Nhân vật Hồn Trương Ba trong đoạn trích “Hồn Trương Ba da hàng thịt” (Lưu Quang Vũ) đã đi

Câu hỏi số 547730:

Vận dụng cao

Nhân vật Hồn Trương Ba trong đoạn trích “Hồn Trương Ba da hàng thịt” (Lưu Quang Vũ) đã đi đến lựa chọn cuối cùng như thế nào để thoát khỏi bi kịch của mình? Từ đó nhận xét về chiều sâu nhân đạo của tác phẩm.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:547730

Phương pháp giải

Vận dụng những kiến thức đã học trong bài “Hồn Trương Ba da hàng thịt” và kết hợp với kỹ năng viết bài văn nghị luận xã hội.

Giải chi tiết

I. Mở bài

- Giới thiệu tác giả Lưu Quang Vũ và tác phẩm: “Hồn Trương Ba da hàng thịt”.

- Dẫn dắt, giới thiệu cách thoát khỏi bi kịch của nhân vật Hồn Trương Ba.

II. Thân bài:

1) Phân tích sự lựa chọn thoát ra khỏi bi kịch của nhân vật Hồn Trương Ba.

a) Giới thiệu nhân vật:

- Là một con người hiền đức, có tâm hồn cao khiết.

- Là một người làm vườn chăm chỉ, khéo léo.

- Là một người chơi cờ giỏi.

b) Tóm tắt bi kịch của nhân vật:

Đang sống bình yên bên những người thân yêu, do thái độ làm việc tắc trách của hai vị quan trên Thiên đình là Nam Tào và Bắc Đẩu mà Trương Ba đã chết oan. Vì quý trọng tài cờ của Trương Ba và vì muốn sửa sai mà tiên cờ Đế Thích và Nam Tào đã cho ông sống lại, nhập vào thân xác anh hàng thịt vừa mới qua đời.

-> Đây là điểm khởi đầu của mọi bi kịch, phát sinh ra từ một sự tồn tại trớ trêu, khập khiễng "bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo"

* Bi kịch tha hoá thể hiện qua cuộc đối thoại giữa Hồn và Xác

- Nội dung tranh luận: hồn Trương Ba có bị phụ thuộc vào xác hàng thịt hay không?

- Kết quả là Xác đã chứng tỏ được ưu thế, uy quyền, và sức chi phối khủng khiếp của nó.

* Bi kịch bị từ chối thể hiện qua cuộc đối thoại giữa Hồn Trương Ba và những người thân.

- Nội dung đối thoại để trả lời cho câu hỏi: liệu rằng Hồn Trương Ba có còn giữ được “một đời sống riêng: nguyên vẹn, trong sạch, thẳng thắn” hay không?

- Tất cả những người thân (vợ, cháu gái và con dâu) đều đau đớn và bế tắc nhận thấy Trương Ba đã không còn là mình trong thân thể anh hàng thịt, thể xác đang xâm chiếm, lấn lướt và tha hóa linh hồn.

-> Những câu trả lời đã đẩy Trương Ba vào đỉnh điểm của bi kịch. Đây chính là phần cao trào của mâu thuẫn kịch dồn đẩy nhân vật đi đến hành động giải quyết mâu thuẫn.

c) Lựa chọn để thoát khỏi bi kịch của Trương Ba

- Trương Ba không chấp nhận buông xuôi: Trương Ba đã tự đấu tranh “nhưng lẽ nào ta lại chịu thua mày, khuất phục mày và tự đánh mất mình?”, “Nhưng có thật là không còn cách nào khác?” và cuối cùng đi đến quyết định dứt khoát “Không cần đến cái đời sống do mày mang lại! Không cần!”.

- Khẳng định mạnh mẽ nhu cầu được sống là mình.

- Trương Ba nói lên bi kịch "bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo".

- Từ đó Trương Ba đã thẳng thắn chỉ ra sai lầm của Đế Thích “ông chỉ nghĩ đơn giản là cho tôi sống nhưng sống như thế nào thì ông chẳng cần biết”.

- Quyết định cuối cùng có ý nghĩa bước ngoặt: trả lại thân xác anh hàng thịt, xin cho cu Tị được sống lại, còn mình thì “không nhập vào hình thù ai nữa! Tôi đã chết rồi, hãy để tôi chết hẳn”.

-> Đây là một quyết định không dễ dàng, vì thế mà Trương Ba cũng đã có chút do dự khi trải qua “phép thử” mang tên cu Tị do Đế Thích đưa ra.

- Trong đoạn kết, Trương Ba được giải thoát khỏi bi kịch: cho dù thân cát bụi lại trở về cát bụi, nhưng hồn Trương Ba cao khiết vẫn bất tử trong cõi đời.

2) Nhận xét về chiều sâu nhân đạo của tác phẩm.

* Giá trị nhân đạo sâu sắc:

- Đồng cảm, xót thương với những bi kịch đau khổ của nhân vật: bi kịch bị tha hóa, không được sống đúng với những giá trị mà mình theo đuổi; bi kịch bị từ chối, dù rất cố gắng nhưng không được thừa nhận trong gia đình và cộng đồng; cùng phải chấp nhận cái chết không lối thoát.

- Trân trọng, ngợi ca và thể hiện niềm tin vào chất người đẹp đẽ của con người, dù bị chà đạp đến mất cả nhân hình và nhân tính nhưng bản chất hướng thiện của con người vẫn luôn bất diệt và tỏa sáng khi có cơ hội. Cả 2 nhân vật đều từng bước đấu tranh với hoàn cảnh, với chính mình để giữ lại phần nhân tâm đẹp đẽ. Cả 2 nhân vật đều tự tìm đến cái chết để giải quyết bi kịch, để bảo toàn phần người cao quý khi nó đã hồi sinh.

-> Từ đây truyền đến thông điệp ý nghĩa:

- Được sống làm người là rất quý giá song được sống đúng là mình, sống trọn vẹn giá trị mà mình vốn có và theo đuổi còn quý giá hơn. Sự sống chỉ có ý nghĩa khi con người được sống tự nhiên với sự hài hoà giữa thể xác và tâm hồn.

- Con người phải luôn luôn biết đấu tranh với những nghịch cảnh, với chính bản thân, chống lại sự dung tục để hoàn thiện nhân cách và vươn tới những giá trị tinh thần cao quý.

III. Kết luận

- Khẳng định lại vấn đề.

- Khẳng định giá trị tác phẩm và vị trí tác giả.

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.