Đọc văn bản sau: (Tóm tắt: Vở kịch xoay quanh gia đình thầy Thông Thu, một

Đọc văn bản sau:

(Tóm tắt: Vở kịch xoay quanh gia đình thầy Thông Thu, một viên chức khá giả tại Hà Nội. Sau cái chết của người cha, các thành viên trong gia đình thầy Thông Thu dần sa vào lối sống buông thả, xa rời những giá trị truyền thống. Thầy Thông Thu đắm chìm trong cờ bạc, rượu chè, hát xướng, đánh mất chính mình; vợ ông mê tín dị đoan; con cái thì lười biếng, đua đòi… đến nỗi bại sản. Thầy Thông Thu toan uống thuốc độc tự tử thì thầy giáo kịp thời ngăn cản…)

Thày Thông: Giải cứu nhà ta rồi, mẹ ạ! Thằng Hạ nó đi tưởng đã mất tích, mà ra nó buôn bán nên giàu nên có ở bên Lào. Nó gửi thơ này về trước, nó cũng về sau. Sự đường xa mang tiền không tiện, nên nó gửi trước về cái măng đa sáu nghìn đây.

Cụ Thông: Thế à con! Thế thì phúc nhà ta quá rồi, các con ơi!

Thày Thông: Nhưng giá không có bác giáo này thời bây giờ con đâu mà được trông thấy cái cảnh tượng một nhà vui vẻ thế này, mẹ hỏi bác ấy thì biết.

(Cô Thông, có Huệ đều ngơ ngác nhìn thày giáo).

Thày giáo: Thưa cụ, con lại chơi thấy bác Thông đang sắp uống thuốc độc để quyên sinh, may con giằng được cốc hất đi. Con đang lấy lời phải lẽ trái mà khuyên can bác thì cái thơ quý hóa này cũng vừa tới. May làm sao! Đó cũng là phúc nhà ta to nên danh dự hầu mất lại còn nguyên, cơ nghiệp hầu hết đã có người khôi phục sẵn. Hôm nay con mang lòng sầu não đến chơi với bác Thông, mà lại được dự cái quang cảnh vui vẻ độc nhất vô song này, lấy làm khoái lạc vô hạn.

Cụ Thông: Thế ra thấy đã cứu được con tôi! Ơn thầy bằng non biển, tôi không bao giờ dám quên!

Thày giáo: Lạy cụ, cụ dạy quá lời. Thấy người không quen biết như thế cũng còn phải cứu, huống hồ anh em có nghĩa, xin cụ đừng dạy quá!

Cụ Thông: Thầy giáo ơi, nhà tôi suýt mất danh dự, suýt tan cơ nghiệp là vì tôi mải mê đồng bóng, tiêu pha quá, trễ biếng việc gia đình đấy, thầy ạ! Nay may mà lại hồi phục được như xưa, tôi quyết chí tu tại gia mà tôi thề rằng xa hẳn những nơi quàng xiên nhảm nhí.

Thày giáo: Bẩm cụ, cụ nghĩ vậy, thật là chí phải. Cổ nhân đã có câu: "Thứ nhất tu tại gia", ở nhà tu nhân tích đức, làm điều lành, lánh điều dữ, cách tu đó quả là tốt nhất. Nếu trong lòng độc ác, tham lam, dù cho lễ bái quanh năm chăng nữa, cũng không rửa được hết tội, huống chi chỉ cầu phúc cho mình. Ở hiền gặp lành, làm phúc tự nhiên có phúc.

Thày giáo: Bẩm cụ, cụ quyết chí xa lánh những nơi đồng bóng thực là chí phải.

Thày Thông: Thưa mẹ, con lĩnh ngay cái măng đa này và con đem xuống giả mõ tòa, kẻo họ đem yết thị dán thông báo còn chi là danh dự. Bác giáo đi chơi với tôi cho vui.

(Hạ màn)

Trích Chén thuốc độc - Vũ Đình Long, Tổng tập Văn học Việt Nam trang 73-74,

NXB Khoa học Xã hội)

Chú thích:

Măng đa: phiếu chuyển tiền gửi qua bưu điện

Mõ toà: người giữ việc báo tin và thi hành các quyết định của tòa án trong xã hội cũ

Thực hiện các yêu cầu:

Trả lời cho các câu 1, 2, 3, 4, 5 dưới đây:

Câu hỏi số 1:

Nhận biết

Tình huống đảo ngược bất ngờ của đoạn trích trên là gì?

Xem lời giải

Câu hỏi:750419

Phương pháp giải

Căn cứ bài đọc hiểu, kiến thức về tình huống, phân tích.

Tình huống đảo ngược là 1 thủ pháp nghệ thuật

Tạo ra 1 tình huống trái ngược với dự đoán của độc giả

Tạo nên sự bất ngờ, lôi cuốn, diễn đạt dụng ý nghệ thuật của tác giả

Giải chi tiết

Thằng Hạ, người con trai được cho là đã mất tích, bất ngờ chuẩn bị trở về. Không chỉ trở về, cậu còn mang theo một khoản tiền lớn kiếm được nhờ tài buôn bán để trả hết nợ nần cho gia đình.

Sự thay đổi ngoạn mục: từ một gia đình lâm vào cảnh khốn khó, tuyệt vọng, giờ đây họ lại được sống trong hạnh phúc và ấm no - mang lại một kết thúc hoàn toàn khác so với những gì người đọc dự đoán ban đầu.

Câu hỏi số 2:

Thông hiểu

Giải thích câu tục ngữ “ở hiền gặp lành” trong đoạn trích.

Xem lời giải

Câu hỏi:750420

Phương pháp giải

Căn cứ bài nội dung câu tục ngữ, phân tích.

Thể hiện kinh nghiệm về thiên nhiên, lao động sản xuất, con người…

Ngắn gọn, có nhịp điệu, hình ảnh

Thường có 2 vế trở lên, các vế đối xứng nhau về hình thức và nội dung

Giải chi tiết

- Ở hiền: sống, làm những điều tốt, những điều tốt đẹp, lương thiện

- Gặp lành: gặp những điều may mắn, tốt đẹp

=> Câu tục ngữ "Ở hiền gặp lành" là một trong những câu nói quen thuộc trong văn hóa Việt Nam và mang ý nghĩa khuyên bảo con người nên năng tích đức, hành thiện. Câu tục ngữ thể hiện quan niệm về nhân quả trong cuộc sống. Làm việc tốt sẽ được đền đáp bằng những điều tốt đẹp, tạo nhiều phúc đức, và ngược lại, làm điều xấu sẽ nhận lại những hậu quả xấu.

Câu hỏi số 3:

Thông hiểu

Ngôn ngữ của các nhân vật trong đoạn trích có đặc điểm gì? Nó phản ánh tính cách, địa vị xã hội của từng nhân vật như thế nào?

Xem lời giải

Câu hỏi:750421

Phương pháp giải

Căn cứ bài đọc hiểu, phân tích ngôn ngữ nhân vật và rút ra kết luận.

Giải chi tiết

- Thầy Thông: sử dụng những câu từ như "giải cứu nhà ta rồi", "giá không có bác giáo này", "tôi không bao giờ dám quên"... thể hiện sự biết ơn sâu sắc đối với thầy giáo cũng như sự hối hận, ân hận khi nhận ra lỗi lầm của mình. Ngôn ngữ của thầy Thông cho thấy ông là người có học thức, biết chữ nghĩa, nhưng lại sa vào những thói hư tật xấu. Sau khi tỉnh ngộ, ông thể hiện sự tôn trọng và biết ơn đối với người có học thức như thầy giáo.

- Cụ Thông: ngôn ngữ đơn giản, mộc mạc, thể hiện sự chân chất, thật thà như "thế à con", "thế thì phúc nhà ta quá rồi", "ơn thầy bằng non biển"... thể hiện sự ngạc nhiên, vui mừng và biết ơn. Cho thấy đây là người sống tình cảm, trọng nghĩa khí, đại diện cho những giá trị truyền thống của gia đình.

- Thầy giáo: trang trọng, lịch sự, thể hiện sự hiểu biết sâu rộng về đạo lý và nhân sinh như "lời phải lẽ trái", "chí phải", "cổ nhân đã có câu"... thể hiện sự uyên bác và đạo đức. Ngôn ngữ của thầy giáo cho thấy ông là một người trí thức, có tấm lòng nhân hậu và luôn sẵn sàng giúp đỡ người khác, thế hiện những giá trị tốt đẹp trong xã hội.

- Cô Thông và cô Huệ: ngôn ngữ của hai cô con gái được miêu tả qua hành động "ngơ ngác nhìn thầy giáo", “có dáng vui mừng”. Điều này cho thấy họ chưa hiểu rõ tình hình và chưa có nhiều phản ứng trước những diễn biến phức tạp của câu chuyện, cho thấy họ còn trẻ, thiếu kinh nghiệm sống và dễ bị ảnh hưởng bởi hoàn cảnh gia đình.

Câu hỏi số 4:

Thông hiểu

Theo anh/chị, tại sao trong đoạn trích trên tác giả lại nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc "tu tại gia"?

Xem lời giải

Câu hỏi:750422

Phương pháp giải

Căn cứ nội dung bài đọc, phân tích và xác định câu trả lời.

Giải chi tiết

Việc nhấn mạnh đến "tu tại gia" là một lời cảnh tỉnh, một lời kêu gọi mọi người cần thay đổi lối sống, quay về với những giá trị truyền thống cốt lõi.

- Tác giả muốn khẳng định rằng đạo đức là nền tảng của một cuộc sống hạnh phúc và viên mãn. Việc "tu tại gia" chính là cách tu dưỡng bản thân tốt nhất và hiệu quả nhất: bắt đầu từ gia đình, từ những việc làm hàng ngày, từ cách đối xử với người thân trong gia đình.

- Gia đình là tế bào của xã hội, là nơi mỗi người hình thành nhân cách, đạo đức. Việc tu dưỡng bản thân ngay tại gia đình giúp củng cố nền tảng đạo đức cho xã hội.

- Thay vì tìm kiếm những giải pháp bên ngoài, việc "tu tại gia" nhấn mạnh đến việc thay đổi từ bên trong con người.

- Tác giả lên án những hành vi mê tín dị đoan, đồng bóng gây ảnh hưởng đến gia đình và xã hội

Câu hỏi số 5:

Vận dụng

Theo anh/chị, qua nội dung văn bản trên, tác giả muốn gửi gắm những giá trị nào trong cuộc sống?

Xem lời giải

Câu hỏi:750423

Phương pháp giải

Căn cứ nội dung bài đọc, phân tích và xác định câu trả lời.

Giải chi tiết

Qua đoạn trích "Chén thuốc độc" của Vũ Đình Long, tác giả gửi gắm nhiều giá trị sống sâu sắc, đáng suy ngẫm:

- Giá trị của gia đình: gia đình là nơi nuôi dưỡng tình cảm, là chỗ dựa tinh thần vững chắc cho mỗi người. Khi gia đình gặp vấn đề, mỗi thành viên đều chịu tổn thương sâu sắc. Việc đoàn tụ và giữ gìn hạnh phúc gia đình là điều vô cùng quan trọng.

- Giá trị của truyền thống: truyền thống tốt đẹp của dân tộc là những giá trị cần được giữ gìn và phát huy. Việc xa rời truyền thống có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, không chỉ cho cá nhân mà còn cho cả cộng đồng.

- Giá trị của sự tỉnh táo: con người cần phải tỉnh táo trước những cám dỗ của cuộc sống, tránh xa những thói hư tật xấu.

- Giá trị của lòng tốt và sự giúp đỡ: lòng tốt và sự giúp đỡ của những người xung quanh có ý nghĩa rất lớn. Nhờ sự giúp đỡ của thầy giáo, gia đình thầy Thông đã vượt qua khó khăn và tìm lại được hạnh phúc.

- Giá trị của sự ăn năn và sửa chữa: khi mắc phải sai lầm, con người cần biết sám hối và sửa chữa một cách chân thành sẽ giúp chúng ta tìm lại được sự bình yên trong tâm hồn,…

Quảng cáo

PH/HS 2K10 THAM GIA NHÓM ĐỂ CẬP NHẬT ĐIỂM THI, ĐIỂM CHUẨN MIỄN PHÍ!

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> Học trực tuyến lớp 9 và Lộ trình UP10 trên Tuyensinh247.com Đầy đủ khoá học các bộ sách: Kết nối tri thức với cuộc sống; Chân trời sáng tạo; Cánh diều. Lộ trình học tập 3 giai đoạn: Học nền tảng lớp 9, Ôn thi vào lớp 10, Luyện Đề. Bứt phá điểm lớp 9, thi vào lớp 10 kết quả cao. Hoàn trả học phí nếu học không hiệu quả. PH/HS tham khảo chi tiết khoá học tại: Link