Rời khỏi kinh thành, sông Hương chếch về hướng chính bắc, ôm lấy đảo Cồn Hến quanh năm mơ

Câu hỏi số 557337:

Vận dụng cao

Rời khỏi kinh thành, sông Hương chếch về hướng chính bắc, ôm lấy đảo Cồn Hến quanh năm mơ màng trong sương khói, đang xa dần thành phố để lưu luyến ra đi giữa màu xanh biếc của tre trúc và của những vườn cau vùng ngoại ô Vĩ Dạ. Và rồi, như sực nhớ lại một điều gì chưa kịp nói, nó đột ngột đổi dòng, rẽ ngoặt sang hướng đông tây để gặp lại thành phố lần cuối ở góc thị trấn Bao Vinh xưa cổ. Đối với Huế, nơi đây chính là chỗ chia tay dõi xa ngoài mười dặm trường đình. Riêng với sông Hương, vốn đang xuôi chảy giữa cánh đồng phù sa êm ái của nó, khúc quanh này thực bất ngờ biết bao. Có một cái gì rất lạ với tụ nhiên và rất giống con người ở đây; và để nhân cách hóa nó lên, tôi gọi đây là nỗi vương vấn, cả một chút lẳng lơ kín đáo của tình yêu. Và giống như nàng Kiều trong đêm tình tự, ở ngã rẽ này, sông Hương đã chí tình trở lại tìm Kim Trọng của nó, để nói một lời thề trước khi về biển cả: "Còn non, còn nước, còn dài, còn về, còn nhớ...”. Lời thề ấy vang vọng khắp lưu vực sông Hương thành giọng hò dân gian; ấy là tấm lòng người dân nơi Châu Hóa xưa mãi mãi chung tình với quê hương xứ sở.

(Trích Ai đã đặt tên cho dòng sông, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020, tr.200-201)

Phân tích vẻ đẹp của sông Hương trong đoạn trích trên; Từ đó, nhận xét nét độc đáo trong cái nhìn của tác giả về thiên nhiên đất nước.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:557337

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức về tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông kết hợp với kĩ năng viết bài văn nghị luận văn học.

Giải chi tiết

I. Mở bài:

* Giới thiệu tác giả, tác phẩm:

- Hoàng Phủ Ngọc Tường là một nhà văn tài hoa chuyên viết bút kí. Ông có một tình yêu mãnh liệt với thành phố Huế, vì thế Hoàng Phủ Ngọc Tường rất am hiểu về Huế. Phong cách sáng tác mang đậm chất tài hoa và uyên bác.

- Ai đã đặt tên cho dòng sông? là tác phẩm bút kí ông viết về Huế cùng con sông Hương thơ mộng với những khám phá về cả địa lý, lịch sử, văn hóa.

* Khái quát vấn đề nghị luận: Phân tích vẻ đẹp của sông Hương trong đoạn trích trên. Từ đó, nhận xét về nét độc đáo trong cái nhìn của tác giả về thiên nhiên đất nước.

II. Thân bài:

1) Khái quát chung:

a) Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần giữa của tác phẩm khi con sống Hương chảy ra khỏi thành phố Huế.

b) Khái quát về sông Hương trên bản đồ địa lý:

- Sông Hương bắt nguồn từ dãy Trường Sơn với hai nhánh Tả Trạch và Hữu Trạch. Mỗi một nhánh đều đi qua rất nhiều ghềnh thác.

- Gặp nhau tại ngã ba Bằng Lãng. Từ đây sông Hương trở nên hiền hòa chảy qua vùng đồng bằng châu thổ ở ngoại ô xứ Huế rồi sau đó chảy qua cố đô huế và đi qua vùng làng mạc để chảy ra biển tại cửa biển Thuận An.

- Nếu so với sông Đà sông Hương không có độ dài ngắn hơn dài 100k trong đó, đoạn chính chỉ dài 33 km.

-> Từ dòng sông vô tri sông Hương đã trở thành sinh thể có ngoại hình của một người con gái có cá tính, tâm hồn trong trang văn của Hoàng Phủ Ngọc Tường.

2. Cảm nhận về hình tượng sông Hương trong đoạn trích.

- Cuộc gặp gỡ nào rồi cũng phải đến lúc chia tay và sông Hương không là ngoại lệ. Sông Hương buộc phải rời xa.

+ Sông Hương phải xa ròi thành phố, lưu luyến ra đi giữa vùng ngoại ô Vĩ Dạ với màu xanh biêc của tre túc và những vườn cau.

+ Sông Hương đột ngột đổi dòng rẽ ngoặt trở lại gặp lại thành phố một lần nữa ở thị trấn Bao Vinh xưa cổ.

- Lí giải:

+ Theo địa lý tự nhiên: Khúc ngoặt đột ngột, khúc quanh bất ngờ “rất lạ với tự nhiên” vì sông Hương khi rời khỏi thành phố đã chếch về hướng chính Bắc, sau đó buộc phải nắm dòng theo quy luật để chảy theo hướng Tây Đông. Vì thế nó quay lại thành phố.

+ Theo lý lẽ của trái tim trong góc nhìn của người nghệ sĩ tài hoa: Có cài gì rất lạ với tự nhiên, rất giống với con người. Khúc quanh bất ngờ ấy chính là nỗi vấn vương cả một chút lẳng lơ kín đáo của tình yêu như Thúy Kiều quay trở lại gặp lại Kim Trọng trong đêm tự tình để nói một lời thề chung tình trước lúc đi xa. Nó giống như tấm lòng của người dân Châu Hóa, mãi mãi chug tình với quê hương, xứ sở.

b. Khái quát nghệ thuật

- Làm nên sức hấp dẫn cúa đoạn trích trước hết là nhờ xúc cảm sâu lắng của tác giả in hằn trong từng câu chữ. Được tổng hợp từ vốn hiểu biết sâu rộng về Huế.

- Văn phong súc tích, hướng nội, tinh tế, tài hoa.

- Biện pháp nghệ thuật sử dụng rất dày đặc như so sánh, nhân hóa,… gắn với liên tưởng bất ngờ, sáng tạo.

-> Mang đến sự thích thú đặc biệt cho người đọc.

3. Nhận xét về nét độc đáo trong cái nhìn của tác giả về thiên nhiên đất nước.

- Trong cái nhìn về thiên nhiên đất nước, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã huy động kiến thức địa lí, lịch sử, văn hoá sâu rộng, thể hiện cái tôi trữ tình khi khám phá vẻ đẹp của những con sông quê hương đất nước, kết đọng trong đó tình yêu xứ sở.

- Góc nhìn của tác giả khi viết về vẻ đẹp của thiên nhiên đất nước rất đặc biệt. Dưới góc nhìn của Hoàng Phủ Ngọc Tường, thiên nhiên cũng có tâm hồn giống như con người, có sự suy tư, sự e thẹn của người con gái khi gặp được người tình mong đợi hay sự vấn vương khi phải rời xa thành phố thân yêu.

- Dưới góc nhìn của Hoàng Phủ Ngọc Tường, mọi cấu tạo ngã rẽ, địa hình của thiên nhiên đều được lý giải một cách rất văn chương ẩn trong đó là tình yêu quê hương xứ sở.

III. Kết bài

- Khẳng định lại nội dung nghệ thuật.

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.