Đọc đoạn trích dưới đây và trả lời câu hỏi. [Tóm tắt: Tiểu
Đọc đoạn trích dưới đây và trả lời câu hỏi.
[Tóm tắt: Tiểu thuyết “Hồ Quý Ly” được sáng tác dựa trên bối cảnh lịch sử đầy biến động với cuộc chuyển giao từ triều đại nhà Trần sang nhà Hồ, xoay quanh nhiều nhân vật lịch sử như Hồ Quý Ly, Hồ Nguyên Trừng, Trần Nghệ Tông, Trần Khát Chân... Nhân lúc nhà Trần suy vi, quân Chiêm Thành đã tiến đánh nước ta. Dù chỉ là một đô tướng, Trần Khát Chân vẫn được giao phó nhiệm vụ dẫn quân đánh giặc vì vua Nghệ Tông tin ông là người trung nghĩa, Hồ Quý Ly coi ông là người tuổi trẻ tài cao. Sau khi đánh tan quân Chiêm Thành, Trần Khát Chân được phong nội vệ thượng tướng quân, phong hầu ở Trại Mai. Khi xây dinh thự, ông đã được một cụ lão tặng hai cây mai tổ đã trăm tuổi nhưng cành lá vẫn tươi tốt.]
Chỗ gò đất cao mà thượng tướng định xây cất dinh thự có một lão nông đã ở từ lâu. Căn nhà chỉ là chiếc lều cỏ ông lão làm ruộng, thêm nghề chăn vịt, nhưng cũng như dân trong vùng, ông vẫn có một vườn mai nhỏ cạnh nhà. Đặc biệt, trước căn lều của ông cụ, có hai cây mai cổ thụ mà dân kẻ Mơ vẫn gọi là hai cây mai tổ. Hai cây mai già thuộc loại mai hiếm. Cây đã đẹp, quả lại ngon. Thường thường, cây mai chỉ sống vài chục năm là giỏi, nhưng nhờ chất đất đặc biệt ở ngôi gò và nhờ sự chăm sóc khéo léo của ông cụ, nên đôi lão mai đã sống trên dưới trăm tuổi mà cành lá vẫn xum xuê tươi tốt. Hôm thượng tướng đến thăm đất, ông cụ nói:
- Hai cây lão mai này của các cụ tôi để lại, bao nhiêu tuổi rồi chẳng rõ. Chỉ biết lúc tôi còn bé, chúng trông đã già côi như thế này rồi. Được cái già cỗi nhưng vẫn còn tráng kiện. Mỗi năm hai cây cũng cho được bốn thúng quả. […]
Thượng tướng bèn cho xây nhà trên quả gò cao đó. Vẫn để nguyên hai cây lão mai quý báu. Cụ lão nông được thượng tướng tuyển dụng làm người chăm sóc vườn tược trong thái ấp. […]
Mùa đông, khi lá mai rụng hết, những nụ mai không biết ẩn nấp từ đâu bỗng đột nhiên đồng loạt chồi lên ở khắp mọi cành, cứ như thể một phép lạ đã mời đón chúng về chen chúc gọi xuân. Khác với loại mai thường, hai cây lão mai nụ rất to, mà hoa cũng rất to. Lúc mãn khai, hoa nở gần to bằng con bướm, những con bướm nhỏ trắng tinh khiết và mong manh. Quan thượng tướng thường ngồi ngây ngất hàng giờ ở hiên nhà để ngắm đôi lão mai toả trắng làm sáng cả vùng sân. […]
Mùa Xuân năm Giáp Tuất (1394), thời tiết ấm áp, báo hiệu năm ấy sẽ phong quang hòa cốc, nên thượng tướng Khát Chân mở tiệc Đại Mai to hơn mọi năm. Năm ấy, sức khỏe thượng hoàng Nghệ Tông đã yếu lắm. Thượng tướng mời thượng hoàng đến dự tiệc xuân. Nghệ Tông đã bảy mươi tư tuổi, gần đến ngày hội thề, chợt thấy trong người dễ chịu, ông nhận lời đến dự. Dĩ nhiên, quan bình chương, tức thái sư Quý Ly, phải là khách danh dự số hai.
Trại Mai treo đèn kết hoa, nhộn nhịp đón khách quý. Những chiếc đèn lồng bằng gấm đủ màu lộng lẫy được đem treo ở trước sân, trên hai cây lão mai, Nghệ hoàng phấn chấn, tinh thần hơn hẳn mọi ngày. Ngài bảo:
- Ta đã ban cho quan bình chương tranh “tứ phụ” nay cũng ban cho quan thượng quan thượng tướng tranh “nhị hùng” để tỏ lòng ưu ái hiền tài của ta. Thái sư là tể phụ của con trai ta, sau này sẽ thay ta bảo ban cho quan gia mọi việc chính sự. Còn khanh là bậc tướng giỏi, sau này sẽ là cây cột trụ giữ yên bờ cõi.
Thượng tướng quỳ xuống tạ ơn. Ông vua già sai lấy hai bức tranh võ tướng: thứ nhất là bức vua Lê Đại Hành phá Tổng bình Chiêm, thứ hai là bức Trần Bình Trọng: “Thà làm quỷ nước Nam còn hơn làm vương đất Bắc”.
Thượng tướng tay nâng hai bức tranh, rưng rưng nước mắt. Ông khóc vì ông là cháu chắt của vua Lê Đại Hành và của tướng Lê Bình Trọng. Khi phá quân Nguyên, Bình Trọng sa vào tay giặc đã không hàng, đức vua Trần Nhân Tông đánh giá cao lòng trung liệt đó nên đã ban cho quốc tính. Từ đó dòng họ Lê nhà ông đổi sang họ Trần. Và tên ông mới thành Trần Khát Chân. Cái ý ngầm của Nghệ Tông đã rành rành, làm sao ông không cảm kích.
Nghệ hoàng nhấp ly rượu mai, cắn quả mai thơm rồi nói:
- Tiệc Đại Mai, rừng mai, rồi cả hai cây lão mai của khanh, quả danh bất hư truyền.
Rồi ngài sai lấy gấm vàng và bút lớn ra, viết một bức trướng. Nghệ hoàng vốn tài văn học, nổi tiếng chữ viết bất phàm. Tấm trướng viết như rồng bay phượng múa:
Gương trung dũng rạng chiếu ngàn thu
Chí anh hùng nêu danh muôn thuở.
Nghệ hoàng quay sang thái sư Quý Ly, nói:
- Khanh là người giỏi thơ quốc ngữ, sao lại không nhân bữa tiệc làm một bài thơ tặng thượng tướng.
Thái sư nhấp hớp rượu, ngẫm nghĩ một lát rồi viết một bài thơ trên giấy vân bạch:
Cây mai già! Cây mai già!
Bình ngọc rượu lừng hương
Mỗi độ xuân qua,
Mai nở chật vườn.
Cây mai già
Cánh hoa ngọc ngà
Dầu dãi tuyết sương.
Đã lâu rồi sao vẫn lặng tanh
Kẻ trượng phu sao phụ chí bình sinh?
(Trích Hồ Quý Ly, Nguyễn Xuân Khánh, NXB Phụ nữ Việt Nam, tr.261-266)
Trả lời cho các câu 1, 2, 3, 4, 5 dưới đây:
Xác định không gian, thời gian diễn ra sự kiện trong đoạn trích.
Vận dụng kiến thức đã học về tiểu thuyết.
Cây mai trong đoạn trích trên được miêu tả với những đặc điểm nào?
Đọc, tìm ý
Nhận xét đặc điểm ngôn ngữ được sử dụng trong đoạn trích sau:
- Ta đã ban cho quan bình chương tranh “tứ phụ” nay cũng ban cho quan thượng quan thượng tướng tranh “nhị hùng” để tỏ lòng ưu ái hiền tài của ta. Thái sư là tể phụ của con trai ta, sau này sẽ thay ta bảo ban cho quan gia mọi việc chính sự. Còn khanh là bậc tướng giỏi, sau này sẽ là cây cột trụ giữ yên bờ cõi.
Đọc, phân tích, tổng hợp
Chi tiết Trần Khát Chân “rưng rưng nước mắt” trước những món quà của Trần Nghệ Tông giúp anh/chị hiểu gì về nhân vật này?
Đọc, phân tích, tổng hợp
Hình ảnh cây mai già trong văn bản gợi liên tưởng đến phẩm chất đáng quý nào của con người? Theo anh/chị, phẩm chất ấy có cần thiết đối với con người ngày nay không? Vì sao?
Phân tích, lý giải, tổng hợp.
Quảng cáo
Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí
>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Hỗ trợ - Hướng dẫn
-
024.7300.7989
-
1800.6947
(Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)
Email: lienhe@tuyensinh247.com
