Trong truyện ngắn Vợ chồng A Phủ”, nhà văn Tô Hoài ba lần miêu tả sự phản kháng Lần thứ

Câu hỏi số 552223:

Vận dụng cao

Trong truyện ngắn Vợ chồng A Phủ”, nhà văn Tô Hoài ba lần miêu tả sự phản kháng

Lần thứ nhất: Sau khi bị bắt làm dâu gạt nợ nhà thống lí Pá Tra, Mị cầm nắm lá ngón trong tay trốn về nhà chào bố "Mị quỳ lạy, áp mặt xuống đất, nức nở".

Lần thứ hai: Trong đêm tình mùa xuân, khi Mị đang khao khát được đi chơi, chợt nghĩ đến A Sử, Mị cay đắng: "nếu có nắm lá ngón lúc này, Mị sẽ ăn cho chết ngay, chức không buồn nhớ lại nữa".

Lần thứ ba: Trong đêm mùa đông năm sau, đồng cảm trước cảnh ngộ đáng thương của A Phủ, Mị đã cắt dây trói giải thoát cho anh, trong giây phút đứng lặng trong bóng tối, Mị vụt chạy ra: “Mị nói trong hơi gió thốc lạnh buốt:

“A Phủ cho tôi đi... Phi chưa kịp nói Mị đã nói “Ở đây thì chết mất”.

Trình bày cảm nhận của anh,chị về nhân vật Mị trong ba lần phản kháng trên.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:552223

Phương pháp giải

- Phân tích (Phân tích đề để xác định thể loại, yêu cầu, phạm vi dẫn chứng).

- Sử dụng các thao tác lập luận (phân tích, tổng hợp, bàn luận,…) để tạo lập một văn bản nghị luận văn học.

Giải chi tiết

Yêu cầu hình thức:

- Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng làm nghị luận văn học để tạo lập văn bản.

- Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp.

Yêu cầu nội dung:

I. Giới thiệu chung

* Giới thiệu tác giả, tác phẩm:

- Tác giả: Tô Hoài là một cây bút văn xuôi tiêu biểu của nền văn học hiện đại Việt Nam. Sáng tác của ông chủ yếu viết về đề tài thiếu nhi và cuộc sống của người dân miền núi với sự am hiểu sâu sắc của mình về đời sống sinh hoạt của người dân miền núi. Phong cách sáng tác của ông nột bật ở tài phân tích tâm lý nhân vật mang đậm tính khẩu ngữ.

- Tác phẩm: “Vợ chồng A Phủ” là truyện ngắn nổi tiếng của Tô Hoài được ra đời từ chyến đi thực tế của tác giả cùng bộ đội lên giải phóng Tây Bắc. Tác phẩm đã tái hiện lại nỗi khổ của người dân miền núi dưới ách thống trị. Tác giả đã thể hiện niềm thương cảm của mình đồng thời bày tỏ sự trân trọng đối với sức sống tiềm tàng, mãnh liệt của con người nơi đây.

* Khái quát vấn đề nghị luận: Trình bày cảm nhận nhân vật Mị trong ba lần phản kháng.

II. Phân tích

1. Cảm nhận về nhân vật Mị qua ba lần phản kháng.

a. Khái quát nhân vật Mị

- Mị là một cô gái miền núi xinh đẹp, được ví như bông hoa rừng ngát hương.

- Gia đình Mị nghèo, bố mẹ lấy nhau mắc nợ nhà thống lý nên tới đời Mị cô phải làm con dâu gạt nợ cho nhà thống lý.

- Mị là một cô gái không chỉ xinh đẹp tài năng mà còn là một cô gái yêu tự do và có khát vọng hạnh phúc đời thường.

b. Cảm nhận nhân vật Mị ở đoạn trích thứ nhất.

* Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở ngay phần đầu tiên của tác phẩm sau khi Mị biết bản thân mình bị bắt về làm dâu nhà thống lý Pá tra. Suốt mấy đêm liền, đêm nào Mị cũng khóc. Cô toan trốn về nhà chào cha rồi ăn lá ngón tự tử.

- Đây là hành động phản kháng đầu tiên của Mị trong tác phẩm.

- Vốn xuất thân là một cô gái với khát vọng tự do và khát vọng về hạnh phúc mãnh liệt, Mị không cam chịu hoàn cảnh phải làm con dâu gạt nợ. Bởi lẽ cô hiểu rằng bản chất của cuộc hôn nhân này chỉ là một cuộc trao đổi mua bán. Ở đây không có tình yêu. Bản thân cô chấp nhận lao động để trả nợ chứ không chấp nhận vì nợ nần mà bước chân vào địa ngục chần gian, nơi có thể giam lỏng cô cả thể xác lẫn tinh thần.

- Khi phát hiện bản thân đã thành con dâu gạt nợ nhà thống lý, Mị định quay về nhà chào bố rồi ăn lá ngón tự tử. Như vậy có thể thấy khát vọng tự do của Mị còn lớn hơn cả nỗi sợ cái chết. Hay nói cách khác, việc phải sống trong gia đình nhà thống lý so với cái chết cũng không khác nhau là mấy.

- Thế nhưng khi quay về nghe lời cha nói cô vứt nắm lá ngón trên tay, quay trở về. Cô hiểu rằng bản thân mình có chết nhưng món nợ vẫn còn đó và cha cô vẫn sẽ mãi còn khổ. Nghĩ đến đây cô chấp nhận vứt nắm lá ngón để quay trở về nhà.

-> Lòng hiếu thảo còn lớn hơn cả khát vọng tự do. Vì cha cô sẵn sàng đánh đổi cả hạnh phúc cá nhân của mình.

=> Lần phản kháng thứ nhất: Thể hiện con người với khát vọng tự do, khát vọng hạnh phúc mãnh liệt. Trên hết, thông qua lần phản kháng đầu tiên này ta nhận thấy ở Mị không chỉ có khát vọng tự do mà còn có cả lòng hiếu thảo dành cho cha của mình.

c. Cảm nhận nhân vật Mị ở đoạn trích thứ hai.

* Vị trí đoạn trích: Đoạn trích năm ở giữa tác phẩm trong đêm tình mùa xuân.

- Đêm tình mùa xuân, cảnh vật cùng với những âm thanh ngày tết ở Hồng Ngài đã tác động đến Mị. Đặc biệt tiếng sáo gọi bạn đi chơi đã khiến Mị nhớ về quá khứ và lần đầu tiên khát vọng sống quay về sau suốt quãng thời gian bị tê liệt về tinh thần khi phải làm dâu nhà thống lý. Mị nhận ra bản thân mình vẫn còn trẻ, cuộc hôn nhân của mình không có tình yêu, hơn nữa nhiều người đàn bà đã lấy chồng ở Hồng Ngài cũng được đi chơi, A Sử chồng Mị cũng đi chơi. Vậy nên không có lý do gì Mị phải ở nhà.

- Thế nhưng Mị bị A Sử phát hiện và trói vào cột nhà. Nếu có nắm lá ngón Mị sẽ ăn cho chết ngay -> Ý thức được cái khổ -> Khát vọng sống quay trở lại đầy đủ nhất.

-> Lần phản kháng thứ hai này chứng tỏ sức sống tiềm tàng trong con người Tây Bắc. Chúng ta những tưởng cô Mị đã bị tê liệt về tinh thần sống như một con rùa, như một vật vô chi vô giác thì chỉ cần một tiếng sáo giống như một chất xúc tác đã đanh thức khát vọng sống đã ngủ quên trong họ. Có thể nói, khát vọng sống giống như đám than đỏ lửa chỉ cần một cơn gió nhẹ cũng đủ sức làm ngọn lửa bùng lên.

d. Cảm nhận nhân vật Mị ở đoạn trích thứ ba.

* Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần cuối cùng của đoạn trích. Bối cảnh của đoạn trích trong đêm đông khi Mị cứu A Phủ.

- Trong đêm đông, Mị đã nhiều lần thấy A Phủ bị trói nhưng việc một người bị trói đứng thậm chí chết trên cái cột đó ở nhà thống lý Pá tra không có gì lạ cả.Vì vậy, chứng kiến cảnh A Phủ bị trói Mị hoàn toàn vô cảm.

- Chỉ khi nhìn thấy giọt nước mắt của A Phủ lăn xuống Mị cảm nhận được sự đồng cảm bởi lẽ trước kia Mị cũng vậy. Điều đáng nói là họ đều không thể tự tay lau đi giọt nước mắt trên má mình. Thông thường giọt nước mắt đại diện cho những nỗi buồn trong cuộc sống, khi người ta có thể tự mình gạt đi nước mắt, người ta có thể đứng dậy và tiếp tục bước đi. Thế nhưng ở đây, cả Mị và A Phủ đều không thể tự mình gạt đi giọt nước mắt. Họ bất lực không thể làm được gì trước nghịch cảnh. -> Lời tố cáo đanh thép sự áp bức bóc lột của thực dân nửa phong kiến đối với người dân, tước đi của người dân những quyền cơ bản nhất.

- Mị ý thức được cái khổ và sự độc ác của cha con nhà thống lý -> Sự căm phẫn vượt qua nỗi sợ.

- Hành động cắt dây trói:

+ Giải thoát cho A Phủ.

+ Giải thoát cho chính bản thân mình khỏi cường quyền, thần quyền, nam quyền.

- Hành động vùng chạy theo A Phủ là kết quả tất yếu của sự phản kháng mạnh mẽ của người dân.

=> Phản kháng lần thứ 3: Đến đây sự phản kháng được thể hiện mạnh mẽ nhất, sự phản kháng không chỉ xuất hiện trong suy nghĩ mà đã biến thành hành động. Sự phản kháng vượt qua cả nỗi sợ vươn lên tự giải thoát bản thân.

2. Đánh giá:

- Việc lần lượt khắc họa sự phản kháng của nhân vật Mị cho thấy vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật nói riêng và của người dân Tây Bắc nói chung.

- Đây cũng chính là điểm mới của văn học sau Cách mạng. Nếu như trước Cách mạng, nhà văn chỉ nhìn thấy ở người nông dân sự đáng thương với cuộc đời tăm tối, bi kịch thì đến sau Cách mạng người nông dân đã biết tự giải thoát chính bản thân mình.

III. Kết luận

- Khái quát lại nhận định.

- Giá trị nội dung, nghệ thuật.

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.