Viết bài văn nghị luận (600 chữ) phân tích tâm trạng của nhân vật trữ tình trong văn bản

Câu hỏi số 781086:

Vận dụng cao

Viết bài văn nghị luận (600 chữ) phân tích tâm trạng của nhân vật trữ tình trong văn bản sau:

KHÚC RU QUÊ

Con trở về tìm lại tiếng ru

Tiếng ầu ơ, những trưa hè mẹ hát

Tiếng mưa rơi trong những ngày giáp hạt

Đêm cồn cào, khắc khoải mãi trong con...

Con trở về, tìm kí ức dòng sông

Bến đò vắng, có thân cò lặn lội

Trong tim con, khúc ru quê mãi đợi.

Dù đục trong, vẫn dòng nước ngọt ngào.

Cho con về! Về lại với trăng sao

Ở nơi ấy, những cánh đồng khắc khổ

Đêm mênh mông, dáng cha gầy bé nhỏ

Để quê nghèo hóa muối mặn gừng cay

Con trở về nơi khóe mắt nồng cay

Tuổi thơ con nướng lùi nơi gốc rạ

Để xa quê, mới hiểu quê vất vả

Thổn thức về, tìm lại khúc ru quê...

(Vũ Tuấn “Khúc ru quê” – NXB Hội Nhà văn Việt Nam)

Tác giả Vũ Tuấn sinh năm 1977, là giáo viên dạy Toán, đồng thời là hội viên Chi hội Thơ - Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật Phú Thọ. Thơ Vũ Tuấn giàu nhịp điệu, giàu tính hình tượng, mỗi tứ thơ biểu đạt nhiều cung bậc cảm xúc tình cảm chứa chan.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:781086

Phương pháp giải

- Vận dụng kiến thức đã học về viết bài văn nghị luận.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng.

Giải chi tiết

Có thể triển khai theo hướng:

1. Mở bài:

- Giới thiệu vấn đề nghị luận.

2. Thân bài:

1. Nỗi nhớ da diết về quê hương, tuổi thơ và gia đình:

- Mở đầu bài thơ là hình ảnh tiếng ru của mẹ – biểu tượng của tuổi thơ, của sự yêu thương, chở che:

“Tiếng ầu ơ, những trưa hè mẹ hát”

→ Thể hiện nỗi nhớ tha thiết về những ngày thơ bé, yên bình bên mẹ.

- Những hình ảnh “mưa rơi trong ngày giáp hạt”, “đêm cồn cào” gợi cảm giác đói nghèo, khó khăn – nhưng vẫn đầy ắp tình thương.

→ Nhân vật trữ tình nhớ về cả những vất vả, thiếu thốn mà sâu trong đó là tình mẫu tử, tình quê hương thiêng liêng.

- Tâm trạng khắc khoải, day dứt khi trở về tìm lại ký ức xưa:

+ “Bến đò vắng”, “thân cò lặn lội”: hình ảnh đặc trưng cho sự nhọc nhằn, gắn bó của người dân quê.

+ Nhân vật trữ tình không chỉ tìm về không gian vật chất (dòng sông, bến đò), mà còn tìm về giá trị tinh thần:

→ “Khúc ru quê” không chỉ là lời ru, mà là cả một phần ký ức, một phần hồn quê neo giữ trong trái tim người con xa quê.

- Tâm trạng xúc động, thấm thía về công lao cha mẹ và quê hương:

+ Hình ảnh “dáng cha gầy bé nhỏ”, “quê nghèo hóa muối mặn gừng cay” đầy xúc động:

→ Nhân vật trữ tình nhận ra công lao, sự hi sinh thầm lặng của cha mẹ, của quê hương nghèo khó.

+ Dù gian khó, quê hương vẫn là nơi lưu giữ “trăng sao”, “cánh đồng”, “gốc rạ” – những điều thân thuộc, gần gũi.

- Tâm trạng thổn thức, tiếc nuối, nhận ra giá trị của quê hương khi đã đi xa: Từ xa quê, nhân vật mới thấu hiểu sự vất vả, gian lao của quê nhà: “Để xa quê, mới hiểu quê vất vả”. Lời thơ kết thúc bằng sự thổn thức, một niềm xúc động chân thành, khao khát trở về, níu giữ lại tình quê.

- Một số đặc sắc nghệ thuật:

+ Giọng điệu trầm lắng, thiết tha, mang âm hưởng như một khúc ru thực thụ.

+ Ngôn ngữ mộc mạc, giản dị, giàu hình ảnh gần gũi với đời sống nông thôn Việt Nam.

+ …

3. Kết bài

- Khẳng định lại: Bài thơ là một tiếng lòng sâu lắng, chan chứa cảm xúc về nỗi nhớ quê, tình yêu với gia đình, tuổi thơ và những năm tháng đã qua.

- Nhân vật trữ tình hiện lên với một tâm hồn giàu tình cảm, một người con luôn hướng về cội nguồn với sự biết ơn và yêu thương tha thiết.

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.