Em hãy viết bài văn nghị luận phân tích đặc sắc nội dung và nghệ thuật của trích đoạn thơ

Câu hỏi số 780916:

Vận dụng cao

Em hãy viết bài văn nghị luận phân tích đặc sắc nội dung và nghệ thuật của trích đoạn thơ sau:

NHỚ MƯA QUÊ HƯƠNG

[...]

(Lê Anh Xuân)

Ôi dâu rồi những trò chơi tuổi trẻ

Những tàu chuối bẹ dừa, những mảnh chòi nhỏ bé

Những vết chân thơ ấu buổi đầu tiên

Mấy tấm mo cau là mấy chiếc thuyền

Kỉ niệm xưa

Mưa cuốn đi rồi.

Mưa chảy xuống dòng sông quê nội

Sóng nước quê hương dào dạt chảy về khơi,

Chở những kỷ niệm xưa, chìm lắng bốn phương trời.

Và ta lớn tình yêu hoà bề rộng

Cơn mưa nhỏ của quê hương ta đã sống

Nay vỗ làng ta rung động cả trăm sông,

Ôi cơn mưa quê hương.

Mưa là khúc nhạc của bài ca êm mặt.

Những đêm ta nằm nghe mưa hát mưa ơi

Nghe mưa đập cành tre, nghe mưa rơi tàu lả,

Thầm thì rào rạt vang xa...

Có lúc bỗng phong ba dữ dội

Mưa đổ ào như thác dần trăm lối.

Giấc mơ xưa có chớp giật, sấm gầm,

Trang sử nhỏ nhà trường bỗng hoa mưa giông.

Nghe như tiếng của Cha Ông dựng nước,

Truyền con cháu phải ngẩng cao mà bước

Nghe như lời cây có gió mưa.

Đang hát tiếp bài ca bất khuất ngàn xưa..

(Trích Nhớ mưa quê hương, Lê Anh Xuân, Thơ văn Việt Nam 1945 – 1975, NXB Tác phẩm mới, 1970, tr.379 – 380)

Chú thích:

* Lê Anh Xuân (1940–1968) tên thật là Ca Lê Hiến, quê ở Bến Tre. Ông là một trong những nhà thơ tiêu biểu của văn học kháng chiến chống Mĩ. Thơ Lê Anh Xuân mang đậm chất trữ tình, hào hùng, gắn bó với hình ảnh quê hương, con người Nam Bộ; ngôn ngữ giản dị, giàu cảm xúc, phản ánh chân thực cuộc chiến đấu của nhân dân.

* Bài thơ Nhớ mua quê hương được sáng tác năm 1959, tác phẩm đã đạt giải Nhì trong cuộc thi thơ do tạp chí Văn nghệ tổ chức năm 1960, đánh dấu thành công đầu tiên trong sự nghiệp thơ ca của ông.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:780916

Phương pháp giải

- Vận dụng kiến thức đã học về viết bài văn nghị luận.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng.

Giải chi tiết

Có thể triển khai theo hướng:

1. Mở bài:

- Giới thiệu về tác giả Lê Anh Xuân: nhà thơ – liệt sĩ, thơ ông thường giàu cảm xúc, mộc mạc và gắn bó với quê hương, đất nước.

- Giới thiệu bài thơ "Nhớ mưa quê hương" – một khúc ca nhẹ nhàng mà sâu lắng, thể hiện tình yêu quê hương tha thiết thông qua hình ảnh cơn mưa.

- Khái quát nội dung: Cơn mưa quê hương gắn với tuổi thơ, trải nghiệm sống, kỷ niệm, và lý tưởng sống của con người.

2. Thân bài:

a. Nội dung

* Hồi tưởng về tuổi thơ dưới mưa

- Những trò chơi tuổi thơ hiện lên đầy sinh động, thân thuộc:

→ “tàu chuối bẹ dừa”, “mảnh chòi nhỏ bé”, “mo cau là mấy chiếc thuyền”.

- Những hình ảnh giản dị mang dấu ấn của miền quê sông nước, thể hiện tình cảm gắn bó, chân thành với mảnh đất tuổi thơ.

- Mưa trở thành dòng chảy thời gian, cuốn theo bao kỷ niệm:

→ “Mưa cuốn đi rồi… chở những kỷ niệm xưa, chìm lắng bốn phương trời”.

- Nghệ thuật: sử dụng hình ảnh ẩn dụ – dòng mưa mang theo ký ức, cho thấy sự trân trọng đối với quá khứ và ký ức quê hương.

* Cơn mưa – biểu tượng cho tình yêu quê hương lớn dần theo năm tháng

- Tình yêu quê hương phát triển từ những điều nhỏ bé, dung dị của tuổi thơ:

→ “ta lớn tình yêu hòa bề rộng”.

- Hình ảnh mưa chuyển từ nhỏ bé thành sức mạnh rộng lớn:

→ “nay vỗ làng ta rung động cả trăm sông” → thể hiện sự trưởng thành cả về tình cảm và lý tưởng sống.

* Mưa như bản nhạc, lời ru, và là sử thi hào hùng

- Mưa được nhân hóa như khúc nhạc quen thuộc:

→ “mưa là khúc nhạc của bài ca êm mặt”

→ Gợi cảm giác yên bình, thân thương, như tiếng ru của mẹ, của làng quê.

- Nhưng cũng có lúc dữ dội, hào hùng:

→ “có lúc bỗng phong ba dữ dội… sấm gầm”

→ Mưa như hiện thân của những trang sử hào hùng: “nghe như tiếng của Cha Ông dựng nước”, “lời cây có gió mưa đang hát tiếp bài ca bất khuất ngàn xưa”.

=> Mưa không chỉ là thiên nhiên, mà còn là biểu tượng cho hồn thiêng dân tộc, cho sự kiên cường, bất khuất.

b. Nghệ thuật:

- Hình ảnh thơ giản dị nhưng giàu sức gợi cảm.

- Lối kể chuyện bằng thơ mềm mại, thấm đẫm chất trữ tình.

- Khéo léo lồng ghép cảm xúc cá nhân và lý tưởng dân tộc.

- Hình tượng cơn mưa được khai thác tinh tế – vừa là chất liệu cảm xúc, vừa là biểu tượng nghệ thuật giàu giá trị nhân văn và lịch sử.

3. Kết bài

Khẳng định lại vẻ đẹp của bài thơ: mộc mạc, chân thật nhưng sâu sắc, kết hợp giữa cảm xúc cá nhân và tình yêu đất nước.

Cơn mưa trong thơ Lê Anh Xuân không chỉ là hồi ức tuổi thơ, mà còn là nhịp cầu gắn kết hiện tại với quá khứ, cá nhân với cộng đồng, tình yêu quê hương với lý tưởng dân tộc.

Cảm nhận cá nhân: Bài thơ để lại dư âm nhẹ nhàng nhưng đầy ám ảnh về một tình yêu quê hương đẹp đẽ, thủy chung.

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.