Phân tích, đánh giá nội dung chủ đề và những đặc sắc về hình thức nghệ thuật đoạn thơ

Câu hỏi số 795890:

Vận dụng

Phân tích, đánh giá nội dung chủ đề và những đặc sắc về hình thức nghệ thuật đoạn thơ sau đây trong bài thơ “Ngôi nhà có ngọn lửa ấm” của Nguyễn Khoa Điềm:

[...]

“Đã mùa thu

Đêm cha quạt cho con chút lửa

Đặt ấm chỗ con nằm

Trở giấc, lại ngồi lại quạt

Những hòn than lấp lánh lim dim

Mặt con sáng vầng trăng nhỏ

Cha ngồi dáng người thượng cổ

Nhớ mười năm đốt lửa Trường Sơn

Cơn sốt, cơn đói

Người nằm xuống, kẻ còn lưa

Tóc cha sợi đen, sợi bạc

Chợt nhớ lời ru “mùa thu” gió hát

Cha ngồi trầm ngâm thâu đêm...”

(Trích Ngôi nhà có ngọn lửa ấm, Tinh tuyển văn học Việt Nam (Tập 8), NXB Khoa học Xã hội, tr.655)

Chú thích:

Nguyễn Khoa Điềm thuộc thế hệ các nhà thơ thời kì chống Mĩ cứu nước. Thơ ông hấp dẫn bởi sự kết hợp giữa xúc cảm nồng nàn và suy tư sâu lắng của người trí thức về đất nước, con người Việt Nam. Năm 2000, ông được nhận Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.

Bài thơ “Ngôi nhà có ngọn lửa ấm” được sáng tác năm 1984.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:795890

Phương pháp giải

Vận dụng linh hoạt các thao tác lập luận, phân tích …

Giải chi tiết

Bài làm có thể triển khai theo nhiều cách, sau đây là gợi ý của Tuyensinh247.com

I. Mở bài:

Giới thiệu khái quát vấn đề nghị luận: Phân tích nội dung, chủ đề và những đặc sắc nghệ thuật trong đoạn thơ

II. Thân bài:

1. Phân tích và đánh giá nội dung, chủ đề đoạn thơ

- Tình cha con sâu nặng, âm thầm

+ Hình ảnh người cha quạt lửa cho con giữa đêm, chăm lo từng chút cho giấc ngủ con:
→ Thể hiện tình yêu thương lặng lẽ, không ồn ào mà đầy ấm áp.

+ "Trở giấc, lại ngồi lại quạt": gợi hình ảnh tần tảo, thao thức – người cha sống vì con, thấu hiểu từng cử động nhỏ.

- Quá khứ và hiện tại giao hòa qua ký ức cha

+ Khi quạt cho con, người cha nhớ về “mười năm đốt lửa Trường Sơn” – quãng đời gian khổ, chiến đấu, hy sinh vì đất nước.

+ Hồi ức chiến tranh trộn lẫn hiện thực nuôi con:
→ Khơi gợi chủ đề truyền thống – tiếp nối thế hệ, sự nối dài của tình yêu và trách nhiệm.

- Sự suy ngẫm, chiêm nghiệm của người cha

+ Hình ảnh cha “ngồi trầm ngâm thâu đêm”, “dáng người thượng cổ” cho thấy sự từng trải, chất chứa thời gian và lịch sử.

+ Cảm xúc lắng đọng qua cái nhìn về tuổi tác (“Tóc cha sợi đen, sợi bạc”) và tiếng vọng “lời ru mùa thu gió hát” – tình cảm, ký ức, thời gian đan xen.

=> Chủ đề đoạn thơ:

- Ca ngợi tình phụ tử thiêng liêng, bền bỉ.

- Gợi suy ngẫm về sự kế thừa truyền thống, sự chuyển giao giữa quá khứ gian lao và hiện tại êm đềm.

- Khẳng định giá trị của yêu thương, sự hy sinh âm thầm và vai trò của người cha trong hành trình lớn lên của con.

2. Phân tích và đánh giá những đặc sắc về nghệ thuật

- Hình ảnh giàu tính biểu cảm và tượng trưng

+ “Vầng trăng nhỏ”, “dáng người thượng cổ”, “than lấp lánh lim dim”: hình ảnh thơ giàu chất gợi, tạo chiều sâu không gian – thời gian.

+ “Đốt lửa Trường Sơn”, “lời ru mùa thu” – mang màu sắc biểu tượng văn hóa và lịch sử.

- Giọng thơ nhẹ nhàng, trầm lắng, giàu cảm xúc

+ Giọng điệu đều, chậm, gợi không khí yên ả của đêm thu và sự lặng lẽ trong tình cha.

+ Dòng chảy cảm xúc liền mạch từ hiện tại đến quá khứ, không ngắt quãng.

- Thủ pháp nghệ thuật nổi bật

+ Đối lập giữa hiện tại ấm áp – quá khứ khốc liệt làm nổi bật giá trị của hòa bình, tình thân.

+ Ẩn dụ và hoán dụ tinh tế (mặt con như vầng trăng, tóc cha sợi đen – bạc...) → tăng tính biểu cảm và hình ảnh hóa xúc cảm.

III. Kết bài

Tổng kết lại nội dung chủ đề và nghệ thuật.

PH/HS 2K10 THAM GIA NHÓM ĐỂ CẬP NHẬT ĐIỂM THI, ĐIỂM CHUẨN MIỄN PHÍ!

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> Học trực tuyến lớp 9 và Lộ trình UP10 trên Tuyensinh247.com Đầy đủ khoá học các bộ sách: Kết nối tri thức với cuộc sống; Chân trời sáng tạo; Cánh diều. Lộ trình học tập 3 giai đoạn: Học nền tảng lớp 9, Ôn thi vào lớp 10, Luyện Đề. Bứt phá điểm lớp 9, thi vào lớp 10 kết quả cao. Hoàn trả học phí nếu học không hiệu quả. PH/HS tham khảo chi tiết khoá học tại: Link