Theo chương trình Chuẩn (5,0 điểm) Em hãy phân tích hình tượng con Sông Đà trong tùy bút

Câu hỏi số 71327:

Theo chương trình Chuẩn (5,0 điểm)

Em hãy phân tích hình tượng con Sông Đà trong tùy bút “Người lái đò Sông Đà” của nhà văn Nguyễn Tuân (phần trích trong Ngữ văn 12, Tập một – NXB Giáo dục, 2011)

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:71327

Giải chi tiết

v YÊU CẦU VỀ KĨ NĂNG:

- Vận dụng được kỹ năng cảm nhận tác phẩm tự sự, đặc biệt là thể loại tùy bút.

- Biết cách trình bày một bài làm văn (mở bài: giới thiệu được nét chính về tác giả, tác phẩm; kết bài: nêu ý kiến bản thân nhấn mạnh vấn đề…)

- Bài làm có bố cục rõ ràng, kết cấu chặt chẽ, diễn đạt trôi chảy, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.

- Xác định được yêu cầu của đề, không phân tích chung chung về tác phẩm.

v YÊU CẦU VỀ KIẾN THỨC:

Có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau song cơ bản đáp ứng những ý chính sau:

1. KHÁI QUÁT:

- Giới thiệu Nguyễn Tuân và tùy bút “Người lái đò Sông Đà”

- Con sông Đà là hình tượng trung tâm của tác phẩm, được nhà văn tập trung khắc họa

2. CỤ THỂ:

a. TÍNH CÁCH HUNG BẠO:

- Đôi bờ xích gần nhau, làm cho lòng sông hẹp lại như cái yết hầu thắt giữa hai vách đá dưng đứng hiểm trở: “lúc đứng ngọ mới nhìn thấy ánh mặt trời”, có thể “nhẹ tay mà ném hòn đá qua bên kia vách”. “Ngồi trong khoang đò qua quãng ấy, đang mùa hè mà cũng thấy lạnh…tắt phụt đèn điện”.

=> Dùng tri thức ngược sáng của điện ảnh để cảm nhận, tạo cho người đọc một ấn tượng về vẻ đẹp của sự hùng vĩ mà thiên nhiên Tây Bắc đã mang lại.

- Hung bạo ở cái dữ dằn của gió - nước: “Nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió cuồn cuộn luồng gió ghùn ghè suốt năm suốt tháng như lúc nào cũng đòi nợ xuýt”.

=>Nghệ thuật: sử dụng động từ mạnh, nhiều dấu phẩy liên tiếp tạo nên sự liệt kê trùng điệp của hành động “xô”: xô đá, xô sóng, xô gió… làm cho sự hung bạo trở nên dữ tợn hơn.

- Hung bạo hơn nữa là ở những cái hút nước giống như những cái giếng bê tông người ta thả xuống để chuẩn bị làm móng cầu: “Trên những cái hút nước ấy cũng đang quay lừ lừ những cánh quạ đàn”. Nước ở đó cứ “thở và kêu như cửa cống cái bị sặc” có lúc lại nghe rờn rợn như tiếng “rót dầu sôi”…

=> Cách so sánh, ví von, mô tả của tác giả gây cảm giác rất mạnh làm cho người đọc như nghe thấy, nhìn thấy được tận mắt cái hung dữ cuả Sông Đà mà thót tim lại.

- Sông Đà hung bạo nhất ở mấy chục con thác đá tạo thành các thạch thủy trân vô cùng hiểm trở với biết bao cửa tử:

+ “Tiếng nước thác nghe như là oán trách gì, rồi lại như là van xin… đàn trâu da cháy bùng bùng”.

Tác giả đã huy động rất nhiều biện pháp nghệ thuật như: nhân hóa, liên tưởng, so sánh, sử dụng động từ mạnh làm cho hình ảnh sông Đà thật ghê rợn như một nhân vật mang tâm địa hiểm ác với cái kiểu khôn khéo, ranh ma.

+ Những cửa tử đang mai phục ẩn nấp để gieo rắc kinh hoàng cho ông lái đò. Đá ở đây chia thành ba tuyến và năm cửa, bốn cửa tử và duy nhất chỉ một cửa sinh. Lòng sông thì trắng xóa làm nổi bật những tảng đá dàn bày thế trận, tảng nào, hòn nào, “trông cũng ngỗ nghịch” và như những vị tướng “có vị trông oai phong lẫm liệt”; “có vị thì như đang hất hàm bắt cái thuyền phải xưng tên xưng tuổi trước khi giao chiến”…

+ Những tri thức về quân sự, về võ thuật, thể dục thể thao, điện ảnh… của tác giả được dịp ném ra để diễn tả sự độc ác, xảo quyệt hết sức nguy hiểm của con thác.

Kết luận: Tính cách hung bạo của sông Đà cho thấy: thiên nhiên Tây Bắc thật hùng vĩ và tình yêu của Nguyễn Tuân đối với Sông Đà thật bao la.

b. TÍNH CÁCH TRỮ TÌNH

- Tha thiết gọi con sông Đà là cố nhân đi xa thì nhớ nhung, gặp lại thì mừng vui khôn xiết.

- Vì yêu sông Đà nên tác giả không bỏ qua cơ hội ngắm nhìn “cái dây thừng ngoằn ngoèo dưới chân mình kia…”. "Con sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai và cuồn cuộn khói núi Mèo đốt nương xuân”.

-> Nghệ thuật nhân hóa đã được mở ra tuyệt đối làm người đọc dường như không còn nhận ra đây là con sông nữa mà là một mỹ nhân đang làm duyên làm dáng với Tây Bắc.

- Những sắc màu khác nhau của Sông Đà theo từng mùa mang vẻ đẹp riêng. Qua làn mây mùa xuân, “Sông Đà xanh màu ngọc bích”. Qua ánh nắng mùa thu “Sông Đà lừ lừ chín đỏ như da mặt người bần đi vì rượu bữa”.

-> Nhân hóa và so sánh tạo cho người đọc không ghê rợn trước màu đỏ mà ngược lại rất thích thú bởi màu nước sông Đà mang vẻ đẹp của màu đỏ rất đáng yêu trên mặt người “bầm đi vì rượu bữa”.

- Nguyễn Tuân dùng những hình ảnh dịu dàng trong sáng nhất để tả đôi bờ sông Đà, nói sông Đà như một "cố nhân"…

c/ NGHỆ THUẬT MIÊU TẢ CON SÔNG ĐÀ:

Ngôn ngữ đặc sắc, sử dụng nhiều ngôn ngữ của nhiều lĩnh vực; văn phong khoa học; nhiều biện pháp tu từ: nhân hoá, so sánh…

3. ĐÁNH GIÁ:

- Khẳng định vẻ đẹp sông Đà

- Ngợi ca tài năng, tình yêu quê hương đất nước của nhà văn NguyễnTuân

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.