Nhà văn của tác phẩm “Dế mèn phiêu lưu ký” (Tô Hoài) quan niệm: “Mỗi trang văn đều sai

Câu hỏi số 552553:

Vận dụng cao

Nhà văn của tác phẩm “Dế mèn phiêu lưu ký” (Tô Hoài) quan niệm: “Mỗi trang văn đều sai bỏng thời đại mà nỏ ra đời".

Em suy nghĩ như thế nào về ý kiến trên? Hãy làm rõ điều ấy qua một số tác phẩm/đoạn trích sau đây trong chương trình Ngữ văn lớp 9: Đồng chí (Chính Hữu), Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật), Những ngôi sao xa xôi (Lê Minh Khuê).

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:552553

Phương pháp giải

phân tích, giải thích, tổng hợp

Giải chi tiết

1. Mở bài:

- Giới thiệu nhận định.

- Giới thiệu tác phẩm, tác giả.

2. Thân bài:

a. Giải thích:

- Mỗi trang văn đều soi bóng thời đại mà nó ra đời. Nghĩa là trên mỗi trang viết, người đọc phải thấy được dấu ấn, hình ảnh của thời đại mà nhà văn đang sống. Nói cách khác, văn học phải phản ánh hiện thực cuộc sống.

b. Chứng minh:

* Bài thơ Đồng chí – Tác phẩm thể hiện hình ảnh người lính trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.

- Bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu thể hiện người lính nông dân thời kỳ đầu cuộc kháng chiến chống Pháp với vẻ đẹp giản dị, mộc mạc mà vô cùng cao quí.

Những người lính xuất thân từ nông dân, ở những miền quê nghèo khó “nước mặn đồng chua”,"đất cày lên sỏi đá”. Họ “chưa quen cung ngựa, đâu tới trường nhung”.

Họ đến với cuộc kháng chiến với tinh thần yêu nước thật giản dị: nghe theo tiếng gọi cứu nước mà tự nguyện lên đường. Phía sau họ là bao cảnh ngộ: xa nhà, xa quê hương, phó mặc nhà cửa, ruộng vườn cho vợ con để sống cuộc đời người lính.

Trải qua những ngày gian lao kháng chiến đã ngời lên phẩm chất anh hùng ở những người nông dân mặc áo lính hiền hậu ấy. Hình ảnh họ lam lũ với “áo rách vai”, “quần có vài mảnh vá”, với "chân không giày". Đói, rét, gian khổ khắc nghiệt đã khiến người lính phải chịu đựng những cơn sốt rét: “miệng cười buốt giá”, "sốt run người”, ”vầng trán ướt mồ hôi”.

- Họ có một đời sống tình cảm đẹp đẽ, sâu sắc:

Lòng yêu quê hương và gia đình thể hiện qua nỗi nhớ “Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính”, niềm thương “gian nhà không”, qua ý thức về cảnh ngộ “quê hương anh nước mặn đồng chua” và “làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá”.

Từ hiện thực cuộc sống gian lao thiếu thốn, họ vun đắp được tình đồng chí keo sơn, gắn bó với lòng yêu thương giữa những con người cùng cảnh ngộ, cùng chung lí tưởng, chung mục đích và ước mơ. Gian lao thử thách khiến tình đồng chí, đồng đội thêm keo sơn, sâu sắc. Ngược lại, tình đồng chí ấy lại giúp người lính có sức mạnh để vượt qua gian lao thử thách.

=> Hình ảnh người lính Cụ Hồ trong những ngày kháng chiến chống Pháp được Chính Hữu khắc họa trong tình đồng chí cao đẹp, tình cảm mới của thời đại cách mạng.

=> Họ được khắc họa và ngợi ca bằng cảm hứng hiện thực, bằng những chất thơ trong đời thường, được nâng lên thành những hình ảnh biểu tượng nên vừa chân thực, mộc mạc, vừa gợi cảm lung linh.

* Tác phẩm: “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” – Tác phẩm thể hiện hình ảnh người lính lạc quan trong những năm tháng kháng chiến chống Mĩ

- Nếu như những người lính trong thời kì kháng chiến chống Pháp xuất thân từ những người nông dân nghèo khổ, quê hương họ là những nơi “nước mặn đồng chua”, “đất cày lên sỏi đá” thì những chiến sĩ lái xe Trường Sơn lại là những thanh niên có học vấn, có tri thức, đã được sống trong thời bình, được giác ngộ lí tưởng cách mạng cao cả, họ ra đi trong niềm vui phơi phới của sức trẻ hồn nhiên, yêu đời, yêu đất nước.

Hình ảnh người lính lái xe – hình ảnh thế hệ trẻ Việt Nam những năm chống Mỹ phơi phới, dũng cảm, yêu thương được khắc họa qua hình ảnh những chiếc xe không có kính và một giọng điệu thơ ngang tàn, trẻ trung, gần gũi.

Những chiếc xe không có kính là hình ảnh để triển khai tứ thơ về tuổi trẻ thời chống Mỹ anh hùng. Đây là một thành công đặc sắc của Phạm Tiến Duật. Qua hình ảnh chiếc xe bị bom giặc tàn phá, nhà thơ làm hiện lên một hiện thực chiến trường ác liệt, dữ dội. Nhưng cũng “chính sự ác liệt ấy lại làm cái tứ, làm nền để nhà thơ ghi lại những khám phá của mình về những người lính, về tinh thần dũng cảm, hiên ngang, lòng yêu đời và sức mạnh tinh thần cao đẹp của lí tưởng sống cháy bỏng trong họ”.

Phân tích các dẫn chứng: tư thế thật bình tĩnh, tự tin “Ung dung buồng lái ta ngồi”, rất hiên ngang, hào sảng “Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng”. Một cái nhìn cuộc đời chiến đấu thật lãng mạn, bay bổng, trẻ trung: “Thấy sao trời và đột ngột cánh chim”.

Và độc đáo hơn nữa là tinh thần hóa rủi thành may, biến những thách thức thành gia vị hấp dẫn cho cuộc đối đầu, khiến cho lòng yêu đời được nhận ra và miêu tả thật độc đáo: các câu thơ “ừ thì có bụi”,"ừ thì ướt áo” và thái độ coi nhẹ thiếu thốn gian nguy “gió vào xoa mắt đắng”. Họ đã lấy cái bất biến của lòng dũng cảm, thái độ hiên ngang để thắng cái vạn biến của chiến trường gian khổ và ác liệt.

Sâu sắc hơn, nhà thơ bằng ống kính điện ảnh ghi lại được những khoảnh khắc “bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi”, "nhìn nhau mặt lấm cười ha ha”. Đó là khoảnh khắc người ta trao nhau và nhà thơ nhận ra sức mạnh của tình đồng đội, của sự sẻ chia giữa những con người cùng trong thử thách. Nó rất giống với ý của câu thơ “Thương nhau tay nắm lấy bàn tay” của Chính Hữu, nhưng hồn nhiên hơn, trẻ trung hơn.

Hai câu kết bài thơ làm sáng ngời tứ thơ “Xe vẫn chạy…” về tuổi trẻ Việt Nam thời chống Mỹ: Họ mang trong mình sức mạnh của tình yêu với miền Nam, với lí tưởng độc lập tự do và thống nhất đất nước.

* Những ngôi sao xa xôi – Thời đại của tầng lớp thanh niên xung phong sẵn sàng hi sinh để bảo vệ Tổ quốc.

- Hình ảnh những cô gái yêu nước, kiên cường, giàu trách nhiệm.

- Tuổi thanh xuân tươi đẹp của mình họ cống hiến nơi chiến trận.

- Công việc phá bom, lấp hố bom rất hiểm nguy, họ phải đối mặt với cái chết bất kể lúc nào nhưng vẫn đương đầu không sợ hãi.

- Vẻ đẹp trong tâm hồn: những cô gái yêu đời, hồn nhiên, lấp lánh những yêu thương của tình đồng chí, đồng đội họ dành cho nhau

+ Phương Định là một cô gái mơ mộng, thích làm đẹp, cô có một tâm hồn nhạy cảm và luôn quan tâm đến mọi người, cô còn thích hát, mê hát, thích tận hưởng những cơn mưa bất chợt và dễ xúc động khi nhớ về quê nhà.

- Thao lại là một người chị cả điềm tĩnh, chín chắn và cũng đầy dũng cảm, táo bạo.

- Nho - một cô em út đáng yêu, nhẹ nhàng, sở thích của Nho là thêu thùa, thích được quan tâm và nũng nịu. Trái lại với nét trẻ con ấy, Nho có bản lĩnh đầy rắn rỏi khi xong pha chiến trận.

=> Những cô gái trẻ Hà Nội: bất khuất, kiên trung, chẳng ngại gian khổ, khó khăn, khát khao chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược.

c. Bàn luận

- Văn học chính là đời sống, là tấm gương phản ánh đời sống, phản ánh tinh thần thời đại

- Không chỉ đóng vai trò phản ánh đời sống mà còn có tác dụng lưu giữ cho những thế hệ sau có thể hiểu được, cảm nhận được về m ột thời đại đã qua. Từ đó, khơi gợi tinh thần lòng kiên định bảo vệ Tổ quốc ngày nay.

3. Kết bài:

- Khẳng định lại nhận định.

- Khái quát vẻ đẹp thời đại của ba tác phẩm nêu trên

PH/HS 2K10 THAM GIA NHÓM ĐỂ CẬP NHẬT ĐIỂM THI, ĐIỂM CHUẨN MIỄN PHÍ!

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> Học trực tuyến lớp 9 và Lộ trình UP10 trên Tuyensinh247.com Đầy đủ khoá học các bộ sách: Kết nối tri thức với cuộc sống; Chân trời sáng tạo; Cánh diều. Lộ trình học tập 3 giai đoạn: Học nền tảng lớp 9, Ôn thi vào lớp 10, Luyện Đề. Bứt phá điểm lớp 9, thi vào lớp 10 kết quả cao. Hoàn trả học phí nếu học không hiệu quả. PH/HS tham khảo chi tiết khoá học tại: Link