Trong tùy bút Người lái đò Sông Đà, nhà văn Nguyễn Tuân viết: Tôi có bay tạt ngang qua Sông Đà

Câu hỏi số 703334:

Vận dụng cao

Trong tùy bút Người lái đò Sông Đà, nhà văn Nguyễn Tuân viết:

Tôi có bay tạt ngang qua Sông Đà mấy lần, và thấy đó cũng là thêm cho mình một góc độ nhìn một cách nhìn về con sông Tây Bắc hung bạo và trữ tình. Từ trên tàu bay mà nhìn xuống Sông Đà, không ai trong tàu bay nghĩ rằng cái dây thừng ngoằn ngoèo dưới chân mình kia lại chính là cái con sông hằng năm và đời đời kiếp kiếp làm mình làm mẩy 2 với con người Tây Bắc và phản ứng giận dỗi vô tội vạ với người lái đò Sông Đà. Cũng không ai nghĩ rằng đó là con sông của câu đồng dao thần thoại Sơn Tinh Thuỷ Tinh "Núi cao sông hãy còn dài - Năm năm báo oán đời đời đánh ghen". Hình như khi mà ta đã quen đọc bản đồ sông núi, thì mỗi lúc ngồi tàu bay trên chiều cao mà nhìn xuống đất nước Tổ quốc bao la, càng thấy quen thuộc với từng nét sông tãi ra trên đại dương đá lờ lờ bóng mây dưới chân mình. Con Sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai và cuồn cuộn mù khói núi Mèo đốt nương xuân. Tôi đã nhìn say sưa làn mây mùa xuân bay trên Sông Đà, tôi đã xuyên qua đám mây mùa thu mà nhìn xuống dòng nước Sông Đà. Mùa xuân dòng xanh ngọc bích, chứ nước Sông Đà không xanh màu xanh canh hến của Sông Gâm Sông Lô. Mùa thu nước Sông Đà lừ lừ chín đỏ như da mặt một người bầm đi vì rượu bữa, lừ lừ cái màu đỏ giận dữ ở một người bất mãn bực bội gì mỗi độ thu về. Chưa hề bao giờ tôi thấy dòng Sông Đà là đen(1) như thực dân Pháp đã đè ngửa con sông ta ra đổ mực Tây vào mà gọi bằng một cái tên Tây láo lếu, rồi cứ thế mà phiết vào bản đồ lai chữ.

(1) Sông Đà là đen: Người Pháp gọi sông Đà là sông Đen (Rivirère Noire)

(Trích Người lái đò Sông Đà, Nguyễn Tuân, Ngữ văn 12,

Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020, tr.190-191)

Anh/Chị hãy phân tích đoạn trích trên; từ đó, nhận xét cái nhìn mang tính phát hiện về dòng sông của nhà văn Nguyễn Tuân trong đoạn trích.

Câu trả lời của bạn

Phương pháp giải

- Phân tích (Phân tích đề để xác định thể loại, yêu cầu, phạm vi dẫn chứng).

- Sử dụng các thao tác lập luận (phân tích, tổng hợp, bàn luận,…) để tạo lập một văn bản nghị luận văn học.

Giải chi tiết

Yêu cầu hình thức:

- Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng làm nghị luận văn học để tạo lập văn bản.

- Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ vựng, ngữ pháp.

Yêu cầu nội dung:

I. Giới thiệu chung

- Nguyễn Tuân là một cây bút tiêu biểu của nền văn học hiện đại Việt Nam. Với phong cách nghệ thuật độc đáo, tài hoa và uyên bác, các tác phẩm của Nguyễn Tuân luôn để lại ấn tượng khó quên trong lòng người đọc.

- Người lái đò Sông Đà được trích từ tập Tùy bút Sông Đà là kết quả của chuyến đi thực tế Nguyễn Tuân đến với Tây Bắc. Tại đây, ông đã cảm nhận được thiên nhiên vừa dữ dội vừa trữ tình cùng với chất vàng mười trong tâm hồn người dân nơi đây.

- Khái quát vấn đề: Phân tích đoạn trích trên; từ đó, nhận xét cái nhìn mang tính phát hiện về dòng sông của nhà văn Nguyễn Tuân trong đoạn trích.

II. Phân tích

1. Phân tích nội dung đoạn trích.

* Nội dung đoạn trích:

- Vẻ đẹp của hình tượng Sông Đà:

+ Điểm nhìn: theo không gian từ trên tàu bay nhìn xuống; theo thời gian các mùa trong năm.

✓ Hình dáng: con sông như một “sợi dây thừng ngoằn ngoèo”, “từng nét sông tãi ra trên đại dương đá”, “tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình”... Dưới ngòi bút tài hoa của tác giả, Sông Đà vừa mang vẻ đẹp của thiên nhiên hùng vĩ, tráng lệ vừa mang vẻ đẹp của một thiếu nữ Tây Bắc duyên dáng, trẻ trung, tràn đầy xuân sắc…

✓ Sắc nước: Sông Đà biến đổi màu nước theo mùa. Mùa xuân nước Sông Đà “xanh ngọc bích” trong sáng, lấp lánh. Mùa thu nước Sông Đà “lừ lừ chín đỏ”… mang đầy tâm trạng. Mỗi mùa Sông Đà mang một vẻ đẹp riêng. Và đặc biệt chưa bao giờ con sông có màu đen như “thực dân Pháp đã đè ngửa con sông ta ra đổ mực Tây vào”...

+ Thái độ, tình cảm của tác giả: tôn vinh vẻ đẹp Sông Đà; yêu mến, tự hào về vẻ đẹp quê hương, đất nước; thể hiện tinh thần dân tộc sâu sắc...

- Nghệ thuật:

+ Lựa chọn điểm nhìn linh hoạt, sáng tạo;

+ Sử dụng thành công các biện pháp tu từ;

+ Ngôn ngữ tài hoa, giàu tính tạo hình, đậm chất thơ …

* Đánh giá chung về nội dung và nghệ thuật.

- Vẻ đẹp thơ mộng trữ tình của Sông Đà; tình yêu sâu nặng của Nguyễn Tuân với Sông Đà, thiên nhiên Tây Bắc và quê hương đất nước.

- Đoạn trích cho thấy khả năng liên tưởng, tưởng tượng phong phú; sự tài hoa, độc đáo và uyên bác trong cá tính sáng tạo của nhà văn Nguyễn Tuân…

2. Nhận xét cái nhìn mang tính phát hiện về dòng sông của nhà văn Nguyễn Tuân trong đoạn trích.

- Nguyễn Tuân nhìn thiên nhiên ở phương diện văn hóa thẩm mĩ. Đây là một nét độc đáo trong phong cách nghệ thuật của nhà văn.

- Trong cái nhìn mang tính phát hiện của Nguyễn Tuân, Sông Đà hiện lên như một sinh thể có linh hồn, có tâm trạng, cảm xúc, mang vẻ đẹp của một mĩ nhân.

- Sông Đà được cảm nhận ở nhiều góc độ. Nguyễn Tuân không chỉ thấy vẻ đẹp hùng vĩ của Sông Đà mà còn phát hiện ra vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của nó.

III. Kết luận

- Khái quát lại vấn đề.

- Giá trị nội dung, nghệ thuật.

Xem lời giải

Câu hỏi:703334

Tham Gia Group Dành Cho 2K7 luyện thi Tn THPT - ĐGNL - ĐGTD

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> Lộ Trình Sun 2025 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi TN THPT & ĐGNL; ĐGTD) tại Tuyensinh247.com. Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, 3 bước chi tiết: Nền tảng lớp 12; Luyện thi chuyên sâu; Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.