Tel: 024.7300.7989 - Phone: 1800.6947 (Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)

Thi thử toàn quốc cuối HK1 lớp 10, 11, 12 tất cả các môn - Trạm số 1 - Ngày 20-21/12/2025 Xem chi tiết
Giỏ hàng của tôi

GẶP QUỶ DỮ VÀ THẦN RỪNG (HỔ) (Trích chèo “Trương Viên”) Tiếng hát hậu trường: (Văn binh

GẶP QUỶ DỮ VÀ THẦN RỪNG (HỔ)

(Trích chèo “Trương Viên”)

Tiếng hát hậu trường:

(Văn binh lửa)

Binh lửa ầm ầm

Gió bay nhà bạc, cát lầm của thưa Tùng bước ngẩn ngơ

Mẹ già đầu bạc, con thơ má đào.

Mụ:

(Nói) Giặc dùng dùng kéo đến sau lưng

Con dắt mẹ đi làm sao được (Hát vãn)

Đành như bẻ ngô, lìa tơ

Lênh đênh góc bể, bơ vơ chân trời.

Thị Phương:

Trình lạy mẹ,

Khôn xiết lao đao

Bởi vì ai xui khiến

Chẳng may ra gặp cơn binh biến

Kẻo con còn mang một chút má hồng

Sợ kẻ gian hùng, con lỗi đạo tao khang (Hát thảm)

Trước là thất tiết cùng chàng

Sau con bỏ mẹ giữa đàng ai nuôi.

Con đưa mẹ vào ẩn chốn sơn lâm

Mụ:

Con ơi, bây giờ mẹ đói bụng khát nước, nhọc lâm...

Mẹ không thể đi được nữa, con xem có gần nhà ai thì con xin cho mẹ một chút đỡ đói lòng.

Thị Phương: (Nói sứ)

Mẹ ơi,

Con trông bên đông có lửa

Mẹ ngồi đây, con thử vào coi

Có cơm cháo xin người thí bỏ

Quỷ: (Ra) Động ta đây nghiên chỉnh sắp bày

Ủa kìa người họa phúc tới đây

Sai chúng quỷ ra vây bắt lấy

(Xung danh) Mỗ bạch yêu tinh

Chiếm cao san nhất động

Ngày ngày thường bát người nuốt sống

Đêm thời đón khách nhai gan

Lộc thiên trù đưa đến tự nhiên (1)

Nay được bữa no say... cha chả!

Này người kia,

Sơn lâm rừng vắng Đỉnh thượng non cao

Chốn hang sâu sao dám tìm vào

Đi đâu đó, kìa con, nọ mẹ?

Thị Phương:

Trinh lạy ông thương đoái

Mẹ con tôi đói khát làm thay

Xây nhà lạc bước đến đây

Có con cháo xin người thì bố

Quỷ:

Không khiến kêu van kể là

Ta quyết nhai tuổi, nuốt sống không tha

Quỷ cái: (Ra)

Chàng ăn thịt gì cho thiếp tôi ăn với!

Quỷ:

Ta ăn thit Thị Phương

(Lược đoạn Quỷ nói chuyện với Quỷ cái, Quỷ cái xin là em kết nghĩa để Thị Phương không bị ăn thịt, cuộc nói chuyện của thần linh và Thị Phương và mẹ để tránh nạn bị ăn thịt)

Thị Phương: (Quay ra) - Mẹ thức hay ngủ mẹ ơi!

Mụ: - Con vào đấy có được tí gì không?

Thị Phương: - Thưa mẹ, con vào đó, quỷ đông đòi ăn thịt

Mụ: - Ăn cơm với thịt đông à?

Thị Phương: - Quỷ đông đòi ăn thịt con, mẹ ạ.

Quỷ cái ra can rồi lại cho vàng.

Mụ:

(Cầm vàng hát sắp) - Ở hiền rồi lại gặp lành

Mẹ lại ngại thân con (Hát văn)

Như dao cắt ruột mẹ ra (Nói)

- Con ơi, trời còn sớm hay đã tối mà con cứ dắt mẹ đi mãi thế này?

Gặp vợ chú quỷ cho thanh tre già

(Nói sử) Ối con ơi,

Mẹ cảm thương thân mẹ

Trăm sầu, nghìn thảm chất đà nên con!

Thị Phương:

- Trình lạy mẹ,

Vầng ô đã lặn

Vắng vẻ của nhà

Mẹ con ta vào gốc cây đa

Nằm nghỉ tạm qua đêm sẽ liệu (ngồi nghỉ)

Thần rừng (Hổ): (Ra)

- Ra oai hùm gầm kêu ba tiếng

Phóng hào quang chuyển động phong lôi

 Xa chẳng tỏ, nhảy lại ngô coi

Giống chi chi như thể hình người

Đi đâu đó? - Kìa con, nọ mẹ

Muốn sống thời ai chịu cho ai

Vào nộp mệnh cho ta nhai một.

Thị Phương: - Trăm lạy ông,

Nhẽ ngày hôm qua một tận không còn

Tôi kêu trời khấn đất đã vang

Qua nạn ấy, nạn này lại phải

Ông ăn thịt một, còn một ông tha

Ông để mẹ già, tôi xin thế mạng.

Ơn ông vạn bội

Mụ:

Con tôi còn trẻ

(Nói sứ) Trình lạy ông

Công sinh thành, ông để tôi đền

Ông ăn thịt tôi, ông tha cháu nó

Thị Phương: - Thưa mẹ, mẹ để con chịu cho

Mụ:

Ới con ơi, con còn trẻ người non dạ, để mẹ chịu cho.

Thần rừng (Hổ): - Nhẽ ra thời ăn thịt cả không tha

Thấy mẹ con tiết nghĩa thay là

Tha cho đó an toàn tính mệnh

 

(Trích Hà Văn Cầu, Tuyển tập chèo cổ, NXB Sân khấu,1999)

Chú thích:

Tóm tắt vở chèo: Trương Viên quê đất Võ Lăng, nhờ mẹ sang hỏi cưới Thị Phương, người con gái của Tể tướng đã hồi hưu, thấy chàng học giỏi, cha Thị phương đồng ý và cho đôi ngọc lưu ly làm của hồi môn. Giữa lúc chàng đang dùi mài kinh sử thì được chiếu đòi đi dẹp giặc, chàng từ biệt mẹ già, vợ trẻ ra chiến trường. Trong cảnh chạy giặc, Thị Phương đã dắt mẹ chồng lưu lạc suốt mười tám năm. Hai người bị quỷ dữ trong rừng sâu đòi ăn thịt, song may nhờ người vợ quỷ nhận làm chị em xin tha rồi cho vàng. Tiếp đó họ lại bị hổ dữ đòi ăn thịt. Thị Phương tình nguyện dâng miếng thịt nơi cánh tay để cứu mẹ chồng. Hổ tha mạng cho cả hai mẹ con. Mẹ ốm, nàng dâng đôi mắt mình để Sơn Thần làm thuốc chữa cho mẹ. Để có cách sinh nhai, Ngọc Hoàng sai Chúa Tiên xuống dạy nàng nghề đàn hát. Thắng trận trở về, Trương Viên trở về quê cũ tìm mẹ già và vợ, sau đó đi nơi khác, chàng gặp hai mẹ con bà hát xẩm. Qua bài Trần tình, chàng đã nhận ra mẹ và vợ. Nhờ ngọc lưu ly, đôi mắt của Thị Phương trở lại trong sáng như xưa.

* Tên đoạn trích do người soạn đề đặt: Thị Phương và mẹ chồng bị quỷ dữ trong rừng sâu đòi ăn thịt, song may nhờ người vợ quỷ nhận làm chị em xin tha rồi cho vàng. Tiếp đó họ lại bị hổ dữ đòi ăn thịt. Thị Phương tình nguyện dâng miếng thịt nơi cánh tay để cứu mẹ chồng. Hổ tha mạng cho cả hai mẹ con.

(1) Lộc thiên trù: Lộc của bếp nhà trời ban cho.

Trả lời các câu hỏi dưới đây:

Trả lời cho các câu 1, 2, 3, 4, 5 dưới đây:

Câu hỏi số 1:
Thông hiểu
Văn bản kể lại sự việc gì?
Câu hỏi:690476
Phương pháp giải

Đọc, tổng hợp nội dung.

Giải chi tiết

Thị Phương và mẹ chồng bị quỷ dữ trong rừng sâu đòi ăn thịt, song may nhờ người vợ quỷ nhận làm chị em xin tha rồi cho vàng. Tiếp đó họ lại bị hổ dữ đòi ăn thịt. Thị Phương tình nguyện dâng miếng thịt nơi cánh tay để cứu mẹ chồng. Hổ tha mạng cho cả hai mẹ con.

Câu hỏi số 2:
Thông hiểu
Lời nói sử của mẹ trong câu sau thể hiện điều gì? (Nói sử) Ối con ơi, Mẹ cảm thương thân mẹ Trăm sầu, nghìn thảm chất đà nên con!
Câu hỏi:690477
Phương pháp giải

Đọc, tổng hợp.

Giải chi tiết

Lời nói của người mẹ thể hiện: Người mẹ cảm thấy sầu thảm khi trở thành gánh nặng cho con

Câu hỏi số 3:
Thông hiểu
Theo lẽ thường, quan hệ mẹ chồng nàng dâu vốn có nhiều khúc mắc và xích mích, khó có thể hòa hợp. Nhưng trong đoạn trích có thể thấy mối quan hệ giữa Thị Phương và mẹ chồng vô cùng gần gũi, thân thiết. Em có biết tác phẩm nào cũng thể hiện được mối quan hệ tốt đẹp giữa mẹ chồng và nàng dâu không? Theo em, việc xây dựng tình huống và sự việc con dâu có hiếu với mẹ chồng nhằm mục đích gì?
Câu hỏi:690478
Phương pháp giải

Phân tích, tổng hợp

Giải chi tiết

Học sinh tìm 1 tác phẩm theo yêu cầu:

- Tác phẩm: Chuyện người con gái Nam Xương (Nguyễn Dữ).

- Mối quan hệ vốn theo lẽ thường không tốt đẹp nhưng lại tốt đẹp với Thị Phương à Mục đích: Tô đậm nét đức hạnh, hiếu thảo, trọng tình nghĩa của nhân vật.

Câu hỏi số 4:
Thông hiểu
Qua đoạn trích trên, em hãy nhận xét về phẩm chất của nhân vật Thị Phương.
Câu hỏi:690479
Phương pháp giải

Phân tích, kết luận.

Giải chi tiết

HS nêu được phẩm chất: Hiếu thảo, chăm lo, hết lòng vì mẹ chồng và gia đình nhà chồng

Chỉ ra được các bằng chứng cụ thể:

+ Lời van xin quỷ dữ và thần rừng không ăn thịt mẹ, sẵn sàng chết thay mẹ

+ Hết lòng chăm sóc mẹ chồng và tìm đồ ăn thức uống cho bà.

Câu hỏi số 5:
Vận dụng
Đoạn trích thể hiện được sự hiếu thảo của Thị Phương với mẹ chồng, viết đoạn văn khoảng 12 câu bàn về lòng hiếu thảo.  
Câu hỏi:690480
Phương pháp giải

Phân tích, kết luận.

Giải chi tiết

Gợi ý:

1. Định nghĩa: Lòng hiếu thảo là gì? 

2. Biểu hiện của lòng hiếu thảo: Người có lòng hiếu thảo là người luôn biết cung kính, vâng lời và làm cho cha mẹ được vui vẻ, tinh thần được an ổn.

3. Ý nghĩa lòng hiếu thảo 

- Ông bà cha mẹ là những người sinh thành và nuôi dưỡng ta khôn lớn, luôn dành cho ta những điều tốt đẹp nhất trên đời này.

-  Lòng hiếu thảo là chuẩn mực trong đời sống văn hóa Việt Nam

- Người có lòng hiếu thảo được mọi người trân trọng, yêu mến.

- Giá trị của một người con được nhìn nhận không phải ở sự giàu sang, quyền quý mà nó được thể hiện qua chữ “hiếu”.

- Lòng hiếu thảo giúp gắn kết các thế hệ trong gia đình.

4. Mở rộng và phản biện: Trong xã hội còn nhiều người sống bất hiếu, vô lễ, đánh đập đối xử tàn nhẫn, bỏ rơi cha mẹ già. Họ thể hiện một lối sống vô ơn, một nhân cách kém cỏi.

Quảng cáo

Tham Gia Group Dành Cho 2K9 Chia Sẻ, Trao Đổi Tài Liệu Miễn Phí

>> Học trực tuyến Lớp 10 cùng thầy cô giáo giỏi tại Tuyensinh247.com, (Xem ngay) Cam kết giúp học sinh học tốt, bứt phá điểm 9,10 chỉ sau 3 tháng, làm quen kiến thức, định hướng luyện thi TN THPT, ĐGNL, ĐGTD ngay từ lớp 10

Hỗ trợ - Hướng dẫn

  • 024.7300.7989
  • 1800.6947 free

(Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)
Email: lienhe@tuyensinh247.com