Văn học bao giờ cũng phải trả lời những câu hỏi của ngày hôm nay, bao giờ cũng phải đối

Câu hỏi số 837911:

Vận dụng

Văn học bao giờ cũng phải trả lời những câu hỏi của ngày hôm nay, bao giờ cũng phải đối thoại với những người đương thời về những câu hỏi cấp bách của đời sống.

(Nguyễn Minh Châu, Nhà văn, nhân vật, bạn đọc... in trong Trang giấy trước đèn, Tôn Phương Lan sưu tầm, tuyển chọn và giới thiệu, NXB Khoa học Xã hội, 2002, tr.78)

Qua truyện ngắn Sạ (Nguyễn Huy Thiệp) và trải nghiệm văn học của bản thân, hãy bình luận ý kiến.

Quảng cáo

Xem lời giải

Câu hỏi:837911

Phương pháp giải

- Vận dụng kiến thức đã học về viết bài văn nghị luận.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng.

Giải chi tiết

I. MỞ BÀI

Giới thiệu ý kiến của Nguyễn Minh Châu: văn học luôn phải đối thoại với thời đại, trả lời những câu hỏi nóng hổi của đời sống.

Dẫn vào truyện Sạ và trải nghiệm đọc để xác lập hướng bình luận.

II. THÂN BÀI

1. Giải thích ý kiến

– “Trả lời câu hỏi của ngày hôm nay”: văn học phải phản ánh những vấn đề đang diễn ra trong xã hội, những băn khoăn hiện thực của con người.

– “Đối thoại với những người đương thời”: văn học không đứng ngoài đời sống mà trò chuyện, chất vấn, đặt câu hỏi, đưa ra thông điệp để người đọc suy ngẫm.

→ Ý kiến nhấn mạnh tính thời sự, tính nhân văn và chức năng nhận thức của văn học.

2. Bình luận qua truyện ngắn Sạ của Nguyễn Huy Thiệp

a. Vấn đề thời sự mà Sạ đặt ra

– Câu chuyện về người mẹ nghèo làm thuê cho gia đình ông bà Đồi, bị bóc lột và coi rẻ.

– Vấn đề chạm trực tiếp vào “câu hỏi của ngày hôm nay”: bất công xã hội, ranh giới giàu – nghèo, sự vô tâm của con người trước nỗi đau của nhau.

b. Cách nhà văn “đối thoại” với người đọc

– Lời kể lạnh, sắc, không tô vẽ: ép người đọc phải nhìn lại hiện thực khắc nghiệt.

– Nhân vật người mẹ hiện lên từ những chi tiết nhỏ: gầy yếu, nhẫn nhục, âm thầm chịu đựng.

– Sự đối lập giữa hai cảnh đời cho thấy câu hỏi lớn: con người đối xử với con người như thế nào trong một xã hội biến đổi?

→ Tác phẩm không trả lời trực tiếp mà buộc người đọc tự soi vào mình, tự trả lời.

c. Thông điệp mà văn bản gửi gắm

– Lời nhắc rằng cái ác và sự vô cảm không bao giờ là chuyện của một thời.

– Văn học cần đánh thức lòng trắc ẩn, giúp con người cảm nhận sự bất công, từ đó muốn sống tử tế hơn.

3. Liên hệ trải nghiệm văn học của bản thân

Cô giáo có thể lấy 1–2 ví dụ sau để làm dẫn chứng:

Ví dụ 1: Chiếc thuyền ngoài xa (Nguyễn Minh Châu)

– Tác phẩm đặt ra câu hỏi về cái nhìn nghệ thuật và cái nhìn đời sống.

– Tác giả “đối thoại” với người đọc về cách nhìn nhận con người: không thể quy giản bằng cái nhìn một chiều.

Ví dụ 2: Lặng lẽ Sa Pa (Nguyễn Thành Long)

– Đặt câu hỏi về vẻ đẹp của sự cống hiến thầm lặng giữa một xã hội nhiều xáo động.

=> Trải nghiệm đọc cho thấy: khi tác phẩm văn học chạm đúng nỗi lo, nỗi buồn, niềm khao khát của người đọc, văn học thực sự “đối thoại” và làm thay đổi cách nhìn của con người.

4. Mở rộng – bình luận thêm

– Văn học không chỉ phản ánh đời sống mà còn định hướng, cải thiện đời sống bằng việc khơi gợi câu hỏi đạo đức.

– Nếu văn học xa rời thời đại, văn học sẽ mất sức sống.

– Nhưng văn học không được biến thành “báo cáo hiện thực”; phải sáng tạo hình tượng nghệ thuật để chạm sâu vào cảm xúc và nhận thức của người đọc.

III. KẾT BÀI

Khẳng định lại:

Ý kiến của Nguyễn Minh Châu hoàn toàn đúng. Truyện Sạ và nhiều tác phẩm khác cho thấy văn học chỉ thật sự sống khi gắn bó với con người hôm nay, đối thoại với nỗi đau, nỗi lo và khát vọng của họ. Nhờ vậy, văn học trở thành ánh sáng dẫn dắt con người sống nhân ái và tỉnh thức hơn trong đời sống hiện đại.

PH/HS 2K10 THAM GIA NHÓM ĐỂ CẬP NHẬT ĐIỂM THI, ĐIỂM CHUẨN MIỄN PHÍ!

Câu hỏi trước Câu tiếp theo

>> Học trực tuyến lớp 9 và Lộ trình UP10 trên Tuyensinh247.com Đầy đủ khoá học các bộ sách: Kết nối tri thức với cuộc sống; Chân trời sáng tạo; Cánh diều. Lộ trình học tập 3 giai đoạn: Học nền tảng lớp 9, Ôn thi vào lớp 10, Luyện Đề. Bứt phá điểm lớp 9, thi vào lớp 10 kết quả cao. Hoàn trả học phí nếu học không hiệu quả. PH/HS tham khảo chi tiết khoá học tại: Link