Bàn về thơ, Chế Lan Viên cho rằng: Thơ cần có hình cho người ta thấy, có ý cho người ta nghĩ

Câu hỏi số 749499:

Vận dụng cao

Bàn về thơ, Chế Lan Viên cho rằng: Thơ cần có hình cho người ta thấy, có ý cho người ta nghĩ và cần có tình để rung động trái tim.

Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy làm sáng tỏ qua bài thơ Thu về một nửa của Võ Văn Trực.

Thu về một nửa

Anh mở cửa ra

Thơm thảo quả... ai vừa tới gọi?

Thoáng gió mơ hồ như bàn tay mát rợi

Dắt tâm tư đi suốt chân trời.

Đám mây huyền ảo xa vời

Nửa trắng xốp nửa viền màu tím ngát

Như kỷ niệm rất gần như nỗi chờ xa lắc

Mùa thu về rồi đó ư em?

Anh cầm trên tay tiếng hót chim khuyên

Đang đọng lại ngọt lừ trong quả chín

Một nửa quả mùa thu chưa kịp đến

Còn mịn xanh sắc vỏ đợi bồi hồi.

Anh cầm trên tay giọt nắng vàng tươi

Lá lốm đốm thu mới về bỡ ngỡ

Một nửa màu xanh còn ấm nhựa

Cuống lá run lưu luyến đậu trên cành.

Anh vội vàng đi hết lòng anh

Mà thu đến cứ ngập ngừng trước cửa

Anh muốn hoá cánh chim ngàn bạt gió

Gọi thu về trọn vẹn giữa chiều nay.

Võ Văn Trực.(Tuyển tập thơ Việt Nam 1975 – 2000, NXB Hội Nhà văn, 2000),

* Chú thích:

Võ Văn Trực (1936 - 2019) quê huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An. Ông viết nhiều thể loại: thơ, văn, bút ký và biên khảo. Võ Văn Trực là tác giả nhiều tập thơ trong đó có Trăng phù sa, được giải thưởng Hội văn nghệ Hà Nội năm 1983.

Bàn về thơ, Chế Lan Viên cho rằng: Thơ cần có hình cho người ta thấy, có ý cho người ta nghĩ và cần có tình để rung động trái tim.

Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy làm sáng tỏ qua bài thơ Thu về một nửa của Võ Văn Trực.

Thu về một nửa

Anh mở cửa ra

Thơm thảo quả... ai vừa tới gọi?

Thoáng gió mơ hồ như bàn tay mát rợi

Dắt tâm tư đi suốt chân trời.

Đám mây huyền ảo xa vời

Nửa trắng xốp nửa viền màu tím ngát

Như kỷ niệm rất gần như nỗi chờ xa lắc

Mùa thu về rồi đó ư em?

Anh cầm trên tay tiếng hót chim khuyên

Đang đọng lại ngọt lừ trong quả chín

Một nửa quả mùa thu chưa kịp đến

Còn mịn xanh sắc vỏ đợi bồi hồi.

Anh cầm trên tay giọt nắng vàng tươi

Lá lốm đốm thu mới về bỡ ngỡ

Một nửa màu xanh còn ấm nhựa

Cuống lá run lưu luyến đậu trên cành.

Anh vội vàng đi hết lòng anh

Mà thu đến cứ ngập ngừng trước cửa

Anh muốn hoá cánh chim ngàn bạt gió

Gọi thu về trọn vẹn giữa chiều nay.

Võ Văn Trực.

(Tuyển tập thơ Việt Nam 1975 – 2000,

NXB Hội Nhà văn, 2000),

* Chú thích:

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:749499

Phương pháp giải

- Phân tích (Phân tích đề để xác định thể loại, yêu cầu, phạm vi dẫn chứng).

- Sử dụng các thao tác lập luận (phân tích, tổng hợp, bàn luận,…) để tạo lập một văn bản nghị luận văn học.

Giải chi tiết

Yêu cầu chung:

- Đoạn văn nghị luận xã hội khoảng 600 chữ, đầy đủ ba phần mở đoạn, thân đoạn, kết đoạn; không mắc các

lỗi dùng từ, đặt câu.

- Nội dung: Làm sáng tỏ vấn đề: Thơ cần có hình cho người ta thấy, có ý cho người ta nghĩ và cần có tình để rung động trái tim qua bài thơ Thu về một nửa của Võ Văn Trực.

Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách, sau đây là gợi ý của Ban chuyên môn Tuyensinh247.com

1. Mở bài:

- Giới thiệu ý kiến và vấn đề cần nghị luận: Bàn về thơ, Chế Lan Viên cho rằng: “Thơ cần có hình cho người ta thấy, có ý cho người ta nghĩ và cần có tình để rung động trái tim.” + Giới thiệu hai bài thơ: Thu về một nửa – Võ Văn Trực

2. Thân bài:

2.1. Giải thích ý kiến:

“Thơ cần có hình cho người ta thấy, có ý cho người ta nghĩ và cần có tình để rung động trái tim.”

– “Thơ cần có hình”: Thơ cần có hình ảnh (thiên nhiên, cuộc sống, con người…) để biểu hiện cảm xúc, tư tưởng của nhà thơ. Đây là phương diện hình thức thơ.

– “Thơ cần có ý”: (ý nghĩa nội dung, tư tưởng của thi phẩm); có tình (tình cảm, cảm xúc). Đây là phương diện nội dung thơ.

– Ý nghĩa câu nói: Tác phẩm thơ cần có sự kết hợp hài hòa giữa hình, ý, tình (hình ảnh, tư tưởng, tình cảm, cảm xúc…). Hay nói cách khác, bài thơ cần kết hợp cả hai phương diện nội dung và hình thức.

2.2. Bình luận

– Đặc trưng của văn chương nói chung và thơ ca nói riêng là phản ánh, biểu đạt thông qua hình tượng nghệ thuật. Không có các hình tượng, thế giới tinh thần không thể biểu hiện cụ thể, nhà thơ không thể truyền dẫn thông điệp nội dung, tư tưởng, tình cảm một cách trọn vẹn, ấn tượng đến người đọc.

– Thơ ca thuộc phương thức trữ tình, thiên về biểu hiện thế giới chủ quan của con người bằng nhiều cách thức khác nhau nhằm biểu đạt những trạng thái tư tưởng, tình cảm và ý nghĩa phức tạp, đa dạng. Mỗi tác phẩm đều mang một ý nghĩa tư tưởng, thông điệp nhất định đòi hỏi người đọc phải căn cứ vào hình, ý, tình mới cảm nhận được.

- Hình ảnh (có thể là hình ảnh thiên nhiên, cuộc sống, con người…) những hình ảnh đó phải chọn lọc, đặc sắc, có sức khái quát, chân thực, đa nghĩa, nhằm để lại ấn tượng, dấu ấn sâu sắc.

- Ý, tình (tư tưởng, cảm xúc, tình cảm..) phải trong sáng, tiến bộ, có tính nhân văn, hướng con người tới các giá trị Chân – Thiện – Mĩ…

- Cảm xúc trong thơ phải mãnh liệt, chân thành, nhà thơ phải lựa chọn được những hình ảnh phù hợp để biểu đạt nội dung tư tưởng, cảm xúc một cách tự nhiên, sâu sắc có sức lay động lớn lao.

→ Tác phẩm văn học nói chung, thơ ca nói riêng chỉ hay khi có sự kết hợp hài hòa giữa hình, ý, tình (nội dung và hình thức).

2.3. Chứng minh:

- Bức tranh mùa thu hiện lên thật đẹp đẽ:

+ Gió mát rượi.

+ Đám mây huyền ảo, trắng xốp nửa viền màu tím ngát

+ Âm thanh của tiếng chim vành khuyên.

+ Hình ảnh của lá thu vàng một nửa, của lá vàng rơi

+ ..

=> Mùa thu đã về trước ngõ, còn đang ngập ngừng, chưa bước hẳn sang thu.

- Từ “một nửa” được lặp lại hai lần trong bài thơ. Dụng ý của tác giả khi lặp lại từ “một nửa” là: thể hiện cấu tứ cho bài thơ về nội dung mùa thu đang chuyển giao trong đất trời quê hương, nội dung đó gắn bó xuyên suốt từ đầu đến cuối bài thơ, đem đến cho người đọc những cảm nhận thống nhất, hợp lí về những điều mà tác giả gửi gắm. Thể hiện nội dung, tư tưởng chủ đạo của bài thơ là cảm xúc xốn xang, xúc động của tác giả khi mùa thu đến, khao khát của nhà thơ về việc cảm nhận thu từ trạng thái nguyên sơ nhất (“một nửa”) cho đến sự trọn vẹn của thu mà tác giả đề cập đến ở khổ thơ cuối (“trọn vẹn”). Thể hiện tấm lòng yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu người tha thiết của tác giả, điều này khiến nhà thơ cảm nhận được những vẻ đẹp bình dị, tự nhiên nhất của đất trời tạo vật.

- Bài thơ đã cho thấy:

+ Bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp.

+ Tình yêu thiên nhiên, trân trọng và nắm bắt từng khoảnh khắc thiên nhiên.

+ Khao khát nắm trọn từng khoảnh khắc đẹp của đất trời. Điều này được thể hiện rất rõ trong khổ cuối. Tác giả nhận ra được những lưu luyến, bịn rịn của mùa hè còn vương lại trong những vẻ đẹp của đất trời, từ đó nhận thấy mùa thu dường như vẫn còn ngập ngừng, chưa muốn sang. Đó là cái nhìn rất đỗi tinh tế, tự nhiên của một người dành trọn trái tim mình cho tình yêu thiên nhiên. Tuy nhiên, trong thẳm sâu suy nghĩ của nhân vật trữ tình, mùa thu đẹp nhất vẫn là trạng thái “trọn vẹn” vì tấm lòng người cũng muốn trọn vẹn như thế (“Anh vội vàng đi hết lòng anh/ Mà thu đến ngập ngừng trước cửa). Người đọc có thể liên tưởng dường như đây không còn chỉ là câu chuyện về tình yêu thiên nhiên đơn thuần nữa, mà đã trở thành lời nhắn gửi, lời nhắc nhở “ai đó” hãy đừng “ngập ngừng trước cửa” nữa, hãy mạnh dạn, hãy đón nhận tình cảm đẹp mà nhân vật trữ tình dành cho.

- Đặc sắc về nghệ thuật:

+ Thể thơ tự do, linh hoạt nhịp, vần giúp tác giả dễ dàng bộc lộ tình cảm, cảm xúc.

+ Hình ảnh thơ đặc sắc, đẹp.

+ Lặp lại từ “một nửa” làm nổi bật chủ đề của tác phẩm.

+ Ngôn ngữ tinh tế, giàu giá trị biểu cảm.

+ Sử dụng linh hoạt các biện pháp tu từ: so sánh, ẩn dụ, điệp, …

2.4. Đánh giá, nâng cao, mở rộng vấn đề.

– Chính hình, ý, tình làm nên sức sống cho các tác phẩm trên. Mỗi tác phẩm thành công là sự kết hợp hài hòa của nội dung và hình thức.

– Quan niệm thơ của Chế Lan Viên rất đúng đắn, sâu sắc, có ý nghĩa không chỉ với người sáng tác mà với cả người tiếp nhận. Từ thấy đến nghĩ đến rung động là hành trình hình thành của tác phẩm thơ và cũng là hành trình đánh thức người đọc của thi phẩm. Bởi vậy, trong sáng tạo nghệ thuật mỗi nhà thơ phải có thực tài, thực tâm mới làm nên sự sống cho tác phẩm. Độc giả cũng phải mở lòng mình để cảm nhận sâu cái hay, cái đẹp của thi phẩm trên cả hai phương diện nội dung và hình thức nghệ thuật.

– Nhận định là bài học cho bản thân khi tiếp nhận văn chương và sự trân trọng với những tác phẩm văn học, tài năng sáng tạo và tình cảm mà người nghệ sĩ gửi gắm.

3. Kết bài: Khẳng định lại vấn đề, khẳng định giá trị của ai bài thơ: Có sự kết hợp hài hòa giữa hình, ý, tình (nội dung và hình thức).

PH/HS 2K10 THAM GIA NHÓM ĐỂ CẬP NHẬT ĐIỂM THI, ĐIỂM CHUẨN MIỄN PHÍ!

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> Học trực tuyến lớp 9 và Lộ trình UP10 trên Tuyensinh247.com Đầy đủ khoá học các bộ sách: Kết nối tri thức với cuộc sống; Chân trời sáng tạo; Cánh diều. Lộ trình học tập 3 giai đoạn: Học nền tảng lớp 9, Ôn thi vào lớp 10, Luyện Đề. Bứt phá điểm lớp 9, thi vào lớp 10 kết quả cao. Hoàn trả học phí nếu học không hiệu quả. PH/HS tham khảo chi tiết khoá học tại: Link