Cảm nhận về vẻ đẹp của sông Hương trong hai đoạn trích sau: “Gió theo lối gió mây đường

Câu hỏi số 529834:

Vận dụng cao

Cảm nhận về vẻ đẹp của sông Hương trong hai đoạn trích sau:

“Gió theo lối gió mây đường mây

Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay

Thuyền ai đậu bến sông trăng đó

Có chở trăng về kịp tối nay”

(Trích “Đây thôn Vĩ Dạ”- Hàn Mặc Tử)

“Những chi lưu ấy, cùng với hai hòn đảo nhỏ trên sông đã làm giảm hẳn lưu tốc của dòng nước, khiến cho sông Hương khi qua thành phố đã trôi đi chậm, thực chậm, cơ hồ chỉ còn là một mặt hồ yên tĩnh. Tôi đã đến Lê-nin-grát, có lúc đứng nhìn sông Nê-va cuốn trôi những đám băng lô xô, nhấp nháy trăm màu dưới ánh sáng mặt trời mùa xuân; mỗi phiến băng chở một con hải âu nghịch ngợm đứng co lên một chân, thích thú với chiếc thuyền xinh đẹp của chúng; và đoàn tàu tốc hành lạ lùng ấy với những hành khách tí hon của nó băng băng lướt qua trước cung điện Pê-téc-bua cũ để ra bể Ban-tích (…) Tôi cuống quýt vỗ tay, nhưng sông Nê-va đã chảy nhanh quá, không kịp cho lũ hải âu nói một điều gì với người bạn của chúng đang ngẩn ngơ trông theo. Hai nghìn năm trước, có một người Hi Lạp tên là Hê-ra-clit đã khóc suốt đời vì những dòng sông trôi đi quá nhanh, thế vậy! Lúc ấy, tôi nhớ lại con sông Hương của tôi, chợt thấy quý điệu chảy lặng lờ của nó khi ngang qua thành phố… Đấy là điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế, có thể cảm nhận được bằng thị giác qua trăm nghìn ánh hoa đăng bồng bềnh vào những đêm hội rằm tháng Bảy từ điện Hòn Chén trôi về, qua Huế bỗng ngập ngừng như muốn đi muốn ở, chao nhẹ trên mặt nước như những vấn vương của một nỗi lòng”

(Trích “Ai đã đặt tên cho dòng sông?”- Hoàng Phủ Ngọc Tường)

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:529834

Phương pháp giải

- Xác định rõ vấn đề cần nghị luận: Vẻ đẹp của sông Hương thông qua hai đoạn trích.

- Biểu cảm, bình luận, phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

I. Mở bài :

- Dẫn dắt, giới thiệu về vẻ đẹp của dòng sông Hương được tái hiện trong hai đoạn trích

- Giới thiệu tác giả Hàn Mặc Tử và tác phẩm Đây thôn Vĩ Dạ

- Giới thiệu tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường và tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông?

II. Thân bài:

* Giới thiệu dòng sông Hương trong tự nhiên:

1) Cảm nhận về vẻ đẹp của sông Hương trong đoạn trích "Đây thôn Vĩ Dạ”

a) Giới thiệu bố cục bài thơ: gồm 3 khổ.

- Cảnh vườn thôn Vĩ tươi sáng trong nắng mai.

- Cảnh sông nước mây trời xứ Huế.

- Hình bóng khách đường xa trong chốn sương khói mông lung.

b) Phân tích đoạn trích- Cảnh sông nước, mây trời xứ Huế trong đêm trăng huyên ảo.

* Hai câu thơ đầu tả thực sông nước, mây trời xứ Huế

- Câu thơ thứ nhất là cảnh mây trời:

Gió theo lối gió, mây đường mây

+ Nhịp ngắt 4/3 đã bẻ gẫy câu thơ,

+ Hai chữ gió đóng khung gió, hai chữ mây đóng khung mây

+ Hai về lại bị ngăn cách bởi một dấu phẩy

-> Sự chia cắt phũ phàng, đẩy gió về một hướng và đẩy mây về một phương

- Câu thơ thứ hai tả cảnh sông nước với hai nét vẽ:

Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay

+ Nhân hóa dòng nước buồn thiu.

+ "Hoa bắp lay” trải ra màu nâu của hoa bắp đầy ảm đạm và nhất là động thái "lay” gợi ra một sự sống yếu ớt, một nhịp điệu tẻ nhạt.

* Hai câu cuối là cảnh sông nước trong đêm trăng huyền ảo

Thuyền ai đậu bến sông trăng đó

Có chở trăng về kịp tối nay?

- Khi đêm tối dần buông, dòng nước buôn thiu ấy đã biến thành dòng sông lóng lánh tràn trề ánh trăng và trên đó là một con thuyền trở nặng ánh trăng. Vẻ đẹp lung linh ấy là hiện thân của vẻ đẹp trần thế- đối tượng mà thi sĩ khao khát chiếm lĩnh tận hưởng ở thế giới cách ly này.

- Thế nhưng, quy thời gian cuả nhà thơ còn lại không nhiều, nên thi sĩ luôn lo lắng, đọng lại trong câu hỏi phấp phỏng.

c) Nghệ thuật tái hiện vẻ đẹp của sông Hương

- Cách sử dụng các biện pháp nghệ thuật

- Vốn ngôn từ phong phú và cách lựa chọn tinh tế, tác giả đã tái hiện thành công hình ảnh dòng sông Hương của xứ Huế với vẻ đẹp gợi cảm và ấn tượng.

2) Cảm nhận về vẻ đẹp của sông Hương trong đoạn trích "Ai đã đặt tên cho dòng sông?

a) Giới thiệu toàn cảnh sông Hương từ góc nhìn địa lí: Trong không gian núi rừng

- Trường Sơn -> Trong không gian châu thổ vùng Châu Hoá ->Trong không gian kinh thành Huế

b) Phân tích đoạn văn bản:

- Nhà văn đã rất tinh tế khi nhận ra đặc điểm riêng của sông Hương là lưu tốc rất chậm khi chảy qua thành phố đã trôi đi chậm, thực chậm, cơ hồ chỉ còn là một mặt hồ yên tĩnh”.

+ Cách dùng điệp từ "chậm, thực chậm”

+ Cách so sánh "cơ hồ chỉ còn là một mặt hồ yên tĩnh”.

- Điệu chảy chậm ấy "có thể cảm nhận được bằng thị giác qua trăm nghìn ánh hoa đăng bồng bềnh vào những đêm hội rằm tháng Bảy từ điện Hòn Chén trôi về, qua Huế bỗng ngập ngùng nhu muốn đi muốn ở, choa nhẹ trên mặt nước như những vấn vương của một nỗi lòng".

-> Cách dùng một loạt từ láy giàu giá trị gợi tả và gợi cảm bồng bềnh, ngập ngừng, vấn vương theo thủ pháp nhân hóa và so sánh.

- Điệu chảy chậm rãi và hiền hòa của sông Hương càng được làm rõ hơn khi nhà văn đặt trong sự so sánh với con sông Nê-va bằng lướt qua trước cung điện Pê-téc-bua để ra bể Ban-tích.

- Nhà văn đã liên tưởng đến câu chuyện của hai nghìn năm trước, "có một người Hi Lạp tên là Hê-ra-clit đã khóc suốt đời vì những dòng sông trôi đi quá nhanh, thể vậy!”

- Phút so sánh bất chợt ấy đã khiến nhà văn "nhớ lại con sông Hương của tôi, chợt thấy quý điệu chảy lặng lờ của nó khi đi qua thành phố”.

+ Cách sáng tạo ngôn từ "điệu chảy lặng lờ”.

+ Cách gọi "con sông Hương của tôi”.

- Đặc điểm ấy được nhà văn lý giải từ nhieuf góc nhìn khác nhau :

+ Từ đặc điểm địa lý tự nhiên: Những chi lưu ấy, cùng với hai hòn đảo nhỏ trên sông đã làm giảm hẳn lưu tốc của dòng nước.

+ Từ lý lẽ của trái tim thì đó là điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế.

c) Nghệ thuật tái hiện vẻ đẹp sông Hương.

- Sự am tường và liên tưởng độc đáo.

- Kho từ vựng phong phú, giàu hình ảnh.

- Phối hợp rất nhiều các biện pháp tu từ như so sánh, nhân hóa... gắn liền với những liên tưởng bất ngờ, thú vị.

- Chất trữ tình thấm đẫm trên các trang viết tạo nên sức truyền cảm đặc biệt.

3) Điểm gặp gỡ và nét khác biệt của hai tác phẩm.

a) Nét khác nhau:

- Về nội dung:

+ Trong Ai đã đặt tên cho dòng sông, sông Hương hiện lên với vẻ đẹp thơ mộng, gợi cảm ẩn chứa tình yêu và niềm tự hào của tác giả.

+ Trong Đây thôn Vĩ Dạ, sông Hương hiện lên với vẻ đẹp có sự dịch chuyển về thời gian, từ ảm đạm sang lộng lẫy, nhưng đều ẩn chứa những dự cảm đau lòng của thi nhân trong hoàn cảnh bệnh tật, tình yêu càng sâu nặng thì nỗi đau càng day dứt.

-> Do hoàn cảnh sáng tác.

- Về nghệ thuật: chọn hai thể loại khác nhau với những thế mạnh riêng trong việc tái hiện những vẻ đẹp riêng và truyền tải những tâm sự, nỗi lòng riêng của mỗi tác giả. Đây thôn Vĩ Dạ là thể thơ bảy chữ với sự kết hợp hài hòa của yếu tố cổ điển và hiện đại. Ai đã đặt tên cho dòng sông là thể bút kí với sự am tường trên các lĩnh vực, với sự liên tưởng mạnh mẽ và một lối hành văn súc tích, mê đắm và tài hoa điểm riêng về phong cách nghệ thuật.

-> Do đặc điểm riêng về phong cách nghệ thuật.

b) Điểm gặp gỡ:

- Nội dung:

+ Cùng tái hiện vẻ đẹp của dòng sông xứ Huế và làm nổi bật điệu chảy chậm rãi hiền hòa, là nét riêng của sông Hương.

+ Cùng gửi gắm tình yêu tha thiết sâu nặng của tác giả với vẻ đẹp thiên nhiên, với quê hương đất nước mình.

- Nghệ thuật: cùng sử dụng với mật độ dày đặc các biện pháp tu từ, cùng có những liên tưởng bất ngờ thú vị.

III. Kết luận:

- Khẳng định lại giá trị của tác phẩm.

- Tôn vinh vị trí của tác giả.

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.