Phân tích diễn biến tâm trạng của nhân vật Chí Phèo trong đoạn trích sau: …Nhưng bây

Câu hỏi số 598237:

Vận dụng cao

Phân tích diễn biến tâm trạng của nhân vật Chí Phèo trong đoạn trích sau:

…Nhưng bây giờ thì hắn tỉnh. Hắn bâng khuâng như tỉnh dậy sau một cơn say rất dài. Cũng như những người say tỉnh dậy, hắn thấy miệng đắng, lòng mơ hồ buồn. Người thì bủn rủn, chân tay không buồn nhấc. Hay là đói rượu? Nghĩ đến rượu, hắn hơi rùng mình. Ruột gan lại nôn nao lên một tí. Hắn sợ rượu cũng như những người ốm thường sợ cơm. Tiếng chim hót ngoài kia vui vẻ quá! Có tiếng cười nói của những người đi chợ. Anh thuyền chài gõ mái chèo đuổi cá.Những tiếng quen thuộc ấy hôm nào chả có. Nhưng hôm nay hắn mới nghe thấy... Chao ôi là buồn!

- Vải hôm nay bán mấy?

- Kém ba xu, dì ạ.

- Thế thì còn ăn thua gì!

- Có khéo co mới được một tấm năm xu.

- Thật thế đấy. Nhưng chẳng lẽ rằng lại chơi...

Chí Phèo đoán chắc một người đàn bà hỏi một người đàn bà khác đi bán vải ở Nam Ðịnh về. Hắn lại nôn nao buồn, là vì mẩu chuyện ấy nhắc cho hắn một cái gì rất xa xôi. Hình như có một thời hắn đã ao ước có một gia đình nho nhỏ. Chồng cuốc mướn cày thuê, vợ dệt vải. Chúng lại bỏ một con lợn nuôi để làm vốn liếng. Khá giả thì mua dăm ba sào ruộng làm.

Tỉnh dậy hắn thấy hắn già mà vẫn còn cô độc. Buồn thay cho đời! Có lý nào như thế được? Hắn đã già rồi hay sao? Ngoài bốn mươi tuổi đầu... Dẫu sao, đó không phải tuổi mà người ta mới bắt đầu sửa soạn. Hắn đã tới cái dốc bên kia của đời. Ở những người như hắn, chịu đựng biết bao nhiêu là chất độc, đầy đọa cực nhọc, mà chưa bao giờ ốm, một trận ốm có thể gọi là dấu hiệu báo rằng cơ thể đã hư hỏng nhiều. Nó là một cơn mưa gió cuối thu cho biết trời gió rét, nay mùa đông đã đến. Chí Phèo hình như đã trông thấy trước tuổi già của hắn, đói rét và ốm đau, và cô độc, cái này còn đáng sợ hơn đói rét và ốm đau…

(Trích Chí Phèo- Nam Cao, Ngữ văn 11, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam,2019, tr.151)

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:598237

Phương pháp giải

- Phân tích (Phân tích đề để xác định thể loại, yêu cầu, phạm vi dẫn chứng).

- Sử dụng các thao tác lập luận (phân tích, tổng hợp, bàn luận,…) để tạo lập một văn bản nghị luận văn học.

Giải chi tiết

Yêu cầu hình thức:

- Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng làm nghị luận văn học để tạo lập văn bản.

- Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp.

Yêu cầu nội dung:

I. Giới thiệu chung

- Nam Cao là đại biểu xuất sắc của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với biệt tài phân tích tâm lý nhân vật, các tác phẩm của Nam Cao thành công trong việc khắc họa nhân vật với những bi kịch cuộc đời.

- Chí Phèo là một kiệt tác của Nam Cao.

- Khái quát vấn đề: Cảm nhận của Chí Phèo sau khi tỉnh rượu.

II. Phân tích

1. Vị trí đoạn trích:

Đoạn trích nằm ở phần giữa của tác phẩm. Sau đêm gặp Thị Nở Chí Phèo đã có những thay đổi trong suy nghĩ. Lần đầu tiên, cảm giác muốn làm người lương thiện quay trở về trong hắn.

2. Diễn biến tâm trạng của Chí Phèo khi tỉnh rượu

- Chí Phèo tỉnh rượu:

+ Tự nhận thức chính mình: “bâng khuâng”, “miệng đắng”, “lòng mơ hồ buồn”, “người bủn rủn, chân tay không buồn nhấc”, “rùng mình”, “sợ rượu”, “Chao ôi là buồn!”

+ Cảm nhận những âm thanh của cuộc sống:“tiếng chim hót”, “tiếng người cười nói của người đi chợ”, “anh thuyền chài gõ mái chèo đuổi cá”.

+ Hình dung, phán đoán: “Chí Phèo đoán chắc một người đàn bà hỏi một người đàn bà khác đi bán vải ở Nam Ðịnh về”

=> Lần đầu tiên từ khi mãn hạn tù trở về, Chí phèo hết say và hoàn toàn tỉnh táo.

- Chí Phèo tỉnh ngộ: Nhận thức, nhìn lại cuộc đời mình

+ Nhìn lại quá khứ: Hắn “nao nao buồn” nhớ về những ngày “rất xa xôi”, nhớ một thời hắn đã từng mơ ước “có một gia đình nho nhỏ. Chồng cuốc mướn cày thuê, vợ dệt vải. Chúng lại bỏ một con lợn nuôi để làm vốn liếng. Khá giả thì mua dăm ba sào ruộng làm”

+ Suy nghĩ về hiện tại: “Hắn thấy hắn già mà vẫn còn cô độc”, “hắn đã tới cái dốc bên kia của đời” và “cơ thể” đã “hư hỏng nhiều”.

+ Thấy trước tương lai: “trông thấy trước” quá nhiều điều bất hạnh “tuổi già”, “đói rét”, “ốm đau” và nhất là sự “cô độc”.

=> Sau những tháng ngày sống gần như vô thức, Chí Phèo đã tỉnh táo và suy nghĩ về cuộc đời mình.

3. Đánh giá:

- Tâm trạng Chí Phèo diễn biến phức tạp, sâu sắc. Sự trở lại của khả năng nhận thức ngoại giới và nhận thức chính mình cùng những xúc cảm rất con người, Chí Phèo đang thức tỉnh và bắt đầu hồi sinh để trở về kiếp người.

- Nam Cao tin tưởng vào bản chất lương thiện của người nông dân. Nó chỉ bị khỏa lấp nhưng không thể bị hủy diệt. Chỉ cần một ngọn gió yêu thương, bản chất ấy sẽ bùng lên mạnh mẽ, dữ dội. Qua đó, thấy được trái tim nhân đạo ẩn sau ngòi bút lạnh lùng của nhà văn Nam Cao.

- Nghệ thuật miêu tả tâm trạng nhân vật sắc sảo; ngôn ngữ sống động vừa điêu luyện, vừa gần gũi, giản dị; lối trần thuật sinh động…

III. Kết luận

- Khái quát lại vấn đề.

- Giá trị nội dung, nghệ thuật.

Group 2K9 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K9 Học trực tuyến - Định hướng luyện thi TN THPT, ĐGNL, ĐGTD ngay từ lớp 11 (Xem ngay) cùng thầy cô giáo giỏi trên Tuyensinh247.com. Bứt phá điểm 9,10 chỉ sau 3 tháng, tiếp cận sớm các kì thi.