Phân tích đoạn thơ sau: Từ những năm đau thương chiến đấu Đã ngời lên nét mặt quê

Câu hỏi số 570307:

Vận dụng cao

Phân tích đoạn thơ sau:

Từ những năm đau thương chiến đấu

Đã ngời lên nét mặt quê hương

Từ gốc lúa bờ tre hồn hậu

Đã bật lên những tiếng căm hờn.

Xiềng xích chúng bay không khóa được

Trời đầy chim và đất đầy hoa

Súng đạn chúng bay không bắn được

Lòng dân ta yêu nước thương nhà!

Khói nhà máy cuộn trong sương núi

Kèn gọi quân văng vằng cánh đồng

Ôm đất nước những người áo vải

Đã đứng lên thành những anh hùng.

Ngày nắng đốt theo đêm mưa dội

Mỗi bước đường mỗi bước hi sinh

Trán cháy rực nghĩ trời đất mới

Lòng ta bát ngát ánh bình minh.

Súng nổ rung trời giận dữ

Người lên như nước vỡ bờ

Nước Việt Nam từ máu lửa

Rũ bùn đứng dậy sáng lòa.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:570307

Phương pháp giải

Vận dụng các kiến thức đã học ở bài Đất Nước – Tiết 2 kết hợp với kỹ năng làm một bài văn nghị luận.

Giải chi tiết

a. Mở bài:

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm:

- Giới thiệu khái quát nội dung đoạn trích: Hình ảnh đất nước anh dũng đứng lên.

b. Thân bài:

* Phân tích đoạn thơ:

Từ những năm đau thương chiến đấu

Đã ngời lên nét mặt quê hương

Từ gốc lúa bờ tre hồn hậu

Đã bật lên những tiếng căm hờn.

- Câu thơ ngắt nhịp khoẻ, rắn rỏi, thể hiện sâu sắc niềm tự hào, kiêu hãnh của tác giả về sức sống và

vẻ đẹp của cả dân tộc.

- Từ “ngời” và “bật” được dùng rất hay, sự trỗi dậy, hồi sinh kỳ diệu, sự toả sáng, sức sống của dân tộc.

=> Vẻ đẹp quê hương, sức sống dân tộc được khơi nguồn sâu xa từ năm tháng thương đau. Từ hình ảnh con người bình dị, hồn hậu, chân lấm tay bùn đã vươn lên thành anh hùng dũng cảm trong hành động, kiên định trong ý chí. Đoạn thơ đã khái quát sự chuyển biến trong nhận thức của con người Việt Nam, một sự chuyển biến mang tính quy luật ở một đất nước của những con người hiền lành rất mực.

Xiềng xích chúng bay không khóa được

Trời đầy chim và đất đầy hoa

Súng đạn chúng bay không bắn được

Lòng dân ta yêu nước thương nhà!

- Biện pháp điệp cấu trúc taọ nên nhịp thơ mạnh mẽ, đanh thép có tác dụng:

+ Phủ định sức mạnh vật chất khốc liệt từ những vũ khí hiện đại mà quân đội Pháp đang điên cuồng gieo rắc trên đất nước ta: xiềng xích không khóa được, súng đạn không bắn được.

+ Khẳng định sức mạnh tinh thần và khí phách ngạo nghễ của dân tộc ta luôn bất diệt, trường tồn, bất chấp mọi thế lực bạo tàn của kẻ thù: Trời đầy chim và đầy hoa, Lòng dân ta yêu nước thương nhà.

Khói nhà máy cuộn trong sương núi

Kèn gọi quân văng vằng cánh đồng

Ôm đất nước những người áo vải

Đã đứng lên thành những anh hùng.

- Tổ quốc hiệu triệu: Kèn gọi quân văng vằng cánh đồng. Sự giục giã, hối thúc.

- Toàn dân đồng lòng hướng ứng bằng tình yêu đất nước thiết tha, bằng trách nhiệm thiêng liêng với dân tộc. Những người áo vải -> những người anh hùng. Tinh thần tự nguyện.

Ngày nắng đốt theo đêm mưa dội

Mỗi bước đường mỗi bước hi sinh

Trán cháy rực nghĩ trời đất mới

Lòng ta bát ngát ánh bình minh.

- Không né tránh những gian khổ, thậm chí những hi sinh mất mát:

+ Ngày nắng đốt, đêm mưa dội tiểu đố nhấn mạnh sự triền miền của thời gian, sự khắc nghiệt của thời tiết.

+ Mỗi bước đường – mỗi bước hi sinh điệp từ nhấn mạnh về những mất mát chất chồng.

- Càng củng cố nung nấu ý chí quyết tâm “trán cháy rực” và giữ vững niềm tin về tương lai tất thắng của Cách mạng, về ngày mai tươi sáng của dân tộc “lòng ta bát ngát ánh bình minh”.

Súng nổ rung trời giận dữ

Người lên như nước vỡ bờ

Nước Việt Nam từ máu lửa

Rũ bùn đứng dậy sáng lòa.

- Khổ thơ 6 chữ, với cách ngắt nhịp dồn dập, đều đặn, tạo nên một âm hưởng hùng tráng.

- Dựng lại hình ảnh hào hùng của đất nước với một bối cảnh rộng lớn. Những hình ảnh này lấy chất liệu trực tiếp từ chiến trường Điện Biên Phủ: trong tiếng đại bác rền vang, rung trời chuyển đất, các chiến sĩ ta từ các chiến hào ào ạt xông lên “mình mấy đầy bùn, nhưng khi nhảy lên mặt đất, các anh hiện ra chói loà trong ánh nắng” (Nguyễn Đình Thi kể).

- Tác giả đã vận dụng thành ngữ, tục ngữ "tức nước vỡ bờ” để ca ngợi tư thế và sức mạnh chiến đấu và chiến thắng của dân tộc ta.

-> Tạo nên bức tượng đài của đất nước sừng sững chói ngời trên cái nền máu lửa, bùn lầy, trong một không gian dồi dập, ầm vang tiếng súng nở rung trời…

* Nghệ thuật:

- Bài thơ giàu nhạc điệu với sự phối hợp của nhiều kiểu trùng điệp (từ, ngữ, cấu trúc), với cách gieo vần, phối âm, ngắt nhịp linh hoạt đặc sắc. Bài thơ giống như một bản giao hưởng với tiết tấu từ khoan thai, dìu dặt đến hối hả, sôi trào.

- Hình ảnh thơ vừa cụ thể vừa có tính khái quát cao, mang đặc trưng của lối tư duy và cảm xúc hiện đại.

- Ngôn ngữ thơ trong sáng, hàm súc cô đọng và giàu chất tượng hình.

- Sự tổ chức mạch thơ không theo logic truyền thống mà theo cảm hứng tổng hợp, tự do làm nên chất mới lạ và phong cách riêng của Nguyễn Đình Thi.

- Nhà thơ chú ý diễn tả sâu sắc, tinh tế tiếng nói nội tâm của nhân vật trữ tình, trong đó có sự kết hợp giữa cảm xúc và suy tưởng.

c. Kết bài: Khái quát lại nội dung, nghệ thuật của đoạn thơ.

Tham Gia Group Dành Cho 2K9 Chia Sẻ, Trao Đổi Tài Liệu Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> Học trực tuyến Lớp 10 cùng thầy cô giáo giỏi tại Tuyensinh247.com, (Xem ngay) Cam kết giúp học sinh học tốt, bứt phá điểm 9,10 chỉ sau 3 tháng, làm quen kiến thức, định hướng luyện thi TN THPT, ĐGNL, ĐGTD ngay từ lớp 10