Về nội dung của văn chương, Bielinxki cho rằng: “Nhà thơ, ngay cả các nhà thơ vĩ đại nhất

Câu hỏi số 595734:

Vận dụng cao

Về nội dung của văn chương, Bielinxki cho rằng: “Nhà thơ, ngay cả các nhà thơ vĩ đại nhất cũng phải đồng thời là những nhà tư tưởng”. Bên cạnh đó, nhà nghiên cứu Lê Ngọc Trà lại quan niệm: “Nghệ thuật bao giờ cũng là tiếng nói của tình cảm con người, là sự tự giãi bày và gửi gắm tâm tư.”

Từ những ý kiến trên, anh chị có suy nghĩ gì về đặc trưng của văn học? Hãy trình bày suy nghĩ của anh/chị bằng việc chọn phân tích hai trong số các tác phẩm sau: Đồng chí, Bếp lửa, Đoàn thuyền đánh cá, Chiếc lược ngà, Lặng lẽ Sa Pa, Ánh trăng.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:595734

Phương pháp giải

Phân tích, lí giải, bàn luận.

Giải chi tiết

1. Giải thích

Hai nhận định của Bielinxki và Lê Ngọc Trà đều bàn về đặc trưng nội dung của tác phẩm văn học.

- Tư tưởng nghệ thuật là linh hồn của tác phẩm, là sự lí giải đối với chủ đề đã nêu lên, là nhận thức tác giả muốn trao đổi, gửi gắm tới người đọc.

+ Bielinxki khẳng định vai trò của nhà văn như một người “người thư kí trung thành của thời đại” không chỉ vậy họ còn là một “nhà tư tưởng” tạo ra các tác phẩm có giá trị nội dung sâu sắc, góp phần tác động, cải tạo hiện thực xã hội.

+ Lê Ngọc Trà lại đề cập đến khía cạnh tình cảm trong văn học. Tác phẩm nghệ thuật là nơi nhà văn “giãi bày”, bày tỏ tình cảm của mình. Hơn thế nữa, nhà văn còn “gửi gắm” tình cảm ấy tới bạn đọc, khơi gợi những tiếng nói tri âm, đồng vọng nơi người đồng sáng tạo.

=> Hai nhận định bàn luận đến hai khía cạnh không thể tách rời trong nội dung của tác phẩm văn học: Tư tưởng và tình cảm.

2. Bàn luận

- Nhà thơ, ngay cả các nhà thơ vĩ đại nhất cũng phải là những nhà tư tưởng?

+ Tác phẩm nghệ thuật chân chính không chỉ bê nguyên hiện thực cuộc sống để phản ánh, nếu tác phẩm như vậy nó sẽ không đánh động được đến tâm trí người đọc.

+ Sứ mệnh của văn chương rất cao cả, đó là tác động, cải tạo thực tại cuộc sống thông qua lực lượng vật chất tính cực nhất của nó là con người. Nếu không tác động và khơi gợi được trong người đọc những tư tưởng tích cực, tiến bộ, thì văn học không thể giúp con người đến được những giá trị tốt đẹp của cuộc sống.

+ Nhà văn trở thành “nhà tư tưởng” chính là sứ mệnh cao cả của người nghệ sĩ. Họ phải lách sâu vào biển hiện thực chắt lọc những gì tinh túy nhất, bản chất nhất để tạo ra được những vỉa quặng tư tưởng sâu sắc, ý nghĩa đặt vào tác phẩm của mình. Họ phải chỉ ra được sự thật của cuộc sống và sự thật trong tâm hồn con người. Họ phải khơi gợi được những vấn đề cơ bản của cuộc sống để đối thoại cùng người đọc.

- “Nghệ thuật bao giờ cũng là tiếng nói của tình cảm con người, là sự tự giãi bày và gửi gắm tâm tư”

+ Văn học là tấm gương phản ánh của cuộc sống, phải cho thấy được những sự thật của cuộc sống, của con người. Mà cuộc sống con người vô cùng đa dạng, phong phú, nhiệm vụ của mỗi nhà văn chính là lách sâu ngòi bút của mình để khám phá, phát hiện những hạt bụi vàng của cả đời sống con người đặc biệt là đời sống tình cảm, cảm xúc.

+ Quá trình tác động của văn học là quá trình đi từ trái tim tới khối óc, từ tình cảm tới lý trí, từ cảm tính tới lí tính. Văn học đi từ nhận thức đến tự nhận thức, giáo dục đến tự giáo dục. Văn học tác động vào trái tim bạn đọc để tiếp thêm cho họ tình yêu cuộc sống, để từ đó họ tác động, cải tạo, làm cuộc sống thêm tốt đẹp.

+ Khi truyền tải những thông điệp, tư tưởng nhà văn không truyền tải một cách khô cứng mà truyền tải bằng cách đối thoại với người đọc, tạo nên sự tương liên, đồng cảm trong cảm xúc từ đó đánh động vào tâm hồn mỗi độc giả

+ Đến lượt mình, khi cảm nhận được tiếng lòng ấy, khi rung cảm với những cung bậc cảm xúc trong tác phẩm văn học, bạn đọc dường như cũng tìm thấy chính mình trong đó, cảm thấy được khích lệ hay được an ủi, cảm thấy được thấu hiểu.

=> Cảm xúc trong tác phẩm văn học là cảm xúc cá nhân đã được siêu thăng dưới lý tưởng của thời đại, là cảm xúc tích cực, hướng con người đến giá trị tốt đẹp.

3. Chứng minh

- Biểu hiện nhà tư tưởng trong tác phẩm văn học:

+ Mùa xuân nho nhỏ: ca ngợi lối sống biết cống hiến cho xã hội, đất nước.

+ Chiếc lược ngà: đề cao tình cảm gia đình trong hoàn cảnh chiến tranh khốc liệt.

+ Nguyễn Du bênh vực, thương xót người phụ nữ, ngợi ca hết mực vẻ đẹp người phụ nữ.

+…

- Biểu hiện của sự giãi bày và gửi gắm tâm tư trong tác phẩm văn học:

+ Bài thơ “Bếp lửa” là tiếng nói của người cháu xa quê hương nhớ về bếp lửa, về tuổi thơ cơ cực, khốn khó nhưng đầy ấm áp, tình cảm bên bà. Qua tác phẩm tác giả thể hiện tình yêu thương, trân trọng bà và rộng hơn là tình yêu quê hương, đất nước.

+ Văn bản “Bến quê” là tâm sự của Nhĩ – người đi khắp thế gian nay cuối đời cuộc sống chỉ xoay quanh chiếc giường. Những ngày cuối cùng của cuộc đời giúp Nhĩ nhận ra nhiều giá trị mà mình đã bỏ lỡ: cả đời làm khổ vợ, vẻ đẹp bình dị của quê hương. Qua văn bản, tác giả cũng thể hiện quan điểm hãy biết trân trọng những giá trị bình dị mà bền vững xung quanh mình, đừng để những vòng vèo, chùng chình của cuộc sống khiến là quên đi những giá trị đó.

4. Tổng kết vấn đề.

- Như vậy, tư tưởng và tình cảm trong tác phẩm văn học là các yếu tố không tách rời nhau trong một tác phẩm văn học.

- Quả thật, nhận định của Bielinxki và Lê Ngọc Trà là vô cùng xác đáng, đã để lại cho chúng ta những bài học quý giá về quá trình sáng tạo và đồng sáng tạo:

+ Trong quá trình sáng tạo, nhà văn phải lao động miệt mài bằng cả trí óc lẫn con tim, bằng cả tâm lực lẫn trí lực, để cho ra đời những tác phẩm vừa sâu sắc về tư tưởng, vừa cảm động lòng người è “nhà văn là người cho máu”

+ Bạn đọc khi đọc tác phẩm cũng không nền thơ ơ, hững hờ, hãy đọc bằng cả trái tim và trí tuệ để lĩnh hội được những điều nhà văn gửi gắm, để từ đó hoàn thiện nhân cách, sống tốt hơn, đẹp hơn, có những hành động cụ thể, thiết thực để cải tạo hiện thực cuộc sống.

PH/HS 2K10 THAM GIA NHÓM ĐỂ CẬP NHẬT ĐIỂM THI, ĐIỂM CHUẨN MIỄN PHÍ!

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> Học trực tuyến lớp 9 và Lộ trình UP10 trên Tuyensinh247.com Đầy đủ khoá học các bộ sách: Kết nối tri thức với cuộc sống; Chân trời sáng tạo; Cánh diều. Lộ trình học tập 3 giai đoạn: Học nền tảng lớp 9, Ôn thi vào lớp 10, Luyện Đề. Bứt phá điểm lớp 9, thi vào lớp 10 kết quả cao. Hoàn trả học phí nếu học không hiệu quả. PH/HS tham khảo chi tiết khoá học tại: Link