Ô nhiễm và nhiễm độc chìTừ thời Ai Cập cổ đại người ta đã dùng chì oxide (PbO) dưới
Ô nhiễm và nhiễm độc chì
Từ thời Ai Cập cổ đại người ta đã dùng chì oxide (PbO) dưới dạng một chất rắn màu vàng để làm men gốm. Khi nung ở nhiệt độ cao, PbO nóng chảy và hợp nhất với các nguyên liệu khác trong thành phần của men tạo thành một màng thủy tinh mỏng và bỏng trên bề mặt gốm, nhờ đó gốm không thấm nước và không dễ bám bẩn. PbO sẽ trở thành mối nguy hiểm nếu sử dụng không đúng cách: khi tiếp xúc với chất lỏng có tính axit, một phần PbO trong men bị hòa tan. Trong một vài giờ hoặc một vài ngày, nồng độ ion chì II (Pb2+) trong chất lỏng đó sẽ lên tới hàng trăm hoặc thậm chí hàng ngàn phần triệu. Vì vậy, nếu bình gốm tráng men chì được dùng để chứa thực phẩm lỏng có tính axit thì thực phẩm sẽ bị nhiễm chì.
Thực tế cho thấy, bát đĩa tráng men chứa chì vẫn đang là nguồn chính gây nhiễm độc chì qua đường ăn uống, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Nghiên cứu cho thấy sau khi vào cơ thể người, chì được máu phân phối đi khấp cơ thể và tích lũy trong xương. Tùy thuộc vào mức độ phơi nhiễm, chì có thể ảnh hưởng xấu đến hệ thần kinh, chức năng thận, hệ miễn dịch, hệ tim mạch và hệ sinh sản và phát triển. Ngày nay ở hầu hết các quốc gia, người ta dùng các nguyên liệu khác thay thế cho PbO trong men gốm vì chúng gần như không bị hòa tan khi sử dụng và do đó an toàn hơn.
Trong suốt lịch sừ nhân loại, nhiều hợp chất cùa chì đã được dùng làm chất màu vì chúng cho màu sắc ổn định và rực rỡ. Chì cromate (PbCrO4) là chất màu vảng tươi có trong loại sơn để sơn vạch và biển chì dẫn giao thông màu vàng. Chì đỏ (Pb3O4) là hỗn hợp oxide của Pb (II) và Pb (IV), có màu đỏ tươi và được trộn vào các loại sơn chống gỉ. Cho đến giữa thế kỷ XX, chì trắng (Pb3CO3)2(OH)2) vẫn được dùng làm thành phần chính trong sơn nội thất màu trắng. Các chất màu chứa chì từng được dùng để in tạp chí và giấy gói thực phẩm. Thậm
chí, ở nhiều thế kỷ trước, các muối chì còn được dùng để tạo màu cho thực phẩm.
Ngoài làm men gốm và chất màu, các hợp chất của chì còn được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác. Chì II arsenate (Pb3(AsO4)2) từng được dùng trong thuốc trừ sâu. Đây là một trong những nguồn gây ô nhiễm Pb2+ cho đất trồng. Chì tetraethyl ((C2H5)4Pb) được pha vào xăng để tăng khả năng chịu nén và tiết kiệm đến 30% lượng xăng cần dùng. PbO sinh ra khi cháy xăng sẽ bám vào các ống xả và thành xi lanh, nên người ta còn trộn vào xăng một chất chứa bromate để PbO chuyển thành muối PbBĩ2 dễ bay hơi và thoát ra ngoài. Vì vậy, đây là một trong những nguồn gây ô nhiễm chì cho không khí và đất ờ những nơi giao thông đông đúc. Một hợp chất khác của chì được dùng trong nhựa PVC để cải thiện độ bền nhiệt và độ bền tia cực tím cho loại nhựa này. Điều này đang gây áp lực vể môi trường cho các nhà máy tái chế nhựa thải.
Trong xây dựng, vì bền màu hơn sơn không chì nên sơn chứa chì thường được quét lên những bề mặt chịu nhiều va chạm như tủ bếp và viền cửa sổ Tuy nhiên, khi lớp sơn bong ra, trẻ nhỏ có thể nhặt lên ăn vì Pb2+ có vị ngọt. Một nghiên cứu ờ Mỹ cho thay, trẻ nhỏ ở các khu ổ chuột nội thành, nơi những lớp sơn cũ vẫn đang tiếp tục bong tróc, thường có nồng độ chì trong máu cao. Vì vậy, những người cải tạo nhà cũ được khuyến nghị thu gom đúng cách bụi từ các lớp sơn cũ. Từ năm 1978, ờ Mỹ đã quy định nồng độ chì trong sơn không được vượt quá 600 ppm. Còn ở Trung Quốc, Ấn Độ và một số nước châu Á khác, cho đến nay chất màu chứa chì vẫn đang được 40 dùng rộng rãi trong sơn nội thất, đôi khi ờ mức vượt quá 180.000 ppm.
Ớ các vùng đô thị, bụi ngọt đang là nguồn nguy cơ lớn đối với sức khóc cùa trẻ nhò. Chúng được tích lũy từ vô số vật liệu và hoạt động của con người như bụi sơn, gốm sứ, nhựa, xăng, các nhà máy tái chế và cả thuốc nhuộm tóc. Mặc dù nồng độ chì trong môi trường vẫn đang gia tăng ờ một số nơi trên thế giới, nhưng tình trạng sử dụng tràn lan các hợp chất chứa chì dẫn đến không kiểm soát được mức độ phát thải đã giảm đáng kể trong vài thập kỷ qua ở nhiều nước phát triển. Nhờ vậy, nồng độ chì trong đất, nước và không khí ở những vùng đó đã giảm tương đối nhiều.
Trả lời cho các câu 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 dưới đây:
Ý chính của bài viết trên là gì?
A. Tình trạng ô nhiễm chì đang ngày càng gia tăng ở một số nước đang phát triển.
B. Ứng dụng lớn nhất của chì là để làm men gốm và các loại sơn ở nhiều nơi trên thế giới.
C. Hợp chất của chì có nhiều tính chất quý nhưng độc nên đã được hạn chế sử dụng
D. Chất màu chứa chì được khuyến khích sử dụng trong cả công nghiệp và đời sống.
Căn cứ nội dung bài đọc hiểu.
Cụm từ “mức độ phơi nhiễm” có nghĩa là gì?
A. Diện tích phủ sơn chứa chì. B. Lượng chì vào trong cơ thể.
C. Nồng độ chì trong men gốm.. D. Thời gian chì tiếp xúc không khí.
Căn cứ nội dung bài đọc hiểu.
Theo đoạn 1 và 2, phát biểu nào dưới đây KHÔNG đúng?
A. Dùng đồ gốm tráng men chứa chì để đựng thức ăn gây hại cho sức khoẻ.
B. Men gốm không chỉ chứa chì oxide mà còn chưa các thành phần khác.
C. Chì oxide là thành phần không thể thay thế trong men gốm.
D. Chì oxide đã được dùng trong men gốm từ thời Ai Cập cổ đại.
Căn cứ nội dung bài đọc hiểu.
Từ đoạn 3, ta có thể suy luận gì về màu sắc của các hợp chất của chì?
A. Màu sắc của chúng rất bền và tươi sáng.
B. Mỗi hợp chất chì oxide có thể cho nhiều màu sắc.
C. Màu của chì cromate bền hơn màu của chì đỏ.
D. Trẻ nhỏ bị cuốn hút bởi màu sắc của chúng.
Căn cứ nội dung bài đọc hiểu.
Nhận định nào dưới đây thể hiện rõ nhất nội dung của đoạn 4?
A. Chì arsenate được dùng làm thuốc trừ sâu rất tốt.
B. Nhiều hợp chất của chì đang gây ô nhiễm môi trường.
C. Quá trình sản xuất nhựa PVC nhất thiết phải sử dụng chì.
D. Chì oxide khó bay hơn muối PbBr2.
Căn cứ nội dung bài đọc hiểu.
Vì sao trẻ nhỏ sống trong các khu ổ chuột ở Mỹ ăn lớp sơn bong chứa chì?
A. Vì sơn có hàm lượng dinh dưỡng. B. Vì sơn có màu sắc rực rỡ.
C. Vì sơn có vị ngọt. D. Vì chúng thấy buồn chán.
Dựa vào nội dung đoạn trích.
Ở đoạn 5, tác giả muốn ngụ ý điều gì khi so sánh nồng độ chì trong sơn ở Mỹ với các nước châu Á?
A. Ô nhiễm chì ở các nước châu Á thấp hơn ô nhiễm chì ở Mỹ.
B. Mỹ đã hành động sớm để hạn chế các hợp chất của chì trong sơn.
C. Trẻ nhỏ ở Mỹ ít bị nhiễm độc chì hơn trẻ nhỏ ở các nước châu Á.
D. Ở Mỹ có ít khu ổ chuột hơn ở hai nước Trung Quốc và Ấn Độ.
Căn cứ bài đọc hiểu.
Có thể kết luận gì về tình trạng sử dụng tràn lan các hợp chất chì ở các nước phát triển?
A. Vẫn đang gia tăng.
B. Không tăng không giảm.
C. Đã giảm đáng kể.
D. Không
Căn cứ bài đọc hiểu.
Quảng cáo
Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí
>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Hỗ trợ - Hướng dẫn
-
024.7300.7989
-
1800.6947
(Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)
Email: lienhe@tuyensinh247.com
