Tel: 024.7300.7989 - Phone: 1800.6947 (Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)

Thi thử toàn quốc cuối HK1 lớp 10, 11, 12 tất cả các môn - Trạm số 1 - Ngày 20-21/12/2025 Xem chi tiết
Giỏ hàng của tôi
Trang chủ
Luyện thi đại học môn văn

Điều gì tạo nên một thiên tài? [1] Thiên tài là sự kết hợp

Điều gì tạo nên một thiên tài?

[1] Thiên tài là sự kết hợp của cả yếu tố bẩm sinh và môi trường sống. Những người được coi là thiên tài nhìn chung đều có chỉ số thông minh IQ cao, tính tò mò và khả năng sáng tạo tuyệt vời.

 [2] Có lẽ đối với các vận động viên, thiên tài là người giành được huy chương Olympic. Trong lĩnh vực giải trí, một thiên tài có thể định nghĩa là người đã đạt danh hiệu EGOT – hoặc người sở hữu cả bốn giải thưởng nghệ thuật cao quý nhất bao gồm Emmy (lĩnh vực truyền hình), Grammy (âm nhạc), Oscar (phim) và Tony (nhạc kịch). Đối với Hiệp hội quốc tế Mensa bao gồm các thành viên có trí thông minh cao, những người đạt điểm cao hơn 98% dân số thế giới trong bài kiểm tra IQ hoặc bài kiểm tra trí thông minh tiêu chuẩn khác có thể được coi là thiên tài.

Định nghĩa phổ biến nhất về thiên tài phù hợp với cách tiếp cận của Hiệp hội quốc tế Mensa, đó là “một người có trí thông minh đặc biệt”.

[3] […] Về mặt thống kê, bạn phải là một thiên tài để đủ điều kiện gia nhập Hiệp hội quốc tế Mensa, với trí thông minh thuộc nhóm 2% những người có chỉ số IQ cao nhất thế giới. Tuy nhiên, Lawlis cho biết ngay cả những bài kiểm tra dùng để đánh giá chỉ số IQ cũng có thể vô tình loại trừ một số người xuất sắc và tài năng nhất.

“Các bài kiểm tra IQ không thể đánh giá toàn bộ trí thông minh của một người vì chúng dựa trên những câu hỏi đã có sẵn câu trả lời. Trí thông minh thực sự bắt nguồn từ việc suy nghĩ sáng tạo, và bạn không thể kiểm tra điều đó”, Lawlis nói. “Khi một số người có trí tuệ vượt trội làm bài kiểm tra đánh giá chỉ số IQ, thay vì họ hướng sự chú ý của mình vào câu trả lời đúng, họ nghĩ về nhiều câu trả lời khác cũng có thể áp dụng được, vì vậy họ thường bối rối và làm bài rất kém”.

[4] Thiên tài – sự kết hợp giữa trí thông minh, sự sáng tạo và đóng góp cho xã hội – rất khó định nghĩa một cách chính xác, theo Dean Keith Simonton, giáo sư tâm lý học tại Đại học California, Davis (Mỹ). […]

“Tài năng là khi bạn bắn trúng mũi tên vào tấm bia không ai có thể bắn trúng. Thiên tài là khi bạn bắn trúng mũi tên vào tấm bia không ai nhìn thấy được”, Simonton dẫn lời triết gia nổi tiếng người Đức Arthur Schopenhauer sống ở thế kỷ 19. Nói một cách dễ hiểu hơn, tài năng là khi bạn làm điều gì đó mà người khác không thể làm. Còn thiên tài là khi bạn làm điều gì đó mà người khác thậm chí còn chưa nhìn thấy, nhận thức hay hiểu được.

[5] Bên trong bộ não của thiên tài

[…] Andreasen đã kiểm tra những người có khả năng sáng tạo ở mức cao tham gia Hội thảo Nhà văn Iowa tại Đại học Iowa [tạm gọi là nhóm sáng tạo], và một nhóm đối chứng [hoặc nhóm kiểm soát] đến từ nhiều ngành nghề khác nhau ít đòi hỏi tính sáng tạo, chẳng hạn như luật sư, quản trị viên, kế toán,… Họ đều có độ tuổi, trình độ học vấn tương tự nhau. 

Trong quá trình quét não bằng công nghệ fMRI, những người tham gia thí nghiệm được yêu cầu thực hiện ba nhiệm vụ khác nhau: liên kết từ vựng, liên kết hình ảnh và nhận dạng mẫu. Kết quả cho thấy bộ não của nhóm sáng tạo có sự kích hoạt mạnh mẽ hơn trong các vùng vỏ não liên kết (association cortices). Đây là những vùng phát triển nhất trong não người, giúp diễn giải và sử dụng thông tin thị giác, thính giác, cảm giác và vận động.

[6] Ngoài các cơ chế hoạt động của não, Andreasen cũng tìm kiếm những yếu tố khác ảnh hưởng đến khả năng sáng tạo của các tình nguyện viên.  

“Một số người nhìn thấy và làm những điều mà người khác không thể. Nếu họ đúng, chúng ta gọi họ là những thiên tài sáng tạo. Nếu họ sai, chúng ta gọi họ là người mắc bệnh tâm thần”, Andreasen viết trên tờ The Atlantic, đề cập đến những người tham gia nghiên cứu của mình. “Đôi khi, có những người phù hợp với cả hai cách phân loại này”.

Andreasen phát hiện có một dấu hiệu chung khác của các thiên tài sáng tạo, đó là bệnh lý về tâm thần hoặc rối loạn thần kinh.

Thông qua các cuộc phỏng vấn và nghiên cứu sâu rộng, Andreasen nhận thấy những người có khả năng sáng tạo ở mức cao mà cô nghiên cứu có tỷ lệ mắc bệnh tâm thần cao hơn, bao gồm cả tiền sử gia đình mắc bệnh tâm thần. Các chẩn đoán phổ biến nhất là rối loạn lưỡng cực, trầm cảm, lo lắng và nghiện rượu. “Câu hỏi đặt ra là bệnh tâm thần góp phần tạo nên thiên tài hay ngược lại. Chúng ta vẫn chưa có câu trả lời đầy đủ và rõ ràng”, Andreasen nói.

[7] Trong nghiên cứu về bộ não của Einstein, một trong những thiên tài nổi tiếng nhất lịch sử, các nhà khoa học tại Đại học bang Florida (Mỹ) đã phát hiện những đặc điểm thể chất khác biệt trên bộ não của nhà vật lý, có thể giúp giải thích cho khả năng thiên tài của ông. Cụ thể, não Einstein có nhiều nếp gấp hơn trong chất xám, phần não xử lý tư duy có ý thức. Khu vực thùy trán – phần não đóng vai trò quan trọng trong suy nghĩ trừu tượng, đưa ra dự đoán và lập kế hoạch – cũng có những nếp gấp đặc biệt phức tạp. Kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí Brain vào năm 2012.

(Bá Lộc dịch, Tạp chí Tia sáng, https://tiasang.com.vn/tin-noi-bat/tieu-diem-trai/dieu-gi-tao-nen-mot-thien-tai/)

Trả lời cho các câu 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 dưới đây:

Câu hỏi số 1:
Thông hiểu

Nội dung chính của văn bản trên là gì?

Đáp án đúng là: C

Xem lời giải
Câu hỏi:766282
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung bài đọc, cụ thể ở nhan đề.

Giải chi tiết

Trong văn bản trên, tác giả đã đưa ra rất nhiều những khái niệm, cách định nghĩa khác nhau về thiên tài với cấu trúc bắt đầu “Thiên tài là….” Hoặc “Thiên tài - …”. Thêm vào đó, từ thí nghiệm và cách lí giải của Andreasen, có thể thấy ông đang chỉ ra những đặc điểm được phát hiện ở những người được coi là thiên tài như sự sáng tạo, nhìn thấy điều người khác không thấy,…

Đáp án cần chọn là: C

Câu hỏi số 2:
Thông hiểu

Theo đoạn [1], những yếu tố nào góp phần nuôi dưỡng một thiên tài? (Chọn 2 đáp án đúng)

Đáp án đúng là: A; C

Xem lời giải
Câu hỏi:766283
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung đoạn số [1].

Giải chi tiết

Đọc đoạn [1] có thể thấy tác giả đã đề cập đến thông tin này “Thiên tài là sự kết hợp của cả yếu tố bẩm sinh và môi trường sống”. Câu văn đã cho thấy đáp án A và C là chính xác.

Đáp án cần chọn là: A; C

Câu hỏi số 3:
Thông hiểu

Đọc đoạn số [2], theo hiệp hội quốc tế Mensa, người được coi là thiên tài cần trải qua bài kiểm tra IQ hoặc bài kiểm tra trí thông minh tiêu chuẩn khác và nằm trong số 98% dân số thế giới có điểm cao nhất.

Đúng hay sai?

Đáp án đúng là: B

Xem lời giải
Câu hỏi:766284
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung đoạn số [2].

Giải chi tiết

Ở đoạn số [2], tác giả có viết “Đối với Hiệp hội quốc tế Mensa bao gồm các thành viên có trí thông minh cao, những người đạt điểm cao hơn 98% dân số thế giới trong bài kiểm tra IQ hoặc bài kiểm tra trí thông minh tiêu chuẩn khác có thể được coi là thiên tài”. Như vậy, ý tác giả muốn nói đến là những người có trí thông minh cao, được coi là thiên tài là những người đạt điểm cao hơn 98% dân số thế giới, tức họ là 2% dân số còn lại => Họ chính là thiên tài. Vì vậy con số thiên tài 98% được đưa ra ở đề bài là không chính xác.

Đáp án cần chọn là: B

Câu hỏi số 4:
Thông hiểu

Dựa vào đoạn số [4], điền hai cụm từ không quá ba tiếng có trong bài đọc vào chỗ trống.

Nếu nói tài năng chính là việc mỗi chúng ta giỏi hơn mọi người, làm được những điều mà mọi người không thể làm thì thiên tài không đơn thuần như vậy, một người được xem là thiên tài khi người đó làm được những điều mà người khác ________________.

Đáp án đúng là: chưa nhìn thấy.

Xem lời giải
Câu hỏi:766285
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung đoạn số [4].

Giải chi tiết

Ở đoạn số [4], tác giả có nói “Nói một cách dễ hiểu hơn, tài năng là khi bạn làm điều gì đó mà người khác không thể làm. Còn thiên tài là khi bạn làm điều gì đó mà người khác thậm chí còn chưa nhìn thấy, nhận thức hay hiểu được”. Như vậy, có thể thấy trong cách hiểu của tác giả và một số nhà khoa học thì tài năng và thiên tài là hoàn toàn khác nhau, cách nhau một bậc. Tài năng là làm được những điều mà người khác “không làm được” còn thiên tài thì ko chỉ làm được những thứ đã hiện hữu, họ còn nhìn thấy, cả nhận thấy những điều người khác “chưa nhìn thấy, chưa nhận thức hay hiểu ra”.

Đáp án cần điền là: chưa nhìn thấy.

Câu hỏi số 5:
Thông hiểu

Theo văn bản, dựa vào đâu để có thể thực sự đánh giá được một người là thiên tài?

Đáp án đúng là: D

Xem lời giải
Câu hỏi:766286
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung bài đọc.

Giải chi tiết

Đáp án A sai vì ở đoạn [3] tác giả có đề cập tới việc “Tuy nhiên, Lawlis cho biết ngay cả những bài kiểm tra dùng để đánh giá chỉ số IQ cũng có thể vô tình loại trừ một số người xuất sắc và tài năng nhất” chứng tỏ đây chưa phải điểm tựa chắc chắn nhất để đánh giá một người là thiên tài.

Đáp án B sai vì các giải thưởng là cách để đánh giá một vận động viên hay một người làm nghệ thuật,… chứ không phải là cách để xác định tất cả mọi người là thiên tài.

Đáp án C sai vì việc quét não chỉ là một bước trợ giúp để xác định chứ không thể nhờ vào đây để đánh giá hết được một người nào đó là thiên tài.

Đáp án D đúng vì ở đoạn [4] hay đoạn [6] tác giả đều đề xuất cách xác định này, dù khó nhưng đây được xem là một tiêu chí quan trọng để đánh giá một người là thiên tài.

Đáp án cần chọn là: D

Câu hỏi số 6:
Thông hiểu
Đúng Sai

Hoàn thành câu hỏi bằng cách chọn đáp án đúng hoặc sai

Cách định nghĩa “thiên tài” trong văn bản là:

Thiên tài là một người có trí thông minh hơn người khác.

Thiên tài là người có trí thông minh, sự sáng tạo và đóng góp cho xã hội.  

Thiên tài là người có thể nhìn thấy và làm những điều mà người khác không thể.  

Đáp án đúng là: Sai; Đúng; Đúng

Xem lời giải
Câu hỏi:766342
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung bài đọc.

Giải chi tiết

Ở đoạn số [2], tác giả có viết “Định nghĩa phổ biến nhất về thiên tài phù hợp với cách tiếp cận của Hiệp hội quốc tế Mensa, đó là “một người có trí thông minh đặc biệt”.” Có nghĩa là để trở thành thiên tài thì không chỉ hơn người khác mà trí thông minh phải đặc biệt. Vậy nên thông tin số 1 là chưa đầy đủ, là một thông tin sai.

Ở đoạn số [4], dù công nhận rằng rất khó khăn để có thể đưa ra định nghĩa về một thiên tài nhưng tác giả cũng đã thể hiện quan điểm của mình bằng cách “Thiên tài – sự kết hợp giữa trí thông minh, sự sáng tạo và đóng góp cho xã hội”. Như vậy, thông tin số 2 là đúng.

Ở đoạn số [4] và đoạn [6], tác giả đều có nhắc tới một cách định nghĩa khác về thiên tài “Còn thiên tài là khi bạn làm điều gì đó mà người khác thậm chí còn chưa nhìn thấy, nhận thức hay hiểu được” và “Một số người nhìn thấy và làm những điều mà người khác không thể. Nếu họ đúng, chúng ta gọi họ là những thiên tài sáng tạo”. Như vậy, cả hai câu nói đều thống nhất quan điểm về thiên tài đúng như thông tin số 3.

Đáp án cần chọn là: Sai; Đúng; Đúng

Câu hỏi số 7:
Thông hiểu
tài năng tinh thần rối loạn thiên tài sáng tạo bệnh tâm thần phát hiện

Hãy hoàn thành câu sau bằng cách kéo thả các cụm từ vào đúng vị trí.

Theo đoạn số [6], ranh giới giữa  và  là vô cùng mỏng manh. Những  mới lạ mà người khác không thể nhìn thấy và không thể làm, nếu đúng được gọi là những thiên tài sáng tạo còn nếu không đúng sẽ trở thành người mắc bệnh tâm thần.

Đáp án đúng là: thiên tài; bệnh tâm thần; phát hiện

Xem lời giải
Câu hỏi:766343
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung đoạn số [6].

Giải chi tiết

Theo đoạn số [6] có trích lời của Andreasen viết trên tờ The Atlantic rằng “Một số người nhìn thấy và làm những điều mà người khác không thể. Nếu họ đúng, chúng ta gọi họ là những thiên tài sáng tạo. Nếu họ sai, chúng ta gọi họ là người mắc bệnh tâm thần”. Như vậy, ranh giới mong manh sẽ thuộc về sự sáng tạo và bệnh tâm thần.

=> [vị trí thả 1]: thiên tài

[vị trí thả 2]: bệnh tâm thần

Với vị trí thả số 3 có hai từ có thể sẽ phù hợp là sáng tạo và phát hiện. Tuy nhiên, sáng tạo đã được định nghĩa là tìm ra cái mới vậy nên không thể kết hợp với từ mới lạ, chúng ta nên dùng từ “phát hiện”.

=> [vị trí thả 3]: phát hiện

Đáp án cần chọn là: thiên tài; bệnh tâm thần; phát hiện

Câu hỏi số 8:
Thông hiểu
nếp gấp bộ não vết nhăn chất xám

Hãy hoàn thành câu sau bằng cách kéo thả các cụm từ vào đúng vị trí.

Theo đoạn số [7], khi nghiên cứu về não bộ của Einstein, một trong những thiên tài nổi tiếng nhất lịch sử, các nhà khoa học tại Đại học bang Florida (Mỹ) đã phát hiện điểm khác biệt lớn nhất trong não bộ của Einstein chính là có nhiều hơn trong . Kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí Brain vào năm 2012.

Đáp án đúng là: nếp gấp; chất xám

Xem lời giải
Câu hỏi:766344
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung đoạn số [7].

Giải chi tiết

Theo nội dung đoạn [7], tác giả đã viết vô cùng rõ ràng về thông tin này “Trong nghiên cứu về bộ não của Einstein, một trong những thiên tài nổi tiếng nhất lịch sử, các nhà khoa học tại Đại học bang Florida (Mỹ) đã phát hiện những đặc điểm thể chất khác biệt trên bộ não của nhà vật lý, có thể giúp giải thích cho khả năng thiên tài của ông. Cụ thể, não Einstein có nhiều nếp gấp hơn trong chất xám, phần não xử lý tư duy có ý thức.” Như vậy ô trống được điền như sau:

[vị trí thả 1]: nếp gấp

[vị trí thả 2]: chất xám

Đáp án cần chọn là: nếp gấp; chất xám

Câu hỏi số 9:
Thông hiểu

Dựa vào đoạn số [5], điền một cụm từ không quá ba tiếng có trong bài đọc vào chỗ trống.

Theo kết quả quét não bằng công nghệ fMRI, sự khác biệt giữa nhóm sáng tạo và nhóm đối chứng (nhóm kiểm soát) nằm ở chỗ _______________ có sự kích hoạt mạnh mẽ, nhờ đó mà quá trình diễn giải và sử dụng thông tin thị giác, thính giác, cảm giác và vận động của nhóm sáng tạo có sự khác biệt hơn.

Đáp án đúng là: vùng vỏ não

Xem lời giải
Câu hỏi:766345
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung đoạn số [5].

Giải chi tiết

Ở đoạn [5], tác giả có viết như sau “Kết quả cho thấy bộ não của nhóm sáng tạo có sự kích hoạt mạnh mẽ hơn trong các vùng vỏ não liên kết (association cortices). Đây là những vùng phát triển nhất trong não người, giúp diễn giải và sử dụng thông tin thị giác, thính giác, cảm giác và vận động”. Từ đó có thể nhận thấy sự khác biệt của hai nhóm người kể trên nằm ở “sự kích hoạt mạnh mẽ hơn trong các vùng vỏ não liên kết”, vậy ô trống cần điền chính là “vùng vỏ não”.

Đáp án cần điền là: vùng vỏ não

Câu hỏi số 10:
Thông hiểu

Khả năng sáng tạo quá mức của một thiên tài có thể gây ra điều gì? (Chọn 2 đáp án đúng)

Đáp án đúng là: A; D

Xem lời giải
Câu hỏi:766346
Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung đoạn số [6].

Giải chi tiết

Theo những nghiên cứu của mình, Andreasen đã rút ra kết luận về việc “có một dấu hiệu chung khác của các thiên tài sáng tạo, đó là bệnh lý về tâm thần hoặc rối loạn thần kinh”. Như vậy chính là, giữa thiên tài sáng tạo và bệnh tâm thần là một ranh giới rất mong manh vì vậy mà những người có khả năng sáng tạo ở mức cao sẽ gặp phải nhiều rắc rối như “tỷ lệ mắc bệnh tâm thần cao hơn, bao gồm cả tiền sử gia đình mắc bệnh tâm thần. Các chẩn đoán phổ biến nhất là rối loạn lưỡng cực, trầm cảm, lo lắng và nghiện rượu”. Từ đó đáp án A và D là chính xác.

Đáp án cần chọn là: A; D

Quảng cáo

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>>  2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.

Hỗ trợ - Hướng dẫn

  • 024.7300.7989
  • 1800.6947 free

(Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)
Email: lienhe@tuyensinh247.com

Đăng ký nhận tư vấn