Anh/ chị hãy viết bài văn phân tích tâm trạng nhân vật trữ

Câu hỏi số 805281:

Vận dụng

Anh/ chị hãy viết bài văn phân tích tâm trạng nhân vật trữ tình trong bài thơ sau:

Khoảng trời yêu dấu (Nguyễn Khoa Điềm)

Khi nhà em ở phía đông
Mỗi ban mai, mặt trời hồng chỗ em
Tưởng như em đó, bên thềm
Hồng hào chải mái tóc mềm xuống vai

Lòng anh bát ngát ngày dài
Mênh mông hoa lá mang hoài nắng em
Hỡi người con gái dịu hiền
Hoá thân làm mặt trời bên cuộc đời

Yêu em yêu cả khoảng trời
Sương giăng buổi sớm, nắng dời chiều hôm
Tháng tư giông chuyển bồn chồn
Hạt mưa vây ấm nỗi buồn cách xa

Phía em, phía của quê nhà
Trắng là tóc mẹ, xanh là áo em
Anh đi kháng chiến trăm miền
Hướng dương thương nhớ vẫn nghiêng phía này...

6-1970

(Nguồn: Thivien.net)

*Chú thích :

Nguyễn Khoa Điềm sinh năm 1943 tại thôn Ưu Điểm, xã Phong Hoà, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên - trong một gia đình trí thức có truyền thống yêu nước và cách mạng.

Tác phẩm chính : Đất ngoại ô (thơ, 1972), Mặt đường khát vọng (trường ca, 1974), Ngôi nhà có ngọn lửa ấm (thơ, 1986), Thơ Nguyễn Khoa Điểm (tuyển chọn, 1990), Côi lặng (thơ, 2007). Thơ ông hấp dẫn bởi sự kết hợp giữa xúc cảm nồng nàn và suy tư sâu lắng của người trí thức về đát nước, con người Việt Nam. Năm 2000, ông được nhận Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật. Bài thơ Khoảng trời yêu dấu được viết vào tháng 6-1970.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:805281

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức về nghị luận văn học

Giải chi tiết

1. Mở bài:

- Nguyễn Khoa Điềm là một trong những nhà thơ tiêu biểu của thế hệ kháng chiến chống Mỹ.

- Thơ ông kết hợp giữa xúc cảm nồng nàn và suy tư sâu lắng về đất nước, con người Việt Nam. "Khoảng trời yêu dấu" được sáng tác vào tháng 6 năm 1970, trong bối cảnh chiến tranh ác liệt.

- Bài thơ không chỉ thể hiện tình yêu đôi lứa mà còn phản ánh tình yêu quê hương, khát vọng hòa bình. Nhân vật trữ tình trong bài thơ mang tâm trạng nhớ thương da diết, tình yêu sâu sắc và nỗi buồn xa cách, phản ánh tâm tư chung của những người chiến sĩ thời kháng chiến.

2. Thân bài:

* LĐ1: Ngay từ những câu thơ đầu, nhân vật trữ tình đã bộc lộ nỗi nhớ da diết dành cho người yêu.

Khi nhà em ở phía đông

Mỗi ban mai, mặt trời hồng chỗ em

Tưởng như em đó, bên thềm

Hồng hào chải mái tóc mềm xuống vai

Hình ảnh "mặt trời hồng chỗ em" không chỉ tạo nên không gian bình yên, ấm áp mà còn biểu tượng cho sự tươi trẻ, đầy sức sống của người con gái mà nhân vật trữ tình nhung nhớ. Cách sử dụng từ ngữ tinh tế như "hồng hào", "tóc mềm", "dịu hiền" không chỉ gợi lên vẻ đẹp dịu dàng của người con gái mà còn thể hiện sự trân trọng, nâng niu trong tình cảm của người lính.

LĐ2: Nhớ về người yêu không chỉ là sự khao khát gặp gỡ mà còn là sự tôn vinh, nâng tình yêu lên thành một biểu tượng đẹp đẽ.

Lòng anh bát ngát ngày dài

Mênh mông hoa lá mang hoài nắng em

Hỡi người con gái dịu hiền

Hoá thân làm mặt trời bên cuộc đời

Hình ảnh "bát ngát", "mênh mông" diễn tả tâm trạng say đắm, rộng mở khi nhớ về người yêu. Đặc biệt, "hóa thân làm mặt trời" thể hiện cách nhân vật trữ tình lý tưởng hóa người mình yêu, xem đó là điều quý giá, mang lại sự ấm áp và sống động. Đây là sự hòa quyện giữa tình cảm cá nhân và lý tưởng cao đẹp của thế hệ trẻ trong chiến tranh.

LĐ3: Nhân vật trữ tình còn mang nỗi day dứt, lo âu khi phải xa cách người yêu.

Yêu em yêu cả khoảng trời

Sương giăng buổi sớm, nắng dời chiều hôm

Tháng tư giông chuyển bồn chồn

Hạt mưa vây ấm nỗi buồn cách xa

Các hình ảnh "sương giăng buổi sớm, nắng dọi chiều hôm" không chỉ tái hiện sự chảy trôi của thời gian mà còn nhấn mạnh nỗi chờ đợi mòn mỏi. Từ "tháng tư giông chuyển bồn chồn" thể hiện sự bất an, lo âu về những biến động của chiến tranh có thể ảnh hưởng đến tình yêu và hạnh phúc lứa đôi. Đặc biệt, câu thơ "hạt mưa vây ấm nỗi buồn cách xa" vừa mang tính tả thực vừa mang ý nghĩa biểu tượng, gợi lên nỗi cô đơn và khắc khoải khi yêu xa.

LĐ4: Tình yêu của nhân vật trữ tình không chỉ bó hẹp trong quan hệ đôi lứa mà còn gắn liền với quê hương, gia đình.

Phía em, phía của quê nhà

Trắng là tóc mẹ, xanh là áo em

Anh đi kháng chiến trăm miền

Hướng dương thương nhớ vẫn nghiêng phía này...

- Hình ảnh "phía em, phía của quê nhà" nhấn mạnh sự gắn bó giữa tình yêu cá nhân và tình yêu quê hương. Với người lính, nơi có người yêu cũng chính là nơi quê hương thân thuộc, là chốn bình yên giữa những ngày chiến đấu gian khổ. Đặc biệt, câu thơ "hướng dương thương nhớ vẫn nghiêng phía này" là một biểu tượng đẹp cho lòng thủy chung, như hoa hướng dương luôn hướng về mặt trời, nhân vật trữ tình cũng luôn hướng về người mình yêu, về quê hương.

LĐ5: Nghệ thuật:

- Kết cấu bài thơ theo trình tự cảm xúc hợp lý, giúp thể hiện trọn vẹn sự biến chuyển trong tâm trạng nhân vật trữ tình.

- Ngôn ngữ thơ giàu tính nhạc, giàu cảm xúc, giúp truyền tải hiệu quả nỗi nhớ nhung, khát vọng yêu thương.

- Giọng điệu trữ tình sâu lắng, có sự hòa quyện giữa cảm xúc cá nhân và những suy tư về lý tưởng lớn lao.

- Hình ảnh thơ vừa giản dị, gần gũi, vừa giàu sức gợi, giúp khắc họa rõ nét tâm trạng nhân vật trữ tình.

3. Kết bài:

- Nhân vật trữ tình trong "Khoảng trời yêu dấu" mang tâm trạng nhớ thương, lý tưởng hóa tình yêu, lo âu vì xa cách nhưng luôn hướng tới tương lai.

- Tâm trạng này không chỉ phản ánh cảm xúc cá nhân mà còn thể hiện tinh thần chung của thế hệ thanh niên thời kháng chiến: yêu nước, yêu hòa bình và tràn đầy hy vọng.

- Bài thơ không chỉ là một bản tình ca ngọt ngào mà còn là một lời tri ân dành cho những người đã cống hiến tuổi trẻ cho độc lập dân tộc. Qua đó, tác phẩm mang giá trị nhân văn sâu sắc, góp phần làm giàu thêm kho tàng thơ ca kháng chiến của dân tộc.

Group 2K8 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K8 Chú ý! Lộ Trình Sun 2026 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi 26+ TN THPT, 90+ ĐGNL HN, 900+ ĐGNL HCM, 70+ ĐGTD - Click xem ngay) tại Tuyensinh247.com.Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, luyện thi theo 3 giai đoạn: Nền tảng lớp 12, Luyện thi chuyên sâu, Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.