Cảm nhận về nhân vật người đàn bà hàng chài qua đoạn văn bản sau. Từ đó, hãy nêu lên

Câu hỏi số 550231:

Vận dụng cao

Cảm nhận về nhân vật người đàn bà hàng chài qua đoạn văn bản sau. Từ đó, hãy nêu lên những nội dung tư tưởng sâu sắc mà tác giả muốn truyền tải qua nhân vật.

“Trong phút chốc, ngồi trước mặt chúng tôi lại vẫn là một người đàn bà lúng túng, đầy sợ sệt, nhưng có vẻ thông cảm với chúng tôi hơn. Mụ bắt đầu kể:

- Từ nhỏ tuổi tôi đã là một đứa con gái xấu, lại rỗ mặt, sau một bận lên đậu mùa. Hồi bấy giờ nhà tôi còn khá giả, nhà tôi trước ở trong cái phố này. Cũng vì xấu, trong phố không ai lấy, tôi có mang với một anh con trai một nhà hàng chài giữa phá hay đến nhà tôi mua bả về đan lưới. Lão chồng tôi khi ấy là một anh con trai cục tính nhưng hiền lành lắm, không bao giờ đánh đập tôi.

Người đàn bà bỗng chép miệng, con mắt như đang nhìn suốt cả đời mình:

- Giá tôi đẻ ít đi hoặc chúng tôi sắm được một chiếc thuyền rộng hơn, từ ngày cách mạng về đã đỡ đói khổ chứ trước kia vào các vụ bắc, ông trời làm động biển suốt hàng tháng, cả nhà vợ chồng con cái toàn ăn cây xương rồng luộc chấm muối... cũng nghèo khổ, túng quẫn đi vì trốn lính - bỗng mụ đỏ mặt - nhưng cái lỗi chính là đám đàn bà ở thuyền đẻ nhiều quá, mà thuyền lại chật.

- Vậy sao không lên bờ mà ở - Đẩu hỏi.

- Làm nhà trên đất ở một chỗ đâu có thể làm được cái nghề thuyền lưới vó? Từ ngày cách mạng về, cách mạng đã cấp đất cho nhưng chẳng ai ở, vì không bỏ nghề được!

- Ở trên thuyền có bao giờ lão ta đánh chị không? - Tôi hỏi.

- Bất kể lúc nào thấy khổ quá là lão xách tôi ra đánh, cũng như đàn ông thuyền khác uống rượu... Giá mà lão uống rượu... thì tôi còn đỡ khổ... Sau này con cái lớn lên, tôi mới xin được với lão... đưa tôi lên bờ mà đánh...

- Không thể nào hiểu được, không thể nào hiểu được! - Đẩu và tôi cùng một lúc thốt lên.

- Là bởi vì các chú không phải là đàn bà, chưa bao giờ các chú biết như thế nào là nỗi vất vả của người đàn bà trên một chiếc thuyền không có đàn ông...

- Phải, phải, bây giờ tôi đã hiểu, - bất ngờ Đẩu trút một tiếng thở dài đầy chua chát, - trên thuyền phải có một người đàn ông... dù hắn man rợ, tàn bạo?

- Phải - Người đàn bà đáp - Cũng có khi biển động sóng gió chứ chú?

Lát lâu sau mụ lại mới nói tiếp:

- Mong các chú cách mạng thông cảm cho, đám đàn bà hàng chài ở thuyền chúng tôi cần phải có người đàn ông để chèo chống phong ba, để cùng làm ăn nuôi nấng đặng một sắp con, nhà nào cũng trên dưới chục đứa. Ông trời sinh ra người đàn bà là để đẻ con, rồi nuôi con cho đến khi khôn lớn cho nên phải gánh lấy cái khổ. Đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ không thể sống cho mình như ở trên đất được! Mong các chú lượng tình cho cái sự lạc hậu. Các chú đừng bắt tôi bỏ nó! - Lần đầu tiên trên khuôn mặt xấu xí của mụ chợt ửng sáng lên như một nụ cười - vả lại, ở trên chiếc thuyền cũng có lúc vợ chồng con cái chúng tôi sống hòa thuận, vui vẻ.

- Cả đời chị có một lúc nào thật vui không? Đột nhiên tôi hỏi.

- Có chứ, chú! Vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con tôi chúng nó được ăn no...

Viên chánh án huyện rời chiếc bàn xếp đến phát ngốt lên những chồng hồ sơ, giấy má. Đẩu đi đi lại lại trong phòng, hai tay thọc sâu vào hai bên túi chiếc quần quân phục đã cũ. Một cái gì mới vừa vỡ ra trong đầu vị Bao Công của cái phố huyện vùng biển, lúc này trông Đẩu rất nghiêm nghị và đầy suy nghĩ.

Người đàn bà đã khóc khi nghe tôi nhắc đến thằng Phác. Nhưng tình thương con cũng như nỗi đau, cũng như cái sự thâm trầm trong việc hiểu thấu cái lẽ đời hình như mụ chẳng bao giờ để lộ rõ rệt ra bề ngoài. Trong cái đám con cái đông đúc đang sống ở dưới thuyền, mụ không yêu một đứa nào bằng thằng Phác, cái thằng con từ tính khí đến mặt mũi giống như lột ra từ cái lão đàn ông đã từng hành hạ mụ, và không khéo sẽ còn hành hạ mụ cho đến khi chết - nếu không có cách mạng về.

Mụ cho chúng tôi biết, vì sợ thằng bé có thể làm điều gì dại dột đối với bố nó, mụ đã phải gửi nó lên rừng nhờ bố mình nuôi đã nửa năm nay. Ở với ông ngoại, thằng bé sướng hơn ở trên thuyền với bố mẹ. Nhưng hễ rời ra là nó trốn về. Thằng bé tuyên bố với các bác ở xưởng đóng thuyền rằng nó còn có mặt ở dưới biển này thì mẹ nó không bị đánh.”

(Trích Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu, Ngữ văn 12, tập 2, NXB Giáo dục, 2019)

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:550231

Phương pháp giải

- Phân tích (Phân tích đề để xác định thể loại, yêu cầu, phạm vi dẫn chứng).

- Sử dụng các thao tác lập luận (phân tích, tổng hợp, bàn luận,…) để tạo lập một văn bản nghị luận văn học.

Giải chi tiết

Yêu cầu hình thức:

- Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng làm nghị luận văn học để tạo lập văn bản.

- Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp.

Yêu cầu nội dung:

A. Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận của bài viết: cảm nhận về nhân vật người đàn bà hàng chài trong đoạn trích, từ đó nêu lên những nội dung tư tưởng sâu sắc mà tác giả muốn truyền tải qua nhân vật.

B. Thân bài:

I. Giới thiệu tác giả Nguyễn Minh Châu và tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa.

II. Cảm nhận về nhân vật người đàn bà hàng chài trong đoạn trích.

1. Dẫn dắt, giới thiệu về nhân vật.

* Tóm tắt tác phẩm dẫn dắt đến đoạn trích: Theo yêu cầu của trưởng phòng, nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng đến một vùng ven biển miền Trung (cũng là nơi anh từng chiến đấu) để chụp một tấm ảnh cho bộ ảnh lịch nghệ thuật thuyền và biển. Sau nhiều ngày phục kích, người nghệ sĩ đã phát hiện và chụp được “một cảnh đắt trời cho”- cảnh một chiếc thuyền ngoài xa đang ẩn hiện trong biển sớm mờ sương. Nhưng khi chiếc thuyền vào bờ, anh đã kinh ngạc hết mức khi chứng kiến từ chính chiếc thuyền đó cảnh một gã chồng vũ phu đánh đập người vợ hết sức dã man, đứa con vì muốn bảo vệ mẹ đã đánh trả lại cha mình. Những ngày sau, cảnh tượng đó lại tiếp diễn và lần này người nghệ sĩ đã ra tay can thiệp…

- Theo lời mời của chánh án Đẩu (một người đồng đội cũ của Phùng), người đàn bà hàng chài đã đến toà án huyện. Tại đây, người phụ nữ ấy đã từ chối sự giúp đỡ của Phùng và Đẩu, nhất quyết không bỏ người chồng vũ phu. Chị đã kể lại câu chuyện về cuộc đời mình để giải thích cho sự từ chối trên

* Giới thiệu nhân vật NĐBHC

- Tên gọi phiếm định: người đàn bà hàng chài, mụ, chị ta.... -> nhấn mạnh một điển hình khái quát cho rất nhiều những người phụ nữ khốn khổ

- Ở người đàn bà này, “tình thương con cũng như nỗi đau, cũng như cái sự thâm trầm trong việc hiểu thấu cái lẽ đời hình như mụ chẳng bao giờ để lộ rõ rệt ra bề ngoài”, cho nên để thấu hiểu chị, không chỉ tìm kiếm bằng đôi mắt mà phải bằng cả tấm lòng mới nhận ra.

2. Cảm nhận về nhân vật

2.1. Số phận khổ đau bất hạnh

a) Cuộc sống nghèo khổ, lam lũ:

- Người đàn bà hàng chài vốn xuất thân trong một gia đình khá giả nhưng “cũng vì xấu, trong phố không ai lấy”, nên chị có mang với anh con trai một nhà hàng chài. Chị chuyển từ “trên phố” xuống ở luôn dưới thuyền, trở thành người đàn bà hàng chài.

- Cuộc sống mưu sinh trên biển vô cùng cực nhọc, vất vả, lam lũ với những đêm thức trắng kéo lưới, thế mà vẫn bấp bênh, đói nghèo… Có những khi “ông trời làm động biển suốt hàng tháng, cả nhà vợ chồng con cái toàn ăn cây xương rồng luộc chấm muối”

b) Nạn nhân của nạn bạo hành gia đình:

* Bị hành hạ về thể xác:

Người chồng vũ phu đánh đập vợ một cách tàn nhẫn “ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng”. “Bất kể lúc nào thấy khổ quá là lão xách tôi ra đánh, cũng như đàn ông thuyền khác uống rượu... Giá mà lão uống rượu... thì tôi còn đỡ khổ...”. Những trận đòn mà chị phải chịu đựng không có quy luật nào hết, là “bất kể lúc nào”. Gã chồng đánh chị như một phương cách để giải tỏa những bế tắc cuộc sống, để “trút cơn giận như lửa cháy”.

* Bị giày vò về tinh thần: là sự nhục nhã khi bị đối xử như một con vật; là nỗi lo sợ con cái bị tổn thương; là sự đau khổ khi luôn phải chứng kiến đứa con trai vì quá thương mẹ mà căm ghét tấn công lại bố, phạm phải một tội ác trái với luân thường đạo lí. Chị đã phải dứt ruột gửi thằng con mà chị yêu nhất lên rừng nhờ ông ngoại nuôi đã nửa năm nay “vì sợ thằng bé có thể làm điều gì dại dột với bố nó”, nhưng vẫn không tránh khỏi nỗi lo lắng bởi “hễ rời ra là nó trốn về. Thằng bé tuyên bố với các bác ở xưởng đóng thuyền rằng nó còn có mặt ở dưới biển này thì mẹ nó không bị đánh”. Chính vì vậy mà khi nhắc đến thằng Phác, “người đàn bà đã khóc”. Khóc vì thương con, khóc vì thấy có lỗi với con, khóc vì bế tắc.

2.2. Vẻ đẹp tâm hồn

a) Sự sâu sắc thấu hiểu lẽ đời

* Về gia đình:

- Khi được mời đến tòa án huyện, trước những lời khuyên nhủ và đề nghị của chánh án Đẩu về giải pháp li hôn, chị đã từ chối “Các chú đừng bắt tôi bỏ nó”. Chị chuyển cách xưng hô từ con- quý tòa chuyển sang chị- các chú để bắt đầu câu chuyện về gia đình mình

- Chị lí giải bằng việc chỉ ra sự thiếu thực tế của họ "lòng các chú tốt nhưng các đâu có phải là người làm ăn cho nên các chú đâu hiểu được cái việc của người làm ăn lam lũ khó nhọc". Thái độ cam chịu của chị không hề vô lí, không phải là sự ngờ nghệch, u mê của người thất học; mà đó là sự lựa chọn bất đắc dĩ có tính toán kĩ lưỡng từ trước để bảo vệ hạnh phúc gia đình:

+ Thứ nhất, gã chồng là chỗ dựa quan trọng trong cuộc đời của những người đàn bà hàng chài như chị, nhất là những khi biển động, phong ba “các chú không phải là đàn bà, chưa bao giờ các chú biết như thế nào là nỗi vất vả của người đàn bà trên một chiếc thuyền không có đàn ông".

+ Thứ hai, chị cần hắn vì còn phải nuôi những đứa con tội nghiệp "đàn bà hàng chài chúng tôi cần có một người đàn ông để chèo chống khi phong ba để cùng làm ăn nuôi nấng đặng một sắp con".

+ Thứ ba, trên thuyền “cũng có những lúc vợ chồng con cái chúng tôi sống hòa thuận, vui vẻ”.

* Về những giải pháp xã hội:

- Chính sách của Nhà nước nhiều khi cũng trở nên bất cập với thực tế cuộc sống của họ: "Làm nhà trên đất ở một chỗ đâu có làm được cái nghề thuyền lưới vó? Từ ngày cách mạng về, cách mạng đã cấp đất cho nhưng chẳng ai ở, vì không bỏ nghề được!".

- Từ đó trong ý nghĩ của chị đã thấp thoáng xuất hiện một giải pháp khác. Đó là cuộc cách mạng sẽ phải đến để đẩy lùi giặc đói và giặc dốt, là căn nguyên của những nỗi thống khổ của những gia đình hàng chài, của những người lao động như chị.

b) Tấm lòng nhân hậu, bao dung (thể hiện trong mối quan hệ với gã chồng vũ phu)

- Chị thấu hiểu và thông cảm cho nỗi khổ sở u uất của chồng mình, trong mắt chị thì sự độc dữ của gã cũng là do hoàn cảnh sống khắc nghiệt xô đẩy. Vốn là “anh con trai cục tính nhưng hiền lành… không bao giờ đánh đập vợ”; nhưng vì cuộc sống đói nghèo, vất vả, cùng quẫn với bao nhiêu lo toan, cực nhọc nên đã biến thành một người chồng vũ phu, một người đàn ông độc ác.

- Vì thấu hiểu và cảm thông nên chị chấp nhận nhẫn nhục cam chịu những trận đánh tàn bạo để gã chồng được giải tỏa phần nào những bế tắc trong cuộc sống túng quẫn.

- Thậm chí, chị còn nhận lỗi về phía mình với tấm lòng vị tha vô bờ bến “giá tôi đẻ ít đi, hoặc chúng tôi sắm được một chiếc thuyền rộng hơn… lỗi chính là đám đàn bà ở thuyền đẻ nhiều quá, mà thuyền lại chật”.

c) Vẻ đẹp của tình mẫu tử

- Tình mẫu tử được chị coi như một thiên tính đương nhiên của người phụ nữ: "Ông trời sinh ra người đàn bà là để đẻ con, rồi nuôi con cho đến khi khôn lớn cho nên phải gánh lấy cái khổ. Đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ không thể sống cho mình như ở trên đất được".

- Thể hiện ở đức hi sinh:

+ chính tình thương yêu sâu sắc với con cái đã khiến chị phải nhẫn nhục, chịu đựng để trên thuyền có đàn ông khoẻ mạnh, biết nghề, cùng mình "chèo chống khi phong ba" để cùng làm ăn nuôi nấng chúng.

+ Cũng vì thương con, sợ các con bị tổn thương vì cảnh bạo lực đau lòng mà chị phải xin chồng đưa mình lên bờ mà đánh.

+ Rồi vì lo những phản ứng dữ dội của thằng Phác, "sợ thằng bé có thể làm điều gì dại dột đối với bố nó", mà chị phải cắn răng gửi thằng con chị yêu thương nhất lên rừng sống với ông ngoại…

- Tình mẫu của chị không chỉ được thể hiện qua nước mắt mà còn thể hiện ra qua niềm vui dẫu hiếm hoi, ít ỏi- niềm vui chắt ra từ những cay đắng, nhọc nhằn.

+ Khi nhắc tới những lúc vợ chồng con cái sống hoà thuận trên thuyền, "khuôn mặt xấu xí của mụ chợt ửng sáng lên như một nụ cười".

+ Cam chịu, nhẫn nhục vì con, lam lũ vất cả vì con, cho nên niềm vui của chị cũng xuất phát từ con cái, chị bày tỏ chân thành, cảm động: "vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con tôi chúng nó được ăn no".

3) Đánh giá nghệ thuật xây dựng nhân vật.

- Tác giả đã tạo ra tình huống truyện độc đáo- tình huống nhận thức đầy nghịch lí- mang ý nghĩa khám phá và phát hiện về đời sống. Từ đó mà nhân vật hiện ra gây ấn tượng đậm nét cho người đọc.

- Nhà văn đã xây dựng nhân vật bằng những nét khắc họa ấn tượng về hành động, cử chỉ, ngôn ngữ, dáng vẻ, nét mặt… (không chú ý miêu tả diễn biến tâm trạng, đời sống nội tâm) tạo thành một điển hình đầy ám ảnh.

III. Những nội dung tư tưởng sâu sắc mà tác giả muốn truyền tải qua nhân vật.

- Qua nhân vật, nhà văn đã thể hiện giá trị nhân đạo sâu sắc:

+ niềm cảm thương và nỗi lo âu cho số phận những con người bất hạnh, khốn khổ, bị cầm tù giữa đói nghèo tăm tối và bạo lực;

+ Niềm tin yêu trước những phẩm chất tốt đẹp trong tâm hồn, tính cách những con người luôn sống với lòng nhân hậu vị tha

+ Trăn trở tìm kiếm giải pháp cho những số phận khổ đau- đó là giải pháp cách mạng. Viết những dòng ấy vào cuối năm 1983, Nguyễn Minh Châu dường như đã tiên cảm về một cuộc thay đổi lớn cần phải đến và đang đến gần- đó là công cuộc Đổi mới năm 1986.

- Nhân vật cũng góp phần mang đến bài học đúng đắn về cách nhìn nhận cuộc sống và con người: một cách nhìn đa diện, nhiều chiều, phát hiện ra bản chất thực sự sau bề ngoài của hiện tượng.

- Nhân vật cũng mang đến nhận thức mới về nghệ thuật đích thực: nghệ thuật chân chính không bao giờ rời xa cuộc đời; nghệ thuật chính là cuộc đời và phải luôn luôn vì cuộc đời.

- Nhân vật cũng đánh dấu sự thay đổi trong quá trình khám phá về con người của văn học Việt Nam thời kì đổi mới.

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.