận về chất tình ca và chất hùng ca của bài thơ “Việt Bắc” (Tố Hữu)

Câu hỏi số 529398:

Vận dụng cao

) Anh/ chị hãy cảm nhận về chất tình ca và chất hùng ca của bài thơ “Việt Bắc” (Tố Hữu) qua hai đoạn trích sau:

“Nhớ gì như nhớ người yêu

Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương

Nhớ từng bản khói cùng sương

Sớm khuya bếp lửa người thương đi về

Nhớ từng rừng nứa bờ tre

Ngòi Thia, sông Đáy, suối Lê vơi đầy.”

“Những đường Việt Bắc của ta

Đêm đêm rầm rập như là đất rung

Quân đi điệp điệp trùng trùng

Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan

Dân quân đỏ đuốc từng đoàn

Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay.

Nghìn đêm thăm thẳm sương dày

Đèn pha bật sáng như ngày mai lên.”

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:529398

Phương pháp giải

- Xác định rõ vấn đề cần nghị luận: Chất hùng ca và chất tình ca trong bài thơ Việt Bắc.

- Biểu cảm, bình luận, phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

I. Mở bài

- Dẫn dắt giới thiệu chất hùng ca và chất tình ca trong bài thơ Việt Bắc;

- Giới thiệu hai đoạn trích.

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm:

II. Thân bài

1) Giải thích về chất hùng ca và chất tình ca trong bài thơ Việt Bắc.

- Chất tình ca: là khúc hát trữ tình tha thiết về nghĩa tình của kẻ ở- người đi, của đồng bào Việt Bắc và cán bộ kháng chiến trong suốt những năm tháng kháng chiến chống Pháp.

- Chất hùng ca: là khúc ca hùng tráng về những năm tháng ra trận, chiến đấu và chiến thắng hào hùng đã ghi một dấu son chói lọi trong lịch sử của dân tộc.

-> Bài thơ là sự hòa trộn đan xen của cả chất hùng ca và chất tình ca.

2) Cảm nhận về chất hùng ca và chất tình ca qua hai đoạn trích:

a) Cảm nhận về chất tình ca trong đoạn trích thứ nhất- Tình cảm lưu luyến nhớ nhung của cán bộ kháng chiến dành cho đồng bào Việt Bắc trong giây phút chia xa.

- Câu thơ thứ nhất cũng là câu trả lời cho câu hỏi “nỗi nhớ như thế nào?”. Hình ảnh so sánh “như nhớ người yêu” đã diễn tả cụ thể và sinh động nỗi nhớ của người ra đi, của cán bộ kháng chiến.

- Những dòng thơ còn lại đi vào tái hiện những đối tượng của nỗi nhớ nhung. Nhà thơ đã gợi nhắc những hình ảnh đầy thi vị để gợi nhớ những vẻ đẹp nên thơ rất riêng của miền rừng núi:

+ Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương là những vẻ đẹp đến nao lòng. Vầng trăng và ánh nắng là những hình ảnh vốn rất quen thuộc trong cuộc sống thường nhật. Nhưng những chủ thể ấy lại được đặt vào một bối cảnh không gian hoàn toàn mới mẻ: đầu núi, lưng nương, trở nên đẹp kì diệu, gây ấn tượng sâu đậm với người đọc.

+ Nỗi nhớ còn hiện hình trong những bản làng, những mái nhà thấp thoáng trong những làn khói sương hư ảo ”nhớ từng bản khói cùng sương”. Cận cảnh trong những bản làng, những mái nhà ấy là hình ảnh của ai đó đang thao thức bên bếp lửa để chờ đợi người thương...

+ Nỗi nhớ còn hướng về những ”rừng nứa bờ tre” trải dài khắp không gian Việt Bắc vừa mộc mạc giản dị vừa bát ngát sức sống, như mang bóng dáng của những con người nơi đầy

+ Những địa danh ngòi Thia, sông Đáy, suối Lê không chỉ trải dài trên bản đồ địa lí của Việt Bắc; không chỉ được khắc ghi trong lịch sử Cách mạng- là nơi đã diễn ra nhiều chiến công oanh liệt; mà còn ghi dấu bao kỉ niệm của người ra đi. Cho nên cái “vơi đầy” kia không chỉ là hình ảnh của dòng nước mà còn là sự ăm ắp của tình nghĩa một thời.

b) Cảm nhận về chất hùng ca trong đoạn trích thứ hai- Khúc ca hào hùng tráng lệ trong hình tượng cả dân tộc đứng lên chiến đấu và chiến thắng

* Có thể nói đẹp nhất trong nỗi nhớ Việt Bắc là hình ảnh những con đường kháng chiến :

Những đường Việt Bắc của ta

Đêm đêm rầm rập như là đất rung

Các từ chỉ số nhiều về không gian, về thời gian, về chủ thể sở hữu kết hợp với hình ảnh so sánh “đất rung” gợi sự lay chuyển dữ dội; cách điệp phụ âm r (rầm rập- rung) đã tái dựng lại một không khí kháng chiến đông vui, nhộn nhịp, tấp nập, mạnh mẽ của một lực lượng, một tập thể lớn, khiến cho đất trời rung chuyển.

* Sức mạnh ấy được tạo nên bởi sự hợp sức của cả dân tộc, bao gồm:

- Đoàn quân vệ quốc hùng hậu:

Quân đi điệp điệp trùng trùng

Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan.

+ Nghệ thuật tách từ “trùng điệp” thành hai từ láy hoàn toàn trùng trùng điệp điệp.

+ Hình ảnh hoán dụ “ánh sao đầu súng” (chỉ bộ đội chính quy), “mũ nan” (chỉ dân quân du kích) kết hợp với biện pháp nhân hoá “ánh sao bạn cùng mũ nan” vừa tả thực vừa gợi ra một vẻ đẹp thơ mộng về đoàn quân kháng chiến.

- Những người dân công phục vụ kháng chiến:

Dân công đỏ đuốc từng đoàn

Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay

+ Những từ chỉ số nhiều “từng đoàn”, “muôn tàn lửa” gắn liền với các động từ liên tiếp đỏ đuốc, bước chân, nát đá, lửa bay, đã ca ngợi lòng nhiệt tình, sự hăng hái của những đoàn dân công.

+ Phép cường điệu “bước chân nát đá” gợi ra bước chân của những người dân công như của những người khổng lồ đội đá vá trời, rung chuyển càn khôn.

- Những đoàn xe vận tải càng làm cho không khí những con đường kháng chiến thêm phấn chấn :

Nghìn đêm thăm thẳm sương dày

Đèn pha bật sáng như ngày mai lên

+ Từ chỉ số nhiều “nghìn đêm”, từ láy thăm thẳm gắn liền với hình ảnh sương mù dày đặc che chắn tầm nhìn, đã cụ thể hóa những khó khăn gian nan mà đoàn xe vận tải phải đối mặt.

+ Nhưng với sức mạnh và lòng quyết tâm, những đoàn xe vận tải vẫn vượt qua đêm tối, đèo cao mây mù, sương dày để vận chuyển vũ khí, lương thực tới tiền tuyến.

+ Biện pháp so sánh phóng đại “đèn pha bật sáng như ngày mai lên” vừa thể hiện khí thế sôi nổi, hào hùng, vừa bộc lộ niềm vui sướng hi vọng, tin tưởng vào tương lai tất thắng .

3) Tổng hợp đánh giá

- Hai đoạn trích đã thể hiện hai nội dung chính của bài thơ Việt Bắc: vừa là bản tình ca về nghĩa tình của con người trong những năm kháng chiến chống Pháp vừa là bản hùng ca lịch sử về những năm tháng ra trận, chiến đấu và chiến thắng hào hùng.

- Hai đoạn trích là sự minh họa cho tính chất trữ tình chính trị trong thơ Tố Hữu.

III. Kết luận:

- Khẳng định lại giá trị của tác phẩm.

- Tôn vinh vị trí của tác giả.

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.