Đọc văn bản sau: Nguyễn Minh Châu và cuộc đối thoại với điện ảnh Sáng tác của Nguyễn Minh
Đọc văn bản sau:
Nguyễn Minh Châu và cuộc đối thoại với điện ảnh
Sáng tác của Nguyễn Minh Châu cũng sớm bén duyên với nghệ thuật thứ bảy. Với năm tác phẩm văn học được chuyển thể thành phim điện ảnh là Mảnh trăng cuối rừng, Cơn giông, Cỏ lau, Khách ở quê ra, Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành, và một tác phẩm khác là Chiếc thuyền ngoài xa trở thành nguồn cảm hứng dồi dào sống động cho trào lưu làm phim ngắn trong các nhóm học sinh phổ thông, Nguyễn Minh Châu trở thành một trong những nhà văn Việt Nam hiện đại có “gia tài” điện ảnh đáng kể bên cạnh khối di sản văn học phong phú. […] Vậy, những yếu tố nào đã tạo ra lực từ trường thu hút các nhà làm phim tìm đến trang văn Nguyễn Minh Châu? Thật khó lí giải hết. Song, có ba yếu tố cơ bản: sự tìm tòi, sáng tạo không ngừng nghỉ; tính thời đại trong các câu chuyện; tính điện ảnh trong từng tác phẩm của nhà văn.
1. Trước hết, ở từng giai đoạn của văn học, tương ứng với từng giai đoạn của lịch sử đất nước, Nguyễn Minh Châu đều có những tác phẩm mang giá trị mở đường cho quá trình đổi mới của nền văn học dân tộc. Đó hẳn là một sự “bảo chứng” quan trọng đầu tiên để gợi dẫn các nhà làm phim tìm đến sáng tác của Nguyễn Minh Châu.
[…]
2. Tác phẩm có mang hơi thở của thời đại? Đó là một câu hỏi luôn được đặt ra, một yếu tố quan trọng góp phần tạo nên sự thành công của một sản phẩm điện ảnh. Các đạo diễn luôn tìm thấy tính thời đại trong các câu chuyện Nguyễn Minh Châu kể trên các trang văn của mình. Sinh thời, Nguyễn Minh Châu vẫn luôn trăn trở: “Người viết văn là một người rất nặng nợ với đời. Cuộc đời của anh ta là một cuộc đời không bao giờ được phép ngừng lăn lộn trong cuộc sống thực tế, không bao giờ ngừng quan sát và nghiên cứu xã hội, và, trong khi chăm chú đọc cái cuốn sách khổng lồ đó, anh ta phải đặt hết tất cả tâm hồn và trí tuệ của mình vào, phải tỏ rõ chính kiến và lập trường của mình trước mỗi một sự việc, mỗi một hoàn cảnh, mỗi một con người.”(4) Quá trình lăn lộn giữa đời đã giúp nhà văn chuyển nguồn nhựa sống đậm sắc màu hiện thực vào mạch nguồn văn chương của mình để mỗi trang viết của ông đều nóng hổi hơi thở thời đại. Văn Nguyễn Minh Châu không chỉ chứa đựng không khí của cuộc sống đã và đang diễn ra mà còn có hình hài của cuộc sống sẽ đến trong tương lai. Điều ấy, nhà văn không chỉ gửi gắm qua những nhân vật chính mà người đọc còn có thể nhận thấy ngay ở những nhân vật phụ, thậm chí, một nhân vật không rõ tên riêng. Ph. trong truyện Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành (khi chuyển thể thành phim Người đàn bà mộng du, nhân vật được đạo diễn đặt cho cái tên hoàn chỉnh: Phiên) là một ví dụ.
[…] Hơn thế nữa, nhà văn còn hướng đến phương thức trần thuật phức tạp, kĩ thuật dòng ý thức, lối tư duy của tiểu thuyết được nén trong khuôn khổ truyện ngắn… Sau này, đây được đánh giá là những phương thức, kĩ thuật của văn học hậu hiện đại mà các nhà văn đương đại Việt Nam không còn xa lạ. Không còn nghi ngờ gì nữa, mỗi văn phẩm của Nguyễn Minh Châu không chỉ ấm nóng hơi thở đời sống xã hội mà còn sục sôi nhịp đập của đời sống nghệ thuật. Hẳn đó cũng là điều mà các nhà làm phim không ngừng tìm kiếm, bởi lẽ điện ảnh, cũng như văn học hay các loại hình nghệ thuật khác, đều luôn phải tương thích với không khí thời đại, và chắc chắn không thể tách rời khỏi dòng chảy của thực tại hiện hữu, nơi mà mỗi con người vẫn đang bộn bề với những niềm vui nỗi buồn của họ.
3. Cùng với tính sáng tạo, tính thời đại thì chất điện ảnh là một yếu tố không thể thiếu để tác phẩm của Nguyễn Minh Châu được các đạo diễn lựa chọn chuyển thể. Chất điện ảnh trong sáng tác của Nguyễn Minh Châu thể hiện ở hai phương diện chính yếu: có câu chuyện đáp ứng được đặc trưng tự sự của điện ảnh với những tình tiết, cao trào, thắt – mở nút; và có những nhân vật có tính cách, có số phận, có đời sống nội tâm (thậm chí không thể lẫn với bất kì nhân vật nào như Quỳ trong Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành).
Trong năm tác phẩm được chuyển thể, Nguyễn Minh Châu đã xây dựng được những cốt truyện thuộc nhiều mẫu truyện điển hình sau: “cuộc đuổi bắt”, “một số phận không thể trốn thoát”, “bi kịch về sự mất mát”, “tình tay ba”(5). Những mẫu truyện ấy có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc đan lồng trong một tác phẩm, đóng vai trò mở đường cho các nhà làm phim khai phá để hướng tới xây dựng kịch bản điện ảnh.
Về phương diện nhân vật, mỗi truyện ngắn của Nguyễn Minh Châu đều có những hình mẫu riêng không thể trộn lẫn. Điển hình như Nguyệt, Lãm (Mảnh trăng cuối rừng) là hình tượng đẹp ngay trong bom đạn chiến tranh. Họ không ngừng tìm kiếm, “đuổi bắt”, chờ đợi nhau dù chưa một lần gặp mặt, đã trở thành minh chứng cho giá trị của tình yêu và niềm tin vượt lên mọi hoàn cảnh… Thăng, Quang (Cơn giông) điển hình cho những người lính trong sự tàn khốc của cuộc chiến phải đấu tranh giữa trung thành hay phản bội, lựa chọn nào cũng đầy máu và nước mắt, để rồi khi sống sót trở về họ vẫn phải chịu những cơn dư chấn tinh thần. Quỳ trong Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành tạo ấn tượng mạnh cho độc giả/ khán giả về kiểu nhân vật chấn thương đặc biệt luôn bị quá khứ lôi tuột vào những cơn mộng du, với rất nhiều ẩn số cần được khám phá, lí giải. Lực (Cỏ lau) cũng là người trở về từ chiến trường như Quỳ nhưng lại nhức nhối với những giằng xé riêng đầy kịch tính. Lão Khúng (Khách ở quê ra) chỉ là người lao động nghèo giữa đời thường mà dòng ý thức của lão đã đưa người đọc vào hành trình khám phá bao vấn đề nóng hổi của thời đại.
Những tư tưởng, trải nghiệm đó của nhà văn đã trở thành những chất vấn mãnh liệt trong các phim chuyển thể, khiến cho mỗi bộ phim, bên cạnh dấu ấn văn chương, còn có sức hấp dẫn riêng của nghệ thuật điện ảnh. Qua phim chuyển thể, người đọc có thể đọc lại, cảm nhận lại tác phẩm văn học của Nguyễn Minh Châu, vừa qua góc nhìn của nhà làm phim, vừa từ chính trải nghiệm và cảm xúc cá nhân. Hơn thế, độc giả không thể không một lần nữa trăn trở với những nỗi đau, những khát vọng, những sự tan vỡ, những điều không trọn vẹn cũng như vẻ đẹp bất tận của tình người được Nguyễn Minh Châu chia sẻ trong “trang giấy trước đèn” của mình.
Thực hiện các yêu cầu:
Trả lời cho các câu 1, 2, 3, 4, 5 dưới đây:
Căn cứ các thể loại đã học.
Căn cứ bài đọc hiểu.
Căn cứ bài đọc hiểu, phân tích.
Căn cứ bài đọc hiểu, phân tích.
Phân tích.
Quảng cáo
Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí
>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Hỗ trợ - Hướng dẫn
-
024.7300.7989
-
1800.6947
(Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)
Email: lienhe@tuyensinh247.com
