Tel: 024.7300.7989 - Phone: 1800.6947 (Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)

Thi thử toàn quốc cuối HK1 lớp 10, 11, 12 tất cả các môn - Trạm số 1 - Ngày 20-21/12/2025 Xem chi tiết
Giỏ hàng của tôi

Đọc đoạn trích: ẦM VU, ẦM VU…. (Trích) Trần Đức Tiến(1) Những buổi chiều

Đọc đoạn trích:

ẦM VU, ẦM VU….

(Trích)

Trần Đức Tiến(1)

Những buổi chiều mùa hè, nhiều người trong xóm tôi thường rủ nhau ra con đỗi(2) chơi thả diều. Con đỗi đắp nổi chạy ngang qua cánh đồng, nên tha hồ có không gian thoáng đãng cho diều lên. Người lớn thả diều của người lớn. Trẻ con chơi diều trẻ con. Diều bay cao diều bay thấp, diều đứng yên diều nhào lộn. Lại có cả những cánh én gấp bằng giấy thả lên chỉ ngang tầm ngọn tre, chùm đuôi dài vẫy vẫy rất vui mắt. Mê chơi diều, nhiều khi sấm tối chưa biết đường về nhà.

(Lược một đoạn: Tầm mười tuổi là tôi đã tự làm được diều. Chỉ cần vài thanh tre cật vót nan, mấy tờ giấy nho, một ít nhựa sung là có thể phất được một con diều. Dây diều của bọn tôi thường là dây chuối, chỉ khâu, dây gai. Diều của người lớn cầu kì hơn. Lúc đem diều thả, phải có kĩ thuật thì điều mới bay cao. Diều người lớn thường cõng thêm ống sáo, sáo đơn hoặc sáo kép...)

Mỗi sáo kêu một giọng. Tiếng thanh tiếng đục. Tiếng bổng tiếng trầm. Tiếng sáo còn tùy thuộc vào điều nào đứng im, diều nào hay nghiêng đảo (gọi là diều ngoáy cháo). Diều ngoáy cháo thì tiếng sáo nghe nghịch, hỗn. Bốn, năm cái diều sáo thả lên đủ làm thành bản hòa tấu nhạc đồng quê thật êm đềm, da diết. Những đêm trăng sáng, tiếng sáo diều vi vút hơn, vang xa hơn. Để diều bay suốt đêm là thường. Âm thanh vời vợi trời mây ru mọi người vào giấc ngủ. Và trong giấc ngủ, có những giấc mơ thật ngọt ngào...

Tiếng sáo diều của anh Tùng không o o u u đều đều một giọng như sáo những con diều khác. "Ầm vu... ầm vu... u u u...". Lúc xa lúc gần. Tưởng ở mạn đông lại hóa ra mạn tây. Một con diều thả lên mà như có hai, ba con diều cùng nhau bay lượn. Chiều nào anh Tùng thả diều là chúng tôi biết ngay. Không lẫn đi đâu được.

Chị Thắm cũng mê tiếng sáo “ầm vu”, nhưng chị đâu biết con diều của ai? Vì chị không phải là người cùng làng. Chị ở mãi trên Đà Tiềm, cách làng tôi bốn, năm cây số.

Chị Thắm bị bệnh khó ngủ. Đêm chị thức chong chong. Nhưng ban ngày có khi chị lại thiếp đi bất chợt. Người ta kể có hôm chị đang cấy ngoài đồng thì cơn buồn ngủ ập đến. Cứ thế chị vừa cấy vừa ngủ. Hết nắm mạ trên tay mà vẫn bước, vẫn tiếp tục dùi tay không xuống bùn. Đến khi giật mình choàng thức, ngoảnh lại, còn cả một khoảnh ruộng trắng...

Đêm đêm chị Thắm trải chiếu ra nằm ngoài hè, ngửa mặt nhìn trời. Đếm đi đếm lại số sao trên khoảng trời từ ngọn tre cuối vườn sang nóc bếp nhà hàng xóm mà vẫn không sao chợp mắt nổi. Những sợi dây thần kinh trong đầu chị chỉ dịu đi khi nghe tiếng sáo “ầm vu… ầm vu… u u u”... Cái thanh âm đặc biệt ấy giống như con thuyền bập bênh đưa chị trôi dần vào giấc mơ.

Nhưng có một đêm, tiếng sáo lạ lùng đột nhiên bị ngắt quãng. Rõ ràng đang “ẩm vu" êm tai, bỗng nhiên “ủ ủ ủ ủ" mấy tiếng như người đứt hơi. Rồi tất cả rơi thỏm vào im lặng. Những ngôi sao đứng yên, nhấp nháy. Chị Thắm lại thức chong chong nhìn sao.

Sáng sớm hôm sau, vừa ăn xong mấy củ khoai lót dạ để chuẩn bị ra đồng, chị thấy bóng người lạ thấp thoáng ngoài cổng rào nhà mình.

- Ai hỏi gì ngoài ấy thế? - Chị Thắm đánh tiếng hỏi vọng ra.

- Chị làm ơn... - Người đàn ông trẻ tuổi vừa nói vừa rụt rè chỉ lên ngọn tre cuối vườn.

- Anh mua tre dan hay tre lat?

- Dạ không... Con diều của tôi...

Chị Thắm nhìn lên. Chiếc diều cánh cốc như con chim khổng lồ bị trọng thương mắc trên ngọn tre, với một bên cánh bị gai tre đâm rách toạc. Một đoạn dây lòng thòng dính theo diều.

Người đàn ông lạ mặt ấy chính là anh Tùng. Hóa ra lúc nửa đêm về sáng, chị Thắm giật mình nghe tiếng “ủ ủ” ấy là lúc con diều của anh Tùng bị đứt dây bay đi. Sáng ra, anh Tùng đành nương theo hướng gió mà chạy đi tìm. Chạy mãi, chạy mãi lên Đà Tiềm, rồi trời đất run rủi thế nào, anh tìm đến bụi tre cuối vườn nhà chị Thắm.

Chị mở cổng rào cho anh vào tìm cách lấy lại diều.

Vậy là nhờ có con diều đứt dây mối lái, anh Tùng gặp được chị Thắm. Rồi cả hai phải lòng nhau. Nửa năm sau, họ tổ chức đám cưới.

Chị Thắm khỏi tiệt căn bệnh mất ngủ. Anh Tùng cũng nghỉ chơi thả diều. Suốt ngày chỉ thấy chanh chí thú với công việc đồng áng. Nghe nói nhiều người tìm đến hỏi mua cái ống sáo “ầm vu” có một không hai của anh, nhưng anh không bán. Anh vẫn để sáo gắn với diều, và đem cái ki niệm để đời ấy gác kĩ lên xà nhà.

(Trên đôi cánh chuồn chuồn, NXB Kim Đồng, 2020, tr. 160 - 166)

Chú thích:

(1): Nhà văn Trần Đức Tiến sinh năm 1953, quê Hà Nam, hiện sống và làm việc ở Vũng Tàu. Ông có nhiều tuyển tập truyện cho thiếu nhi như: Dế mùa thu, Trên đôi cánh chuồn chuồn, Làm mèo, Xóm bờ giậu... Với ông, kí ức về tuổi thơ là tài sản tinh thần vô giá trong cuộc đời mỗi người.

(2): con đỗi: bờ ruộng.

Trả lời cho các câu 1, 2, 3, 4, 5 dưới đây:

Câu hỏi số 1:
Nhận biết

Xác định ngôi kể của truyện.

Câu hỏi:794023
Phương pháp giải

 

Căn cứ kiến thức về ngôi kể, phân tích

Giải chi tiết

Ngôi kể thứ nhất

Câu hỏi số 2:
Nhận biết

Vào Những đêm trăng sáng tiếng sáo diều được tác giả miêu tả như thế nào?

Câu hỏi:794024
Phương pháp giải

 

Căn cứ bài đọc hiểu, phân tích

Giải chi tiết

Tiếng sáo diều được miêu tả vào đêm trăng sáng như sau: tiếng sáo diều vi vút hơn, bay xa hơn. Âm thanh ấy vời vợi trời mây

Câu hỏi số 3:
Thông hiểu

Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ so sánh trong câu văn: Cái thanh âm đặc biệt ấy giống như con thuyền bập bềnh đưa chị trôi dần vào giấc mơ.

Câu hỏi:794025
Phương pháp giải

 

Căn cứ bài so sánh, phân tích

Giải chi tiết

Biện pháp so sánh: âm thanh được ví “con thuyền bập bềnh”

Tác dụng:

- Giúp câu văn thêm sinh động, hấp dẫn, người đọc dễ hình dung.

- Gợi tả sinh động âm thanh đặc biệt của tiếng sáo diều, nhẹ nhàng, êm dịu, đều đặn.

- Diễn tả cảm giác thả lỏng, thư thái của chị Thắm khi nghe tiếng sáo — nó xoa dịu tâm hồn và từ từ đưa chị vào giấc ngủ.

Câu hỏi số 4:
Thông hiểu

Theo em, vì sao nhiều người tìm đến hỏi mua cái ống sáo “ầm vu” nhưng anh Tùng không bán?

Câu hỏi:794026
Phương pháp giải

 

Căn cứ bài đọc hiểu, phân tích

Giải chi tiết

Vì cái ống sáo “ầm vu” ấy không chỉ là một vật dụng bình thường mà là kỷ niệm thiêng liêng, gắn với mối duyên đặc biệt giữa anh Tùng và chị Thắm. Nó đã se duyên cho hai người, là kỷ vật của tình yêu và những kỷ niệm đẹp trong quá khứ, nên anh Tùng trân trọng giữ lại như một báu vật riêng

Câu hỏi số 5:
Vận dụng

Nhận xét khung cảnh làng quê được thể hiện trong truyện ngắn.

Câu hỏi:794027
Phương pháp giải

 

Phân tích

Giải chi tiết

Khung cảnh làng quê trong truyện ngắn hiện lên bình yên, trong trẻo và đậm chất thơ:

- Có những cánh đồng bát ngát, con đỗi, bụi tre cuối vườn.

- Những buổi chiều mùa hè thả diều, đêm trăng sáng với tiếng sáo diều vi vút.

- Cuộc sống tuy giản dị, mộc mạc nhưng tràn đầy tình người và kỷ niệm đẹp.
=> Nó gợi nhớ về một làng quê yên bình, êm đềm, gắn bó tuổi thơ và tình làng nghĩa xóm sâu đậm

Quảng cáo

PH/HS 2K10 THAM GIA NHÓM ĐỂ CẬP NHẬT ĐIỂM THI, ĐIỂM CHUẨN MIỄN PHÍ!

>> Học trực tuyến lớp 9 và Lộ trình UP10 trên Tuyensinh247.com Đầy đủ khoá học các bộ sách: Kết nối tri thức với cuộc sống; Chân trời sáng tạo; Cánh diều. Lộ trình học tập 3 giai đoạn: Học nền tảng lớp 9, Ôn thi vào lớp 10, Luyện Đề. Bứt phá điểm lớp 9, thi vào lớp 10 kết quả cao. Hoàn trả học phí nếu học không hiệu quả. PH/HS tham khảo chi tiết khoá học tại: Link

Hỗ trợ - Hướng dẫn

  • 024.7300.7989
  • 1800.6947 free

(Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)
Email: lienhe@tuyensinh247.com