Đọc đoạn trích dưới đây và trả lời các câu hỏi từ 1 - 10 Cảnh

Đọc đoạn trích dưới đây và trả lời các câu hỏi từ 1 - 10

Cảnh I

Ông lão lòa, chị Cả Thuận, anh cả Thuận.

[…]

ÔNG LÃO: – Thế chốc nữa lão Thông Xạ nó quay xe lại thì biết nói thế nào với nó đây? Thôi hai con nghe thầy, nên lánh mặt nó đi, cứ để thầy ở nhà một mình, thầy tìm cách khất khứa với nó, họa may nó thấy mù lòa, ốm yếu, nó có động lòng thương chăng…

CHỊ CẢ: – Lão ấy nó còn thương ai. Nếu nó có lòng thương người, nó đã chẳng xử với mình đến thế.

ÔNG LÃO: – Chả hơn cả ba bố con ngồi trơ ra đây mà tiền không có trả nó, để điên tiết lên nó thẳng tay quăng đồ đạc ra đường hoặc gọi đội xếp thưa bắt hai chúng mày về bóp thì có phải khổ cả không…

CHỊ CẢ: – Nào, thế cậu định ra sao đây?

ANH CẢ: – Định à? Chỉ còn một sống một chết, muốn đằng nào thì muốn, chứ sống ngắc ngoải thì không nên sống. Bàn đến kế tránh mặt nó đi thì không xong rồi. Liệu có tránh được mãi không? Dẫu nó không thưa để mình phải vào bóp mà chỉ vứt đồ ra đường, thì tôi cũng không còn bụng dạ nào làm ăn gì nữa… Ruột gan tôi có phải sắt đá đâu? Giời ơi, nghĩ đến vợ đang dắt bố già lang thang đầu đường xó chợ mà vẫn thản nhiên đi làm cho thằng khác ăn, có là con vật không thương yêu ai, dại như chó thì mới thế được. Mà đi làm về thì ăn vào đâu? Không được ăn mà vẫn đi làm à? Đây này: tôi bây giờ chán cả mọi sự rồi, đi làm tôi cũng không thiết nữa. Phải biết thời buổi này mới được. Tôi mà vô gia cư, tất không thoát tù tội. Vợ tôi mà vô gia cư, tất không thoát được lục sì. Ông mà vô gia cư, rồi người ta sẽ nhét ông vào bọn ăn mày ngoại ô. Sống ngắc ngoải thế này mà vẫn còn tưởng sống.

CHỊ CẢ: – Nông nỗi đã thế này, chẳng nhẽ cứ để mặc nó muốn nghiêng thì nghiêng, muốn ngửa thì ngửa, đành bó tay chịu chết?

[…]

ANH CẢ: – (…) Ăn ở hiền hậu mà cứ vận hạn mãi… Đến thế mà còn tin được Giời, Phật nữa à? (thất vọng). (…) Giời Phật, có để làm gì, hở? Có phải chỉ để làm bù nhìn mặc cho loài người chúng nó ăn thịt nhau, thằng nào xỏ lá, bất nhân, lắm ngón xoay tiền thì được vợ đẹp, con khôn, lên xe xuống ngựa; còn người hiền lành thật thà thì bị lợi dụng, bị đè nén, bị hắt hủi, kiếm chẳng đủ áo mặc cơm ăn có phải không? Có Giời, có Phật mà đến thế à? Không có Giời, Phật nào cả. Hoặc có Giời, có Phật nhưng Giời, Phật không đủ quyền phép thiêng liêng, không công minh, không đáng cho ai kính thờ! Bây giờ ấy à? Chỉ có đồng tiền là Giời, là Phật, chỉ có đồng tiền là đáng kính thờ vì nó sai khiến được mọi người, ai ai cũng phải kính thờ nó mới sống được. Lương tâm à? Còn thua đồng tiền! Luật pháp à? Chưa bằng đồng tiền! Giời Phật à? Còn kém đồng tiền!

ÔNG LÃO: (không nói được nữa, chỉ kêu): Ôi giời ơi! Để tôi chết đi cho rảnh! Cho tôi chết đi!

CHỊ CẢ: (tất tả vào bếp, xách ra một chiếc chậu thau) – Cậu cứ ở nhà với thầy, tôi đi đằng này một lát.

ANH CẢ: – Định xách chậu đi đâu thế?

CHỊ CẢ: – Để lại cho bác phó. Hôm nọ sang chơi, bác ta có ý muốn mua lại, bây giờ tôi đem sang lấy vài hào về mua bát cháo với lọ dầu cho thầy. Thầy bảo cồn ruột chắc chỉ vì đói quá.

ANH CẢ: – Này, gượm! Người ta bảo đã mà lại. Lúc nãy tôi tạt chơi bên ấy rồi. Hiện bây giờ thằng bé con đang lên sởi, hai vợ chồng chạy thuốc đã méo mặt cả, mua bán gì? Chính tôi cũng còn nợ người ta năm hào mà chưa trả được, lúc nãy vào khất đấy…

CHỊ CẢ: (thất vọng đờ đẫn cả người, ra ngồi đắp chiếu cho bố).

ÔNG LÃO: (nằm trong chiếu, vẫn quằn quại kêu rên) – Ôi giời đất ơi, ôi giời đất ơi!

ANH CẢ: (ứa nước mắt, vùng đứng lên rảo bước ra đến cửa, dừng chân ngẫm nghĩ một lát, quay lại nhìn ông bố, rồi đẩy tung cửa ra đi).

CHỊ CẢ: (đang gục mặt, ngẩng lên nhìn rồi hốt hoảng, vùng dậy chạy theo) – Giời ơi! Cậu lại định đi đâu…Cậu! Cậu…Giời ơi, thầy ơi thầy, rõ khổ chưa!

ÔNG LÃO: (tung đống chiếu ra, lật đật ngồi lên gọi) – Ới cả! Ới Thuận!!! (vùng lên chạy ba bước, rồi lả người đi) con mau chạy theo gọi nó lại cho thầy (ngã gục xuống đất).

CHỊ CẢ: (nửa muốn chạy đi gọi chồng, nửa muốn lại nâng bố lên, luống cuống, sau cùng thì quay lại đỡ bố) – Thầy ơi, thầy ngã có đau không? Rõ khổ!

ÔNG LÃO: (khặc khừ, lắc đầu, lả đi)

CHỊ CẢ: (tay run lẩy bẩy, hết sức dìu bố, dẫn lại chỗ chõng tre, để cho ông lão ngồi được yên rồi lả xuống cạnh đấy bất tỉnh nhân sự).

(Trích vở bi kịch nhân sinh Không một tiếng vang, Vũ Trọng Phụng, in trong Tổng tập văn học Việt Nam, tập 24, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2000, Tr.358-364)

Trả lời cho các câu 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 dưới đây:

Câu hỏi số 1:

Nhận biết

Những nhân vật nào xuất hiện trong đoạn trích?

Xem lời giải

Câu hỏi:836237

Phương pháp giải

Đọc kĩ văn bản để chỉ ra các nhân vật trong đoạn trích

Giải chi tiết

Những nhân vật xuất hiện trong đoạn trích: Ông lão lòa, chị Cả Thuận, anh Cả Thuận, lão Thông Xạ.

Câu hỏi số 2:

Thông hiểu

Theo chị Cả thì lão Thông Xạ là người như thế nào?

Xem lời giải

Câu hỏi:836238

Phương pháp giải

Tìm lời thoại của nhân vật "chị Cả" có nói về "lão Thông Xạ".

Giải chi tiết

Theo lời chị Cả, lão Thông Xạ là người: không có tình thương

Câu hỏi số 3:

Thông hiểu

Nêu ngắn gọn nội dung của đoạn văn sau:

“Ăn ở hiền hậu mà cứ vận hạn mãi. Đến thế mà còn tin được Giời, Phật nữa à? (thất vọng). (…) Giời Phật, có để làm gì, hở? Có phải chỉ để làm bù nhìn mặc cho loài người chúng nó ăn thịt nhau, thằng nào xỏ lá, bất nhân, lắm ngón xoay tiền thì được vợ đẹp, con khôn, lên xe xuống ngựa; còn người hiền lành thật thà thì bị lợi dụng, bị đè nén, bị hắt hủi, kiếm chẳng đủ áo mặc cơm ăn có phải không? Có Giời, có Phật mà đến thế à? Không có Giời, Phật nào cả. Hoặc có Giời, có Phật nhưng Giời, Phật không đủ quyền phép thiêng liêng, không công minh, không đáng cho ai kính thờ! Bây giờ ấy à? Chỉ có đồng tiền là Giời, là Phật, chỉ có đồng tiền là đáng kính thờ vì nó sai khiến được mọi người, ai ai cũng phải kính thờ nó mới sống được”.

Xem lời giải

Câu hỏi:836239

Phương pháp giải

Đọc hiểu đoạn văn, tóm tắt nội dung chính

Giải chi tiết

- Nội dung của đoạn trích:

+ Chỉ ra thực trạng bất công trong xã hội: những kẻ xỏ lá, bất nhân, lắm ngón, nhiều chiêu lại có tất cả; những người hiền lành, thật thà, tốt bụng thì bị đè đầu cưỡi cổ trở nên trắng tay.

+ Con người sống vì đồng tiền, bất chấp luân lý, đạo đức, khiến cho những người lương thiện dần mất đi niềm tin về lẽ phải ở đời.

Câu hỏi số 4:

Thông hiểu

Anh/ chị có đồng tình với quan điểm của nhân vật Cả Thuận: Lương tâm à? Còn thua đồng tiền! Luật pháp à? Chưa bằng đồng tiền! Giời Phật à? Còn kém đồng tiền! không? Lí giải vì sao?

Xem lời giải

Câu hỏi:836240

Phương pháp giải

Đọc kĩ văn bản, phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết

HS có thể đồng tình/có thể không đồng tình hoặc vừa đồng tình vừa không đồng tình

- Lí giải:

+ Đồng tình, vì quan điểm của cả Thuận đã phản ánh đúng cái bộ mặt phi nhân tính của xã hội thành thị Việt Nam trước Cách mạng dưới sự cai trị của bọn thực dân, phong kiến: một xã hội xuống cấp về đạo đức, đồng tiền trở thành thước đo cho mọi giá trị.

+ Không đồng tình, vì dù cho đồng tiền có sức mạnh ghê gớm như vậy, nhưng nếu con người đủ bản lĩnh, vẫn có thể chiến thắng sức cám dỗ của nó để bảo vệ những giá trị đạo đức, văn hóa tốt đẹp của bản thân mình (như ông già mù hay người con dâu trong đoạn trích, thà đói, thà chịu chết chứ nhất định không vi phạm đạo đức, không kiếm tiền bất chấp mọi thủ đoạn).

Câu hỏi số 5:

Vận dụng

Qua đoạn trích, anh chị hãy nhận xét nghệ thuật viết kịch của Vũ Trọng Phụng.

Xem lời giải

Câu hỏi:836241

Phương pháp giải

Đọc kĩ nội dung văn bản kết hợp với những hiểu biết của em về Lưu Quang Vũ.

Giải chi tiết

Gợi ý:

- Đoạn kịch được xây dựng theo lối kết cấu mở, cốt truyện vận động theo mạch phát triển của các sự kiện, biến cố rất tự nhiên và hợp lí

- Mâu thuẫn, xung đột kịch đầy lên cao trào, đầy kịch tính

- Xây dựng nhân vật trong tác phẩm kịch độc đáo, tinh tế. các tình huống kịch hấp dẫn gây ấn tượng sâu sắc.

- Ngôn ngữ kịch điêu luyện, có tính tổng hợp cao…

Câu hỏi số 6:

Nhận biết

Xác định mâu thuẫn – xung đột kịch nổi bật trong đoạn trích.

Xem lời giải

Câu hỏi:836242

Phương pháp giải

Đọc kĩ nội dung văn bản

Giải chi tiết

- Xung đột kịch cơ bản là xung đột giữa gia đình ông lão – anh chị Cả Thuận với lão Thông Xạ, kẻ cho vay nặng lãi sẵn sàng đẩy họ vào đường cùng.

- Mâu thuẫn biểu hiện qua việc cả nhà thiếu tiền trả nợ, lo sợ bị “quăng đồ ra đường”, bị “xếp thưa”, “bóp”.

- Đây là xung đột giữa người nghèo lương thiện và bọn bóc lột tàn nhẫn, tạo nên bi kịch ngột ngạt, bế tắc – động lực thúc đẩy hành động và cảm xúc của nhân vật.

Câu hỏi số 7:

Nhận biết

Anh cả Thuận có diễn biến tâm lí như thế nào trong đoạn trích?

Xem lời giải

Câu hỏi:836243

Phương pháp giải

Đọc kĩ nội dung văn bản

Giải chi tiết

- Ban đầu anh hoang mang, tuyệt vọng trước nỗi khổ dồn dập: nợ nần, gia đình có nguy cơ tan nát.

Cảm xúc chuyển sang uất ức, phẫn chí, coi cuộc sống hiện tại là vô nghĩa: “chỉ còn một sống một chết… chán cả mọi sự rồi”.

- Anh rơi vào khủng hoảng niềm tin, phủ nhận cả Giời – Phật, tuyệt đối hóa sức mạnh của đồng tiền.

- Cuối cùng, anh hành động bột phát, “đẩy tung cửa ra đi” → đỉnh điểm bi kịch, sự bế tắc không lối thoát.

Câu hỏi số 8:

Thông hiểu

Qua lời thoại của các nhân vật, đoạn trích thể hiện hiện thực xã hội như thế nào?

Xem lời giải

Câu hỏi:836244

Phương pháp giải

Đọc kĩ nội dung văn bản

Giải chi tiết

- Đoạn trích tố cáo xã hội thực dân – nửa phong kiến đầy bất công, nơi người nghèo bị dồn vào đường cùng bởi bọn cho vay nặng lãi (lão Thông Xạ).

- Người lao động lương thiện bị bóc lột, áp bức: “vô gia cư tất không thoát tù tội”, “nhét ông vào bọn ăn mày ngoại ô”.

- Sự khốn cùng lan đến từng bữa ăn: thiếu cháo, thiếu dầu, vật dụng đem bán không ai mua.

- Xã hội được phản ánh như một vòng xoáy nghiệt ngã, nơi đồng tiền thống trị, người nghèo không còn chỗ đứng.

Câu hỏi số 9:

Thông hiểu

Hãy phân tích hành động và lời thoại của ông lão để thấy bi kịch của người cha trong gia cảnh khốn cùng.

Xem lời giải

Câu hỏi:836245

Phương pháp giải

Đọc kĩ nội dung văn bản

Giải chi tiết

- Ông lão mù lòa, yếu bệnh nhưng vẫn muốn đứng ra nhận hết khổ đau thay con: “Để thầy ở nhà một mình, thầy tìm cách khất khứa với nó…”.

- Ông thương con mà bất lực, chỉ biết kêu than: “Ôi giời ơi! Để tôi chết đi cho rảnh!”.

- Khi anh Cả bỏ đi, ông tuyệt vọng chạy theo nhưng gục xuống.

→ Bi kịch của ông lão là bi kịch của người cha già bất lực trước cảnh nhà tan nát, thương con mà không cứu được con → nỗi đau dồn nén đến tận cùng.

Câu hỏi số 10:

Vận dụng

Nêu đặc điểm nổi bật của nghệ thuật kịch được thể hiện trong đoạn trích.

Xem lời giải

Câu hỏi:836261

Phương pháp giải

Đọc kĩ nội dung văn bản

Giải chi tiết

- Lời thoại ngắn, dồn dập, thể hiện căng thẳng tâm lí và xung đột.

- Hành động kịch mạnh mẽ: anh Cả tung cửa bỏ đi, ông lão gắng chạy theo rồi đổ gục.

- Tình huống nghẹt thở, xoay quanh ngõ cụt nợ nần → tạo cao trào cảm xúc.

- Khắc họa nhân vật qua lời nói – hành động, không miêu tả trực tiếp → đúng đặc trưng kịch.

- Kĩ thuật đối thoại giúp bộc lộ tính cách: chị Cả lo toan, anh Cả phẫn uất, ông lão đau đớn.

Quảng cáo

Group 2K9 ôn Thi ĐGNL & ĐGTD Miễn Phí

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> 2K9 Học trực tuyến - Định hướng luyện thi TN THPT, ĐGNL, ĐGTD ngay từ lớp 11 (Xem ngay) cùng thầy cô giáo giỏi trên Tuyensinh247.com. Bứt phá điểm 9,10 chỉ sau 3 tháng, tiếp cận sớm các kì thi.