Bàn về phẩm chất của nhà văn, có ý kiến cho rằng: Nhà vẫn luôn luôn mang một tấm lòng rộng

Câu hỏi số 556442:

Vận dụng cao

Bàn về phẩm chất của nhà văn, có ý kiến cho rằng:

Nhà vẫn luôn luôn mang một tấm lòng rộng mở, biết ngạc nhiên dù là với một vẻ đep bình dị của cuộc sống, rất nhạy cảm với những đổi thay chung quanh.

(Phương Lựu (Chủ biên), Lí luận văn học, NXB Giáo dục, 1997)

Qua một số tác phẩm văn học đã học trong chương trình Ngữ văn lớp 9, em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:556442

Phương pháp giải

phân tích, giải thích, tổng hợp.

Giải chi tiết

I. Mở bài

- Giới thiệu vấn đề nghị luận:

+ Giới thiệu ý kiến nhận định: “Nhà văn luôn luôn mang một tấm lòng rộng mở, biết ngạc nhiên dù là với một vẻ đẹp bình dị của cuộc sống, rất nhạy cảm với những đổi thay chung quanh”

+ Khẳng định nhận định đúng đắn.

II. Thân bài

1. Giải thích

- Tấm lòng rộng mở: tấm lòng dành cho con người và cuộc đời.

- Vẻ đẹp bình dị của cuộc sống: những điều chân thật từ cuộc sống thực tại nhưng nhà văn là người để ý đến và đưa vào sáng tác.

- Nhạy cảm với những đổi thay chung quanh: sự nhạy cảm cho người nghệ sĩ phát hiện ra điểm độc đáo, chỗ chứa những nghịch lí, nơi có những vẻ đẹp để có được bài học về nhân sinh.

-> Ý kiến của nhà phê bình Phương Lựu khẳng định vai trò của chủ thể sáng tạo (không chỉ nhà văn mà còn là nhà thơ) làm nên tác phẩm có giá trị.

+ Những người có tâm hồn nghệ sĩ luôn biết rung cảm với con người, cuộc đời. Nhưng chỉ có cảm xúc thôi chưa đủ, người nghệ sĩ phải có khả năng diễn đạt những tình cảm, ý tưởng của mình thành lời, thông qua hình tượng, nhân vật, ngôn ngữ. Thi hào Gơt nổi tiếng thế giới đã từng khuyên các nhà văn trẻ “Hãy đập vào tin anh thiên tài là ở đó”. Chỉ khi nào con tim nhà văn “rẩy tựa dây đần” thì ngòi bút họ mới thăng hoa, xuất thần đến không ngờ, thơ sẽ như lửa gặp gió sẽ bốc cao. Người đọc lúc ấy “không thấy câu thơ chỉ thấy tình người” (Tố Hữu) và câu thơ sẽ neo trụ mãi trong họ.

+ Thực tế văn học cho ta thấy rõ điều đó. Thi thánh Đỗ Phủ đời nhà đường chưng cất từ nỗi đau rỉ máu của mình – của một ông quan do chiến tranh phong kiến bị đẩy tới chân trời tây nam của huyện Quỳ Châu xa xôi, nếm cuộc sống bần cùng của muôn dân - để tạo nên những vần thơ khắc khoải nỗi nhớ quê ám ảnh người đọc bao thế kỷ: “Nước mắt tuôn theo dòng lệ cũ Con thuyền buộc chặt mối tình nhà” Bạch Cư Dị với “Lệ ai chan chứa hơn người” trước thân phận bọt bèo của một tài nữ đánh đần trên bến Tầm Dương mà có một Tỳ bà hành lưu trước nhân gian bạn cùng trăng sáng; Nguyễn Du tạo nên tuyệt tác truyện Kiều - và hình tượng Vương Thuý Kiều bất hủ bởi tấm lòng “Đau đớn thay phận đàn bà” đến tê buốt của ông. Hoàng Cầm viết Bên kia sông Đuống, một tác phẩm để đời của ông chỉ trong có một đêm bởi cảm xúc thơ xuất thần từ “tâm tư chồng chất nhớ thương với cảnh với người quê hương bị giặc tàn phá giết hại”.

-> Người cầm bút muốn có những đứa con tinh thần khoẻ mạnh có sức sống dẻo dai trong lòng người đọc và vượt qua được sự băng hoại của thời gian thì cần phải nuôi dưỡng cảm xúc, tâm hồn, tình cảm mình ngày một phong phú và tinh tế, phải tạo cho mình một phong cách riêng độc đáo. Muốn vậy phải sống hết mình với cuộc đời, phải tu tâm và dưỡng tài “Phải chịu đau đớn thì vẫn đốt cháy mình và đốt cháy những người khác” (Lep Ton-xtôi). - Người tiếp nhận văn học cũng phải có một tâm hồn rộng mở, giàu tình cảm, cảm xúc,...

+ Lao động nghệ thuật của người nghệ sĩ nói chung, của nhà văn nói riêng là lao động đặc thù chịu sự quy định khắt khe của những quy luật sáng tạo nghệ thuật chân chính. Sự thật cuộc sống trong tác phẩm nghệ thuật không thể tồn tại bên ngoài cách nhìn thế giới của nhà văn. Cách nhìn này vốn có ở mỗi nhà văn chân chính. Nhà văn phải có khả năng khám phá, nắm bắt những quá trình bên trong của cuộc sống, miêu tả được những tính cách điển hình, mô tả tồn tại phương diện, nội hạt của con người, tâm lí của con người. Cuối cùng đem đến cho người đọc những điều mới mẻ trong tư tưởng, tình cảm, cảm xúc qua cách sử dụng ngôn từ độc đáo. Ngoài việc lách ngòi bút của mĩnh vào những thứ nhỏ nhặt trong cuộc sống để đem đến những triết lý sâu xa, thì nhà văn cũng cần có cách nhìn bao quát, rộng lớn, mang tầm nhân loại để xây dựng sức sống lâu bền cho đứa con tinh thần của mình.

2. Chứng minh

Học sinh sử dụng tác phẩm đã học, đã đọc để chứng minh cho ý kiến trên. Có thể tham khảo:

- Chiếc lược ngà – Nguyễn Quang Sáng:

+ Khai thác hiện thực cuộc sống trong những năm tháng kháng chiến chống Mĩ ác liệt, nhà văn nhìn thấy những hậu quả do chiến tranh để lại khiến con không nhận cha, đến lúc phát hiện thì cũng là lúc phải chia tay.

+ Ngòi bút miêu tả tâm lí nhân vật của Nguyễn Quang Sáng đặc biệt phát huy tác dụng khi miêu tả tâm lí nhân vật trẻ thơ – bé Thu. Nhà văn tinh tế phát hiện tất cả những biến chuyển trong cách bé Thu hành xử với bố để thấy những giao tranh trong thế giới tình cảm của nhân vật này.

+ Câu chuyện khép lại khẳng định sức mạnh của tình cha con, cũng là cội nguồn sức mạnh chiến đấu cho lớp lớp thế hệ người lính Việt Nam. - Bến quê – Nguyễn Minh Châu.

+ Cảm hứng của Nguyễn Minh Châu có sự khác biệt giữa hai thời kì trước và sau năm 1975. Tác phẩm được sáng tác sau năm 1975 cho thấy những trăn trở, suy tư của nhà văn về con người và cuộc đời.

+ Nhà văn trân trọng vẻ đẹp bình dị của cuộc sống từ những cảnh vật quen thuộc đến tâm hồn quê hồn hậu của nhân vật Liên. Từ cách đặt tên cho thấy đó là “vẻ đẹp khuất lấp ẩn giấu sâu bên trong tâm hồn con người.”

+ Những dự báo về bàn cờ thế là biểu tượng cho những thứ vòng vèo, chùng chình mà nhiều khi con người sa vào, hình ảnh của hoa bằng lăng thay đổi màu sắc cũng ẩn dụ cho quãng thời gian của Nhĩ sắp sửa cạn kiệt.

+ Câu chuyện nói về “bến quê”, bến neo đậu tâm hồn mà mỗi người đều phải trân trọng, giữ gìn để không vì cuộc sống hối hả, sự hào nhoáng mà quên mất….

III. Kết bài

- Nhà văn là người thư kí trong thành của thời đại nhưng đồng thời cũng phải là người cho máu, viết ra bằng gan ruột của mình, với tấm lòng và tài năng mới tạo nên tác phẩm thật giá trị.

- Yêu cầu sáng tạo luôn đòi hỏi nhà văn phải chân thật với mình, với đời, với người, viết bằng tâm, tài, tầm.

- Từ người sáng tạo đến tác phẩm và đem tác phẩm đến người đọc, giá trị của tác phẩm chân chính sẽ được khẳng định qua thời gian.

PH/HS 2K10 THAM GIA NHÓM ĐỂ CẬP NHẬT ĐIỂM THI, ĐIỂM CHUẨN MIỄN PHÍ!

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> Học trực tuyến lớp 9 và Lộ trình UP10 trên Tuyensinh247.com Đầy đủ khoá học các bộ sách: Kết nối tri thức với cuộc sống; Chân trời sáng tạo; Cánh diều. Lộ trình học tập 3 giai đoạn: Học nền tảng lớp 9, Ôn thi vào lớp 10, Luyện Đề. Bứt phá điểm lớp 9, thi vào lớp 10 kết quả cao. Hoàn trả học phí nếu học không hiệu quả. PH/HS tham khảo chi tiết khoá học tại: Link