Anh/chị hãy nêu cảm nhận về hình ảnh dòng sông Đà và người lái đò trong trích đoạn

Câu hỏi số 543666:

Vận dụng cao

Anh/chị hãy nêu cảm nhận về hình ảnh dòng sông Đà và người lái đò trong trích đoạn sau:

Thạch trận dàn bày vừa xong thì cái thuyền vụt tới. Phối hợp với đá, nước thác reo hò làm thanh viện cho đá, những hòn bệ vệ oai phong lẫm liệt. Một hòn ấy trông nghiêng thì y như là đang hất hàm hỏi cái thuyền phải xưng tên tuổi trước khi giao chiến. Một hòn khác lùi lại một chút và thách thức cái thuyền có giỏi thì tiến gần vào. Ông đò hai tay giữ mái chèo khỏi bị hất lên khỏi sóng trận địa phóng thẳng vào mình.

Mặt nước hò la vang dậy quanh mình, ùa vào mà bẻ gãy cán chèo võ khí trên cánh tay mình. Sóng nước như thể quân liều mạng vào sát nách mà đá trái mà thúc gối vào bụng và hông thuyền. Có lúc chúng đội cả thuyền lên. Nước bám lấy thuyền như đổ vật túm thắt lưng ông đò đòi lật ngửa mình ra giữa trận nước vang trời thanh la não bạt. Sóng thác đã đánh đến miếng đòn hiểm độc nhất, cả cái luồng nước vô sở bất chí ấy bóp chặt lấy hạ bộ người lái đò […].

Mặt sông trong tích tắc lòe sáng lên như một cửa bể đom đóm rừng ùa xuống mà châm lửa vào đầu sóng. Nhưng ông đò cố nén vết thương, hai chân vẫn kẹp chặt lấy cuống lái, mặt méo bệch đi như cái luồng sóng đánh hồi lung, đánh đòn tỉa, đánh đòn âm vào chỗ hiểm. Tăng thêm mãi lên tiếng hỗn chiến của nước của đá thác. Nhưng trên cái thuyền sáu bơi chèo, vẫn nghe rõ tiếng chỉ huy ngắn gọn tỉnh táo của người cầm lái. Vậy là phá xong cái trùng vi thạch trận vòng thứ nhất.

Không một phút nghỉ tay nghỉ mắt, phải phá luôn vòng vây thứ hai và đổi luôn chiến thuật. Ông lái đã nắm chắc binh pháp của thần sông thần đá. Ông đã thuộc quy luật phục kích của lũ đá nơi ải nước hiểm trở này. Vòng đầu vừa rồi, nó mở ra năm cửa trận, có bốn cửa tử một cửa sinh cửa, sinh nằm lập lờ phía tả ngạn sông. Vòng thứ hai này tăng thêm nhiều cửa tử để đánh lừa con thuyền vào, và cửa sinh lại bố trí lệch qua phía bờ hữu ngạn. Cưỡi lên thác Sông Đà, phải cưỡi đến cùng như là cưỡi hổ.

Dòng thác hùm beo đang hồng hộc tế mạnh trên sông đá. Nắm chặt lấy được cái bờm sóng đúng luồng rồi, ông đò ghì cương lái, băm chắc lấy luồng nước đúng mà phóng nhanh vào cửa sinh, mà lái miết một đường chéo về phía cửa đá ấy. Bốn năm bọn thuỷ quân cửa ải nước bên bờ trái liền xô ra cảnh níu thuyền lôi vào tập đoàn cửa tử. Ông đò vẫn nhớ mặt bọn này, đứa thì ông tránh mà rảo bơi chèo lên, đứa thì ông đè sấn lên mà chặt đôi ra để mở đường tiến. Những luồng tử đã bỏ hết lại sau thuyền. Chỉ còn vẳng reo tiếng hò của sóng thác luồng sinh. Chúng vẫn không ngớt khiêu khích, mặc dầu cái thằng đá tướng đứng chiến ở cửa vào đã tiu nghỉu cái mặt xanh lè thất vọng thua cái thuyền đã đánh trúng vào cửa sinh nó trấn lấy.

Còn một trùng vây thứ ba nữa. Ít cửa hơn, bên phải bên trái đều là luồng chết cả. Cái luồng sống ở chặng ba này lại ở ngay giữa bọn đá hậu vệ của con thác. Cứ phóng thẳng thuyền, chọc thủng cửa giữa đó. Thuyền vút qua cổng đá cánh mở cánh khép. Vút, vút, cửa ngoài, cửa trong, lại cửa trong cùng, thuyền như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước, vừa xuyên vào từ động lái được lượn được. Thế là hết thác. Dòng sông vặn mình vào một cái bến cát có hang lạnh. Sóng thác xèo xèo tan trong trí nhớ. Sông nước lại thanh bình. Đêm ấy nhà đò đốt lửa trong hang đá, nướng ống cơm lam và toàn bàn tán về cá anh vũ cá dầm xanh, về những cái hầm cá hang cá mùa khô nổ những tiếng to như mìn bộc phá rồi cá túa ra đầy tràn ruộng. Cũng chả thấy ai bàn thêm một lời nào về cuộc chiến thắng vừa qua nơi cửa ải nước đủ tướng dữ quân tợn vừa rồi. Cuộc sống của họ là ngày nào cũng chiến đấu với Sông Đà dữ dội, ngày nào cũng giành lấy cái sống từ tay những cái thác, nên nó cũng không có gì là hồi hộp đáng nhớ... Họ nghĩ thế, lúc ngừng chèo.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:543666

Phương pháp giải

Vận dụng những kiến thức đã học trong bài “Người lái đò Sông Đà”.

Giải chi tiết

1. Giới thuyết chung.

- Tác giả:

+ Ngông: tài hoa + uyên bác.

+ Thú xê dịch à am hiểu cảnh trí non sông đất nước.

- Tác phẩm:

+ Thuộc giai đoạn sáng tác sau Cách mạng tháng tám của Nguyễn Tuân.

+ Rút ra từ tập tùy bút Sông Đà.

- Nhân vật của Nguyễn Tuân:

+ Trước Cách mạng: Đặc chủng, đặc tuyển.

+ Sau Cách mạng: Những con người bình thường, vô danh.

- Đoạn trích: Trung tâm tác phẩm à Cuộc đối diện sinh tử giữa người lái đò và sông Đà

2. Phân tích:

a. Tương quan giữa thiên nhiên và con người trước trận đấu.

- Sông Đà:

+ Được khắc họa chi tiết từ thanh âm, diện mạo đến tâm địa.

+ Sông Đà đã bày binh bố trận rất công phu với tất cả binh pháp của thần sông thần đá.

- Người lái đò:

+ Người lái đò lặng lẽ, vô danh bước vào trận địa đá.

+ Một con thuyền, một mái chèo, một con người.

b. Vòng trùng vi 1: Hình ảnh dòng sông Đà - Hình ảnh người lái đò.

- Sông Đà: Vào trận với tư thế tự tin, hống hách, chủ động của kẻ chắc thắng.

+ Hai hòn đá canh cửa.

+ Nước thác reo hò làm thanh viện.

- Người lái đò: Người lái đò lặng lẽ tiến vào trận địa đá.

- Sông Đà: Không ngón đòn nào không dùng đến.

+ Hò la vang dậy

+ Ùa vào, bẻ gãy cán chèo.

+ Liều mạng vào sát nách.

+ Đá trái, thúc gối vào bụng và hông thuyền.

+ Đánh hồi lùng, đánh đòn tỉa, đòn âm vào chỗ hiểm.

+ Ngón đòn hiểm độc vô sở bất chí.

+ Đội thuyền lên, bám lấy thuyền như đô vật túm thắt lưng.

=> Dùng sức mạnh tổng lực Ø Hạ gục nhanh kẻ thù

- Người lái đò:

+ Hai tay giữ chặt mái chèo

+ Dũng cảm, bình tĩnh đối diện với sự hung hăng của sông nước.

+ Mặt méo bệch, hai chân vẫn kẹp chặt cuống lái.

c. Vòng trùng vi 2: Hình ảnh dòng sông Đà - Hình ảnh người lái đò.

- Sông Đà:

+ Thua vòng thứ nhất nhưng không hề nao núng, đổi luôn chiến thuật -> Sức Ø Mưu sâu kế hiểm

+ Bố trí lại cửa sinh -> Tả ngạn Ø Hữu ngạn Ø Tăng thêm cửa tử để đưa người lái đò vào bẫy.

+ Lực lượng đá và thác nước tập trung, đúng vị trí, không chủ quan, lơ là.

+ Những cái bẫy: Bốn năm bọn cửa tử lao ra, dụ con thuyền vào chỗ chết; Thằng đá tướng mặt xanh lè thất vọng.

- Người lái đò:

+ Người lái đò hiểu rõ sông Đà, bước tiếp vào trận chiến thứ hai

-> Dũng cảm, trí tuệ.

+ Nắm rõ sông Đà, hiểu sông Đà.

-> Thuộc sông Đà như thuộc bản sử thi.

+ Không thể bỏ cuộc.

-> Cưỡi lên thác sông Đà cưỡi đến cùng như là cưỡi hổ.

+ Mạnh mẽ, quả cảm, trí tuệ: Nắm chắc bờm sóng đúng luồng lái miết một đường chéo vào cửa sinh.

+ Với bọn cửa tử: Đứa thì tránh, đứa đè sấn chặt đôi.

=> Chiến thắng xứng đáng của trí tuệ.

d. Vòng trùng vi 3: Hình ảnh dòng sông Đà - Hình ảnh người lái đò.

- Sông Đà:

+ Thế thua đã rõ ngay từ vòng hai.

+ Sông Đà không bỏ cuộc Ø Tinh thần thượng võ.

- Người lái đò:

+ Theo đà chiến thắng, người lái đò thể hiện hết vẻ đẹp của mình: Thuyền vút qua cổng đá.

+ Một tay lái ra hoa của người nghệ sĩ trên sông nước: Vút, vút… thuyền như mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước, vừa xuyên vừa tự động lái được, lược được.

=> Sông Đà tôn vinh vẻ đẹp con người

e. Sau ba vòng trùng vi: Hình ảnh người lái đò.

- Người lái đò lặng lẽ không nói một câu nào về chiến thắng vừa qua nơi cửa ải nước.

- Chỉ bản về cá dầm xanh, cá anh vũ.

- Vẻ đẹp tiểu anh hùng – coi sự phi thường là điều bình thường.

=> Ngợi ca con người nhất mực.

3. Đánh giá:

- Nội dung:

+ Khắc họa sinh động cả hai hình tượng.

+ Công cuộc lao động đầy gian khổ, đầy sáng tạo của con người trên mảnh đất thiên nhiên Tây Bắc dữ dội, hùng vĩ.

- Nghệ thuật:

+ Vốn từ ngữ phong phú Ø Hiểu biết sâu sắc mọi lĩnh vực.

+ Khả năng tưởng tượng phong phú.

+ Lời văn hấp dẫn, câu văn co duỗi, nhịp nhàng.

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.