Phân tích đoạn thơ sau: Khi tỉnh rượu lúc tàn canh Giật mình mình lại thương mình xót xa Khi sao

Câu hỏi số 640366:

Vận dụng cao

Phân tích đoạn thơ sau:

Khi tỉnh rượu lúc tàn canh

Giật mình mình lại thương mình xót xa

Khi sao phong gấm rủ là

Giờ sao tan tác như hoa giữa đường?

Mặt sao dày gió dạn sương?

Thân sao bướm chán ong chường bấy thân!

Mặc người mưa Sở mây Tần

Những mình nào biết có xuân là gì?

Đòi phen gió tựa hoa kề

Nửa rèm tuyết ngậm, bốn bề trăng thâu

Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu?

Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ!

Đôi phen nét vẽ câu thơ

Cung cầm trong nguyệt, nước cờ dưới hoa.

Vui là vui gượng kẻo là,

Ai tri âm đó mặn mà với ai?

(Trích “Nỗi thương mình” – Truyện Kiều – Nguyễn Du)

Chú thích:

- Nguyễn Du: Đại thi hào xuất sắc của văn học Việt Nam.

- Vị trí đoạn trích: Khi Kiều phải ở trong lầu xanh tiếp khách. Nỗi đau đoạn trường, bi kịch khủng khiếp nhất với người phụ nữ. Từ đó thể hiện sự trân trọng con người dù phải trải qua tình cảnh nào.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:640366

Phương pháp giải

Vận dụng các kiến thức để viết một văn bản nghị luận về một tác phẩm văn học (truyện thơ) hoặc một tác phẩm nghệ thuật (bài hát).

Giải chi tiết

1. Mở bài:

- Giới thiệu tác giả Nguyễn Du.

- Giới thiệu tác phẩm truyện Kiều.

- Khái quát vấn đề nghị luận.

2. Thân bài:

a. Bốn câu thơ đầu: Cảnh lầu xanh.

- Nghệ thuật ẩn dụ:

+ Bướm lả ong lơi: Cuộc sống của chốn lầu xanh.

+ Cuộc say, trận cười: Cuộc sống hoan lạc.

+ Lá gió cành chim: Cuộc sống phong lưu.

- Điển cố điển tích:

+ Tống Ngọc, Trường Khanh: Là những thư sinh nổi tiếng -> Khách làng chơi không phải là những người ở tầng lớp thấp trong xã hội. Hầu như khách đều là công tử, thiếu gia.

- Nhịp điệu câu thơ: Êm ái, du dương, dập dìu, lôi kéo. => Một cuộc sống đầy cám dỗ, hấp dẫn, dễ khiến con người sa chân, mà quên đi sự nhơ nhớp, bẩn thỉu, bởi nó được phủ lên một lớp bóng bẩy của hoan lạc.

b. Sáu câu thơ tiếp theo – Bi kịch nhân phẩm bị trà đạp vì sự tự ý thức.

- Ý thức về bản thân:

+ Không gian: Đêm khuya – không gian quen thuộc của thơ ca Trung đại.

+ Giật mình: Trạng thái khi con người đang chìm đắm trong một trạng thái khái thì đột nhiên bị chuyển đổi trạng thái. Khi một mình Thúy Kiều tách ra khỏi thế giới đầy hoan lạc đó. Đây là một con người phản tỉnh.

+ Thương mình: Nỗi đau không thể chia sẻ.

+ Xót xa: Đau ngấm tận bên trong.

+ 3 chữ “mình”: Con người cô đơn đến cùng cực không thể thoát ra khỏi thế giới cả chính mình.

- Ý thức về sự đối lập giữa quá khứ và hiện tại: Quá khứ càng rực rỡ tươi đẹp thì khi trở về hiện tại phũ phàm con người càng đau đớn. Quá khứ bản thân càng được trân trọng bao nhiêu thì quay về thực tại hình ảnh hoa giữa đường lại cho thấy sự không làm chủ được bản thân, đau đớn đến tột cùng.

- Ý thức về nỗi đau của bản thân xác, thực thể: Ấm chỉ sự trơ chẽn -> Mất hết sự liêm sỉ, không còn gì để yêu thương. Chính mình cũng chán ghét bản thân mình. -> Sự nhục nhã ê chề.

- Sự lặp lại từ “sao”: Câu hỏi tu từ để hỏi chính bản thân mình. Đang tự trà xát, chất vấn chính bản thân mình. => “Nỗi thương mình” là nỗi đau nhất của con người, nỗi đau vì sự nhục nhã, ê chề của thân => Con người trải nghiệm. => Tiếng nói hiểu đời.

c. Câu thơ cuối – Cảnh lầu xanh qua cái nhìn của Kiều.

- Cảnh đẹp, đầy đủ, tao nhã.

- Những cảnh vô sắc nhạt nhòa đối lập với cảnh quyến rũ lúc đầu.

- Chỉ gửi thân xác ở đó, tâm hồn như đã chết.

=> Con người không bị cuốn vào chốn phù phiếm đó.

=> Con người luôn hướng thượng, vượt lên trên hoàn cảnh, ngay cả trong cảnh nhơ nhớp hay quyến rũ nhất.

=> Giá trị nhân văn.

3. Kết bài: Kết luận lại vấn đề.

Group 2K9 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K9 Học trực tuyến - Định hướng luyện thi TN THPT, ĐGNL, ĐGTD ngay từ lớp 11 (Xem ngay) cùng thầy cô giáo giỏi trên Tuyensinh247.com. Bứt phá điểm 9,10 chỉ sau 3 tháng, tiếp cận sớm các kì thi.