Tel: 024.7300.7989 - Phone: 1800.6947 (Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)

Thi thử toàn quốc cuối HK1 lớp 10, 11, 12 tất cả các môn - Trạm số 2 - Ngày 27-28/12/2025 Xem chi tiết
Giỏ hàng của tôi

Cho ngữ liệu sau đọc và trả lời câu hỏi: TẠI SAO CẦN CÓ CẨM NANG TƯ DUY

Cho ngữ liệu sau đọc và trả lời câu hỏi:

TẠI SAO CẦN CÓ CẨM NANG TƯ DUY PHÂN TÍCH?

(Richard Paul – Linda Elder)

  Phân tích và đánh giá được xem là những kỹ năng cốt yếu mà mọi sinh viên phải thông thạo. Và đó là những kỹ năng để lập luận tốt. Đây là hai kỹ năng cần có để học được các kiến thức quan trọng mà không tản mạn. Sinh viên thường được yêu cầu phân tích các bài thơ, các công thức toán học, các hệ thống sinh học, các chương trong sách giáo khoa, các khái niệm, ý niệm, các bài luận, tiểu thuyết và bài báo,… Song, liệu có bao nhiêu sinh viên có thể giải thích được một sự phân tích đòi hỏi điều gì? Có bao nhiêu bạn có được một quan niệm rõ ràng về tư duy phân tích? Ai trong số các bạn, những người đang học ở giảng đường đại học, có thể hoàn tất câu sau: “Bất kể kh́i nào tôi được yêu cầu phân tích cái gì đó, tôi sẽ sử dụng khung sau…”

   Sự thật đau lòng là rất ít sinh viên được dạy cách phân tích. Vì thế, khi được yêu cầu phân tích điều gì đó mang tính khoa học, sử học, văn học hay toán học – chứ chưa nói đến những thứ thuộc về đạo đức học, chính trị học hay cá nhân – họ thiếu một khung sườn giúp học có sức mạng để làm việc đó. Họ lúng túng thực hiện nhiệm vụ của mình chỉ với cảm quan mơ hồ nhất về điều mà sự phân tích đòi hỏi. Họ không hiểu được một sự phân tích vững chắc có thể dẫn đến sự đánh giá vững chắc như thế nào. Dĩ nhiên, không chỉ có sinh viên là như thế. nhiều người trưởng thành cũng bối rối giống hệt như vậy về sự phân tích và đánh gái xét như những diễn trình trí tuệ.

   Thế nhưng, bạn sẽ nghĩ gì về một thợ sửa xe ô tô khi họ nói rằng, “Tôi sẽ làm hết sức để sửa xe cho anh, nhưng nói thật là tôi chẳng hiểu gì về mấy bộ phận máy móc đâu”, hay bạn nghĩ gì về một nhà ngữ pháp nói rằng: “Xin lỗi nhé, lúc nào tôi cũng lẫn lộn chẳng tách bạch được các bộ phận của lời nói”. Rõ ràng, sinh viên không nên được yêu cầu thực hiện sự phân tích nếu họ không có một hình mẫu rõ ràng, và những nền tảng cần thiết, để làm điều đó. Tương tự, ta không nên yêu cầu sinh viên thực hiện sự đánh giá nếu họ không có tiêu chí nào để dựa vào đó đưa ra sự đánh giá của mình. Không nên lẫn lộn giữa phản ứng chủ quan với sự đánh giá khách quan.

Trong chừng mực, sinh viên nhập tâm các cấp độ tư duy sau đây:

Cấp độ 3: Tư duy ở mức cao nhất.

- Phản tư một cách rõ ràng – Kỹ năng ở cấp độ cao nhất

- Thường xuyên dùng các công cụ tư duy phản diện trong phân tích và đánh giá tư duy – Luôn công bằng.

Cấp độ 2: Tư duy ở cấp độ cao hơn

- Phản tư có chọn lọc – Cấp độ kỹ năng cao

- Thiếu từ vựng tư duy phản biện – Không phải lúc nào cũng công bằng, có thể rất giỏi ngụy biện.

Cấp độ 1: Tư duy ở cấp độ thấp

 - Không phản tư – Cấp độ kỹ năng phối hợp ở mức thấp

- Thường xuyên dựa vào trực giác

- Phần lớn là vì lợi ích của mình/ tự lừa mình.

   Họ sẽ đặt mình vào một vị trí tốt hơn để bắt đầu tư duy một cách lịch sử (trong các môn lịch sử), tư duy một cách toán học (trong các lớp toán), tư duy một cách khoa học (trong các lớp khoa học), và qua đó sẽ tư duy một cách có kỹ năng hơn (trong mọi môn học). Khi nhập tâm được mô hình này, sinh viên sẽ trở nên giỏi hơn vì họ sở đắc được một “hệ thống phân tích – hệ thống đẩy sức mạnh”.

   Cẩm nang này đi đôi với cẩm nang tư duy phản biện. Nó phối hợp với mọi cẩm nang trong loạt sách cẩm nang tư duy phản biện. Nó minh họa tại sao tư duy được hiểu tốt nhất và được cải thiện nhiều.

(Richard Paul – Linda Elder, Cẩm nang tư duy phân tích, NXB Tổng hợp, TP. Hồ Chí Minh, 2015)

Trả lời cho các câu 1, 2, 3, 4, 5 dưới đây:

Câu hỏi số 1:
Nhận biết

Xác định kiểu văn bản của văn bản trên.

Câu hỏi:837062
Phương pháp giải

Đọc kĩ văn bản, xác định luận đề và luận điểm

Giải chi tiết

Kiểu văn bản nghị luận.

Câu hỏi số 2:
Thông hiểu

Xác định luận đề, luận điểm của văn bản Tại sao cần có cẩm nang tư duy phân tích.

Câu hỏi:837063
Phương pháp giải

Đọc kĩ văn bản, xác định luận đề và luận điểm

Giải chi tiết

- Luận đề: Cẩm nang tư duy phân tích

- Luận điểm 1: Vai trò của tư duy phân tích

- Luận điểm 2: Thực trạng tư duy phân tích ở sinh viên

- Luận điểm 3: Giải pháp vận dụng các cấp độ tư duy

Câu hỏi số 3:
Thông hiểu

Xác định câu chứa luận điểm. Nhận xét cách lập luận, và tác dụng của chúng ở luận điểm này.

Câu hỏi:837064
Phương pháp giải

Đọc kĩ văn bản, dựa vào luận điểm đã xác định ở câu 1 và tìm câu chứa luận điểm

Giải chi tiết

- Câu chứa luận điểm: “Phân tích và đánh giá được xem là những kỹ năng cốt yếu mà mọi sinh viên phải thông thạo”.

- Nhận xét: Đặt ra hàng loạt câu hỏi buộc độc giả phải tư duy và đối thoại cùng tác giả, cuốn họ vào luận đề/ vấn đề đang bàn luận.

Câu hỏi số 4:
Thông hiểu

Nội dung của luận điểm 3 liên quan như thế nào với các luận điểm khác trong văn bản?

Câu hỏi:837065
Phương pháp giải

Xác định luận điểm 3 và chỉ ra mối liên hệ giữa các luận điểm

Giải chi tiết

- Nội dung luận điểm 3: đề xuất 3 cấp độ tư duy mà sinh viên, học sinh có thể vận dụng.

- Luận điểm 3 liên quan mật thiết với luận điểm 1,2 để giải quyết trọn vẹn vấn đề theo logic chặt chẽ: Nêu vấn đề – Thực trạng vấn đề – Cách giải quyết vấn đề.

Câu hỏi số 5:
Vận dụng

Từ những vấn đề gợi ra ở văn bản trên, hãy nêu một vài ưu điểm và hạn chế của bản thân em trong việc vận dụng các độ tư duy của riêng mình.

Câu hỏi:837066
Phương pháp giải

Dựa vào văn bản trên, tự liên hệ bản thân

Giải chi tiết

Gợi ý:

- Ưu điểm:

+ Có khả năng nghĩ ra nhiều ý tưởng mới mẻ, giúp bài viết và cách giải quyết vấn đề trở nên phong phú, độc đáo hơn

+ Khi gặp một vấn đề, em có thể suy nghĩ thấu đáo, chia nhỏ vấn đề để hiểu rõ từng phần trước khi đưa ra kết luận.

+ Biết cách áp dụng nhiều cách tư duy khác nhau, không bị rập khuôn mà có thể điều chỉnh phù hợp với từng tình huống.

- Nhược điểm:

+ Đôi khi thiếu sự logic, không tập trung vào trọng tâm chính của vấn đề.

+ Thiếu kiên nhẫn, muốn có kết quả nhanh nên đôi khi chưa đào sâu suy nghĩ.

+ Bị chi phối bởi cảm xúc, khó suy nghĩ khách quan, dẫn đến đánh giá chưa thật sự chính xác.

Quảng cáo

PH/HS 2K10 THAM GIA NHÓM ĐỂ CẬP NHẬT ĐIỂM THI, ĐIỂM CHUẨN MIỄN PHÍ!

>> Học trực tuyến lớp 9 và Lộ trình UP10 trên Tuyensinh247.com Đầy đủ khoá học các bộ sách: Kết nối tri thức với cuộc sống; Chân trời sáng tạo; Cánh diều. Lộ trình học tập 3 giai đoạn: Học nền tảng lớp 9, Ôn thi vào lớp 10, Luyện Đề. Bứt phá điểm lớp 9, thi vào lớp 10 kết quả cao. Hoàn trả học phí nếu học không hiệu quả. PH/HS tham khảo chi tiết khoá học tại: Link

Hỗ trợ - Hướng dẫn

  • 024.7300.7989
  • 1800.6947 free

(Thời gian hỗ trợ từ 7h đến 22h)
Email: lienhe@tuyensinh247.com